Νικήτας Μ. Παπακώστας

Καληνύχτα καλούδια μου

Νουβέλα

Εκδόσεις Δώμα, Αθήνα 2018, σελ. 69

Ο Νικήτας Μ. Παπακώστας γεννήθηκε το 1977 στο Δάρα Αρκαδίας. Ζει στο Λονδίνο. Το «Καληνύχτα καλούδια μου» είναι το πρώτο του βιβλίο.

Δυο λόγια για την υπόθεση: Σ’ ένα τόπο στεγνό, γεμάτο βράχια και δεισιδαιμονίες, η δεκαπεντάχρονη Μαριώ παντρεύεται το νεαρό Φώτη και γίνεται η παπαδιά του. Θα κάνει μεγάλο κακό. Ασυγχώρητο. Στην αρχή την είπανε τρελή. Μετά την ονόμασαν Λευκή Αγία.

Μικρό δείγμα γραφής: «Έσφιξε τον κόμπο καλά. Έβαλε διπλή και τριπλή σακούλα, έκανε κι άλλους κόμπους, να μη μπορέσουν να το σκάσουν. Πώς νά ’βγαιναν άλλωστε; Δεν είχαν νύχια, δεν είχαν ψυχή και δύναμη για κάτι τέτοιο. Αλλά έπρεπε νά ’ναι σίγουρη.

Παραμόνευε για ώρες μέχρι που η νέα μάνα έφυγε να βρει κάτι να φάει και να κάνει γάλα. Και μόνο τότε η Μαριώ κλειδαμπάρωσε τις πόρτες και τα παράθυρα κι άνοιξε τη ντουλάπα με τα ρούχα να βρει το καταφύγιο της γάτας, εκεί πού ’χε γεννήσει τα μικρά της.

Ήταν ζεστά και μαλακά. Γι’ αυτό είχε χωθεί εκεί. Εκεί άφησε τα μωρά και τον πλακούντα της. Δεν άφηνε κανέναν να πλησιάσει. Είχε νύχια και δόντια θηρίου. Ήξερε τι θα πει προστασία».

Ευάγγελος Αρεταίος

Σαν άμμος που χάνεται. Στιγμές από τη ζωή δεκάξι γυναικών

Διηγήματα

Εκδόσεις Εστία, Αθήνα 2018, σελ. 131

«Όλες αυτές τις γυναίκες τις έχω γνωρίσει. Με διαφορετικά ονόματα, αλλά σ’ αυτές τις συγκυρίες. Με κάποιες διασταυρωθήκαμε για λίγο στις περιπλανήσεις μου, με άλλες συνδεόμαστε για χρόνια. Τις θαύμασα για την αστείρευτη δύναμή τους, τη δίχως τέλος αντοχή τους, την ικανότητά τους να παλεύουν, η καθεμιά με τον τρόπο της, και να πιστεύουν σε κάτι ευγενικό. Θέλησα να γράψω για να μη λησμονηθούν οι αγώνες τους κι όλα αυτά που γίνονται γύρω τους. Κι έγραψα για όσα ένιωσαν τις στιγμές αυτές που το πεπρωμένο τούς έφερε να ζήσουν, αφήνοντας συχνά τη φαντασία μου να περιπλανηθεί στη ζωή και στα βάθη της ψυχής τους. Συνεχίζουν να ζουν, η καθεμιά κάτω από τον δικό της ουρανό, με τα δικά της προβλήματα, τα δικά της όνειρα, τις δικές της απελπισίες, τις δικές της ελπίδες. Είναι όμως στο βάθος τόσο όμορφα ίδιες. Εγώ μονάχα έγραψα· το βιβλίο αυτό είναι δικό τους…»

Τα παραπάνω είναι από το οπισθόφυλλο του νέου βιβλίου του δημοσιογράφου και συγγραφέα Ευάγγελου Αρεταίου.

Σε Λέσβιο μεταφραστή το κρατικό Βραβείο Μετάφρασης

Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού ανακοίνωσε τα λογοτεχνικά έργα και τους/τις μεταφραστές/στριες που κέρδισαν τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνικής Μετάφρασης 2017. Πρόκειται για εκδόσεις του έτους 2016, στις οποίες κατέληξε η αρμόδια Κριτική Επιτροπή, κάνοντας την επιλογή της από τις Βραχείες Λίστες των αντίστοιχων κατηγοριών βιβλίου.

Το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης Έργου Ξένης Λογοτεχνίας στην Ελληνική Γλώσσα απονεμήθηκε κατά πλειοψηφία στον Μυτιληνιό Ευρυβιάδη Σοφό για τη μετάφραση από τα καταλανικά του μυθιστορήματος Confiteor, του Jaume Cabre (Ζάουμε Καμπρέ), με επιμέλεια της επίσης Μυτιληνιάς (Καλλονιάτισσας) Χαράς Σκιαδέλλη, εκδόσεις Πόλις 2016.

Η Κριτική Επιτροπή των Βραβείων Λογοτεχνικής Μετάφρασης 2017 σημειώνει μεταξύ άλλων στην Εισηγητική της Έκθεση ότι: ο Ευρυβιάδης Σοφός, που τιμήθηκε με το Βραβείο Μετάφρασης Έργου Ξένης Λογοτεχνίας, «προσέγγισε με ευαισθησία τα διαφορετικά γλωσσικά επίπεδα» του Confiteor, και «απέδωσε με ρέοντα λόγο τον ρυθμό και την ατμόσφαιρα» αυτού του μυθιστορήματος υψηλών μεταφραστικών απαιτήσεων που πραγματεύεται το θέμα του Κακού.

Θυμίζουμε ότι στις 20 Ιανουαρίου 2018 είχε δημοσιευτεί στο «Εμπρός» ολοσέλιδη συνέντευξη του Ευρυβιάδη Σοφού στον Παναγιώτη Σκορδά.

ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

Μιχάλης Μερακλής, Δημήτρης Παυλόπουλος, Δημήτρης Αναγνωστής, Μαγδαληνή Αναγνωστή

Λαϊκές γιορτές χθες, σήμερα στο Αιγαίο. Το πανηγύρι του Ταύρου και η Αγία Παρασκευή Λέσβου

Έκδοση Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, Αθήνα 2018, σελ. 158

Τσέριλ Γουόρντ - Μπέρναρντ ντε Μπρόλιο

Λήμνος 1915. Τότε και τώρα.

Παρουσίαση φωτογραφιών του Πρώτου Παγκοσμίου πολέμου των Άλμπερτ Γουίλλιαμ Σάβατζ και Χέρσελ Χάρις

Έκδοση Περιφέρεια Β. Αιγαίου, 2018, σελ. 50

Κώστας Γ. Μίσσιος

Ποδοσφαιρικός Γυμναστικός Σύλλογος «ΑΧΙΛΛΕΥΣ» Μυτιλήνης. Η ιστορία του

Εκδόσεις «Πιττακός», Μυτιλήνη 2018, σελ. 101

Τζώρτζια Ρασβίτσου

Μαργαρίτα, γης μαδιάμ

Νουβέλα

Εκδόσεις Εκάτη, Αθήνα 2018, σελ. 108

Συνάντηση Ερασιτεχνικών Θιάσων Αιγαίου

30 χρόνια. 1988-2018 (επετειακό λεύκωμα)

Έκδοση Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής - Ομοσπονδία Ερασιτεχνικών Θιάσων Αιγαίου, 2018, σελ. 190

Παναγιώτης Ν. Βέης

Αυτοί που φύγαν κι αυτοί που μείναν

Μυθιστόρημα

Μυτιλήνη 2018, σελ. 310

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ 2019

Ένωση Θεατρικών-Πολιτιστικών Σωματείων Λέσβου «Θέσις»

Ημερολόγιο 2019

Πολύ ωραίο επιτοίχιο

Ημερολόγιο με αφιέρωμα στις 12 θεατρικές ομάδες-μέλη της «Θέσις»

Φιλοπρόοδος Σύλλογος Αγιασωτών

Ημερολόγιο 2019

Ματιές στα εικαστικά της Λέσβου («Στόχος μας να καταγράψουμε κάποιους ταλαντούχους συμπατριώτες, παλαιούς και νέους, οι οποίοι ασχολήθηκαν επαγγελματικά ή ερασιτεχνικά με τη ζωγραφική και κατέλειπαν έργο μαζί με κάποιους που εντυπωσιάστηκαν και εμπνεύστηκαν από τις ομορφιές και από την πολιτιστική δραστηριότητα της Αγιάσου και φιλοτέχνησαν έργα τους…» γράφει ο Παναγιώτης Σταυρακέλλης, πρόεδρος ΦΣΑ στο όμορφο επιτοίχιο ημερολόγιο του Συλλόγου)

Ιερά Μητρόπολη Μυτιλήνης, Ερεσού και Πλωμαρίου

εγκόλπιο Ημερολόγιο 2019 (μ’ αναφορά στο πάθος του θυμού και τη θεραπεία του)

επιμέλεια: Αρχιμ. Ιάκωβος Καραμούζης, Πρωτοσύγκελλος

Μαρία Αχ. Αναγνωστοπούλου

Μπορώ ακόμα να ονειρεύομαι

μυθιστόρημα, 2η έκδοση-συμπληρωμένη

Εκδόσεις Μύθος, Μυτιλήνη 2018, σελ. 303

Η Μαρία Σταματογιαννοπούλου, καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο Αιγαίου έγραψε για το παρόν βιβλίο που πρωτοκυκλοφόρησε το 2009: «Το μυθιστόρημα δεν περιγράφει μόνο τις εμπειρίες του ξεριζωμού από τις μικρασιατικές πατρίδες, αλλά κυρίως τη δυναμική και αγωνιστική παρουσία των πρωταγωνιστών και ιδιαίτερα της Αντιγόνης, προσδοκίες και όνειρα που μπορεί να ματαιώνονται αλλά πάντα επανασχεδιάζονται. Μια αισιόδοξη ανάγνωση των ατομικών και συλλογικών εμπειριών».

Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που συγκίνησε και διαβάστηκε από πολλούς, γι’ αυτό και η συγγραφέας προχώρησε σε μια νέα συμπληρωμένη έκδοση. Τα γεγονότα της Μικρασιατικής Καταστροφής και εγκατάστασης των προσφύγων και της μετέπειτα ζωής τους είναι το θέμα πάνω στο οποίο η συγγραφέας υφαίνει τον αφηγηματικό της καμβά.

Στον πρόλογο διαβάζουμε: «Η οικογένεια της μητέρας μου είχε την τύχη να ζει στην Κωνσταντινούπολη τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα κι έτσι βρέθηκε μακριά από τα τραγικά γεγονότα που συγκλόνιζαν τότε τον Ελληνισμό της Ιωνίας και όχι μόνο. Σ’ εκείνους έφτανε ο απόηχος του δράματος που ξεκίνησε κυρίως από το 1914 με τον πρώτο διωγμό κι έφτασε στο αποκορύφωμά του με την τραγωδία της Μικρασιατικής Καταστροφής, που σήμαινε βίαιο και ολοκληρωτικό ξεριζωμό από τα μέρη όπου κυριαρχούσε και δημιουργούσε επί χιλιετίες ο Ελληνισμός. Από μια κακή συγκυρία οι γονείς μου βρέθηκαν να ‘χουν την ίδια μοίρα με τους λοιπούς πρόσφυγες όταν αργότερα κατέβηκαν στην Ελλάδα. Το πλεονέκτημα ότι ξεκίνησαν τη νέα τους ζωή, χωρίς να κουβαλούν τις τραυματικές εμπειρίες και τα προβλήματα που βίωναν οι περισσότεροι Μικρασιάτες πρόσφυγες, τους έδωσε τη δύναμη ν’ αντιμετωπίσουν με αισιοδοξία το μέλλον. Όχι μεμψιμοιρίες και κλωθογυρίσματα σ’ ένα παρελθόν που έκλεινε μέσα του τη βία και το αίμα, μια τραγωδία που συνεχιζόταν με τις στερήσεις, την ανασφάλεια και το χειρότερο με την απαξίωση της ντόπιας κοινωνίας που δοκίμαζαν οι πρόσφυγες στη νέα τους ζωή. Αυτά τα κράτησαν στα παρασκήνια της μνήμης».

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΛΕΣΒΙΑΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ

Χτες, Παρασκευή, 4 Ιανουαρίου 2019, στις 7μμ, στο καφέ «Πανελλήνιον» παρουσιάστηκε το «Λεσβιακό Ημερολόγιο 2019. Γράμματα-Τέχνες-Πολιτισμός» του Παναγιώτη Σκορδά. Μίλησε ο Μάκης Αξιώτης, ερευνητής-συγγραφέας και ο Στρατής Τζιμής, φιλόλογος, τ. Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Β. Αιγαίου. Για τους παρόντες στην παρουσίαση οι εκδόσεις «Μύθος» κλήρωσαν μία φωτογραφία μεγάλων διαστάσεων του Δημήτρη Ταλιάνη.

Το Σάββατο, 19 Ιανουαρίου 2019, στις 7μμ, στο Δημοτικό Θέατρο Καλλονής θα παρουσιαστεί το βιβλίο της Ντίνας Βάκκα-Κυριαζή «Η Λεσβιακή Φάλαγγα. Ιστορία των προγόνων μας»,(Εκδόσεις Μύθος).

Μάνος Ελευθερίου

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2019

«Πώς τα ’φεραν /η μοίρα και τα χρόνια/να μην ακούσεις/ έναν ποιητή»

Εκδόσεις Μεταίχμιο, σελ. 264

«Απόλαυση ήταν τα τηλεφωνήματα μαζί του.

Με υπόκρουση τη φωνή της Μαρίας Κάλλας ή κλασική μουσική κάθε τηλεφώνημα έκλεινε πάντα με ένα ανέκδοτο. Και στις επισκέψεις του στα γραφεία μας ερχόταν πάντα με ένα κουτί με τα αγαπημένα του μακαρόν από το ζαχαροπλαστείο της γειτονιάς του, στο Ν. Ψυχικό. Λάτρευε να μας πειράζει κι εμείς να ακούμε ιστορίες από τα χείλη του για μουσικούς, για ποιητές, για συγγραφείς, για την παλιά ζωή. Με το ακαταμάχητο αυτοσαρκαστικό του χιούμορ και τη λεπτή ειρωνεία ευχαριστιόταν να μας αιφνιδιάζει. Αυτό έκανε μέχρι το τέλος της διαδρομής του. Ακόμα και με τον αιφνίδιο θάνατό του μας κορόιδεψε, μας ξεγέλασε. Είμαι σίγουρη πως από ψηλά απολαμβάνει ακόμη τη φάρσα του».

Με τα παραπάνω κλείνει το κείμενό τους για τον Μάνο Ελευθερίου η Ντόρα Τσακνάκη, υπεύθυνη Επικοινωνίας και Δημοσίων σχέσεων των εκδόσεων Μεταίχμιο.

Το υπέροχο ημερολόγιο για το 2019 των εκδόσεων Μεταίχμιο είναι αφιερωμένο στον ξεχωριστό δημιουργό, στιχουργό, ποιητή, πεζογράφο, δοκιμιογράφο, ερευνητή, συλλέκτη, Μάνο Ελευθερίου. Στις σελίδες του περιλαμβάνονται ανέκδοτοι στίχοι του, σπάνιες φωτογραφίες του, σπαράγματα του έργου του, αποσπάσματα από ποιητικές συλλογές και πεζογραφήματά του, χειρόγραφές σελίδες, κριτικές για το έργο του. Όλα μαζί ζωντανεύουν χαρακτηριστικά στιγμιότυπα μιας θρυλικής πορείας της οποίας το αποτύπωμα στον χρόνο θα μείνει για την άλλη τη γενιά...

Τον Μάρτιο του 2019 θα κυκλοφορήσει και το ανέκδοτο μυθιστόρημά του «Άνδρες του αίματος», που δεν πρόλαβε να το δει δημοσιευμένο εν ζωή.

ΚΥΡ

Ημερολόγιο 2019.

Τα μνημόνια φύγανε..τα νταούλια έρχονται!

Εκδόσεις Διόπτρα, σελ. 128

- «Ας ευχηθούμε ο Αη Βασίλης και το κράτος να μας φέρουν μια καλή χρονιά»

- «Τασία… σε ενημερώνω ότι δεν υπάρχει ούτε Αη Βασίλης, ούτε κράτος»

Με αυτή τη γελοιογραφία ο ΚΥΡ κλείνει το Ημερολόγιο του 2019, που υπόσχεται στους χρήστες του άφθονο γέλιο μα και προβληματισμό για το παρόν και το μέλλον μας.

Στη δεύτερη σελίδα ο ΚΥΡ παρουσιάζει τις βαθμίδες της εκπαίδευσης: Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο, Πανεπιστήμιο, Εκδόσεις Διαβατηρίων.

Να δυο ακόμη γελοιογραφίες:

Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει, μόνο λίγο καιρό ξαποσταίνει και ξανά προς τη δόξα τραβά.

-Γαμώτο! Η γενιά μας έπεσε στην περίοδο που η Ελλάδα ξαποσταίνει...

- Επειδή είναι η όγδοη φορά που με ληστεύουν σκέφτηκα να κάνω μια δημοσκόπηση στους διαρρήκτες. «Εσείς τι θα ψηφίσετε στις επόμενες εκλόγες»;

Παναγιώτης Σκορδάς

Λεσβιακό Ημερολόγιο 2019

Γράμματα-Τέχνες-Πολιτισμός

Εκδόσεις Μύθος, σελ. 453

Για μια ακόμη φορά έχουμε τη χαρά και την τιμή να επικοινωνήσουμε πνευματικά με τους συντελεστές της νέας έκδοσης του Λεσβιακού ημερολογίου την επιμέλεια της οποίας έχει ο φιλόλογος καθηγητής κ. Παναγιώτης Σκορδάς. Πρόκειται για μια έγχρωμη πολυτελή έκδοση του εκδοτικού οίκου «ΜΥΘΟΣ» στις 453 σελίδες της οποίας φιλοξενούνται τα έργα πάνω από σαράντα πέντε συνεργατών του Ημερολογίου.  Στα εισαγωγικά του τόμου, εκτός από τους καθιερωμένους χαιρετισμούς επίσημων παραγόντων, προέχει η εύστοχη επισήμανση του Παναγιώτη Σκορδά σχετικά με τα σημαντικότερα γεγονότα (πολιτικά, κοινωνικά, αθλητικά) που σημάδεψαν -θετικά και αρνητικά- την ιστορία της Λέσβου κατά το έτος 2018.

Τα θέματα που εκτίθενται στο παρόν Ημερολόγιο καλύπτουν ευρύ φάσμα ενδιαφερόντων, η πλειονότητα των οποίων αναφέρεται στη διαχρονική πορεία. της Λέσβου τόσο από εικαστική όσο και από λογοτεχνική, ηθογραφική, αρχαιολογική, περιβαλλοντική, επιστημονική άποψη. Πρόκειται, επομένως, για ένα έργο με πλούσιο και ποικίλο περιεχόμενο, ικανό να ικανοποιήσει τα ενδιαφέροντα και την περιέργεια του κάθε αναγνώστη και, ταυτόχρονα, να εμπλουτίσει τις γνώσεις του σε θέματα που αφορούν το νησί, την παράδοση, τη λαϊκή τέχνη, την ιστορία, το χθες και το σήμερα, την προοπτική για το αύριο…, αν και τα θέματα που σχετίζονται με τούτο το νησί δεν καλύπτονται ούτε με δέκα ούτε με εκατό Ημερολόγια! Άλλωστε, η ιστορία γράφεται καθημερινά, τα γεγονότα υπερβαίνουν τις ανθρώπινες δυνατότητες και η καταγραφή τους αξιολογείται από τους ικανούς παρατηρητές που έχουν τη δύναμη και το κουράγιο να τα καταχωρίζουν σε έντυπα σαν το παρόν Ημερολόγιο.

Ένα τέτοιο Ημερολόγιο, ωστόσο, δε θα κυκλοφορούσε, και εμείς δε θα είχαμε τη δυνατότητα να απολαύσουμε την πνευματική τροφή που μας προσφέρει, αν δεν υπήρχαν οι γαλαντόμοι χορηγοί οι πρόθυμοι συνεργάτες και, προπάντων, ο ενθουσιώδης και ακούραστος πνευματικός εργάτης, Παναγιώτης Σκορδάς. Όλοι μαζί συμβάλλουν κάθε χρόνο στην οικοδόμηση και στην έκδοση αυτού του Ημερολογίου! Αξίζουν σε όλους θερμά συγχαρητήρια και ειλικρινείς ευχές να είναι γεροί, για να συνεχίσουν το εξαιρετικό πνευματικό τους έργο.

Ηλίας Β. Παπαγεωργίου

Επίτιμος Σχολικός Σύμβουλος, συγγραφέας

ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

ΒΙΒΛΙΑ

Αριστείδης Κυριαζής

Κόλπος Καλλονής Λέσβου. Ιστορική περιήγηση

Εκδόσεις Μύθος, Αθήνα 2018, σελ. 397

Ιάσων Πιπίνης

Βενεζουέλα. Από τον Τσάβες στον Μαδούρο.

Αποκαλυπτικές μαρτυρίες από τους πρωταγωνιστές της μεγάλης κρίσης

Εκδόσεις Κέδρος, Αθήνα 2018, σελ. 320

Νίκος Ανδρίκος

Οι Λαϊκοί δρόμοι στο μεσοπολεμικό αστικό τραγούδι

Σχεδίασμα Λαϊκής Τροπικής Θεωρίας»

Εκδόσεις Τόπος, Αθήνα 2018, σελ. 288

Δημήτρης Σαραντάκος

Εφτά ευτυχισμένα καλοκαίρια

Εκδόσεις Αρχείο, Αθήνα 2018, σελ. 344

Παναγιώτης Μιχ. Κουτσκουδής: Συναξάρια - Βίοι Λέσβιων Λαϊκών Αγωνιστών, τόμοι Α’+Β’. Μυτιλήνη 2018 (αυτοέκδοση)

Στρατής Μολίνος

Οι καλικάντζαροι στην ελληνική λογοτεχνία

Εκδόσεις Φιλιππότη, Αθήνα 2018, σελ. 232

Λευτέρης Ζούρος

Όταν ο Χότζας συνάντησε τον Αϊνστάιν

Δοκίμια πάνω στην τέχνη της κοινής λογικής

Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2018, σελ. 272

Κατερίνα Βασιλειάδου

Δεινοθήρια στη Λέσβο. Οι γίγαντες του Απολιθωμένου Δάσους και το ταξίδι τους στον χώρο και τον χρόνο.

Εκπαιδευτικό εγχειρίδιο

Έκδοση Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, Μυτιλήνη 2016, σελ. 36

Αντώνης Ψωμάς

Κοινωνία σε επιτάχυνση (Λεξικό εννοιών)

Μυτιλήνη 2018, σελ. 77

ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ

Αιολίδα, τεύχος 68, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2018

Αγιάσος, τεύχος 226, Ιούλης-Αύγουστος 2018

Παλμοί της Βατούσας, τεύχος 83, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2018

Τα Καλλονιάτικα, τεύχος 174, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2018

Η Άγρα, τεύχος 95, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2018

Φιλοτελική Λέσβος, τεύχος 270, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2018

ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

Μεσοτοπίτικα νέα, αρ. φύλλου 250, Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2018

Πέιτερ Χους (κείμενο, εικόνες)

Χρονολόγιο. Ένα ταξίδι στην Ιστορία

Μετάφραση: Μαργαρίτα Μπονάτσου

Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2018, σελ. 80

Πρόκειται για ένα εκπαιδευτικό εργαλείο, μια εξαιρετική έκδοση που πρωτοκυκλοφόρησε το 2015 στην Ολλανδία και απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 10+. Το εικονογραφημένο αυτό ταξίδι αρχίζει με τη Μεγάλη Έκρηξη και την αρχή της ζωής, μέχρι την 11/09/2011 και τα περιβαλλοντικά προβλήματα του σήμερα. Ο δημιουργός του εκπληκτικού αυτού βιβλίου μας καλεί να ανακαλύψουμε την παγκόσμια ιστορία από τη Μεγάλη Έκρηξη μέχρι τις μέρες μας. Από τους δεινόσαυρους μέχρι τους Βίκινγκ. Από τους Αιγυπτίους μέχρι τους Ρωμαίους. Από τους ιππότες μέχρι τους θαλασσοπόρους.

Ένα βιβλίο πλούσιο σε συγκλονιστικά γεγονότα για τους μεγάλους στρατηλάτες και καλλιτέχνες, τους Έλληνες φιλοσόφους, την πρώτη γραφή, τις αρχαίες κινεζικές δυναστείες, την Άγρια Δύση, τους Παγκόσμιους πολέμους, τους χίπις και τόσα άλλα. Με υπέροχες εικόνες για μικρούς και μεγάλους.

Μάκης Τσίτας

Και βγάζω το καπέλο μου…

Εικονογράφηση: Ντανιέλα Σταματιάδη

Εκδόσεις Κόκκινη κλωστή δεμένη, Αθήνα 2018, σελ. 25

Ο Μάκης Τσίτας, ένας από τους πιο ευρηματικούς, οξυδερκείς και ευαίσθητους νέους συγγραφείς παιδικής λογοτεχνίας κυκλοφόρησε πρόσφατα ένα βιβλίο που απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας άνω των έξι ετών. Βασικοί ήρωες του βιβλίου είναι ο λύκος του κλασσικού παραμυθιού της Κοκκινοσκουφίτσας, σύμβολο του κακού που βρίσκεται σε αντίθεση με τα αθώα παιδιά που τρομάζει και αντιπροσωπεύουν το καλό…

Πρόκειται για ένα παραμύθι που θέτει ως επίκεντρο τους κινδύνους που περιβάλλουν τα παιδιά στην σύγχρονη κοινωνία. Ακόμη επισημαίνει την αναγκαιότητα της ύπαρξης ατόμων (όπως ο φύλακας στο παραμύθι) για την αντιμετώπιση του δόλου εναντίον των παιδιών. Παράλληλα, στην αγριότητα που αποτυπώνεται στο πρόσωπο του λύκου καθρεπτίζεται αλληγορικά οποιαδήποτε περιθωριακή και βίαια ενέργεια. Ο τίτλος «και βγάζω το καπέλο μου» χρησιμοποιείται ως ένα σύμβολο μεταμφίεσης, καθώς το καπέλο με το οποίο ο λύκος μεταμφιέζεται είναι μέσο για να ξεγελάσει τα παιδιά.

Ευγένιος Τριβιζάς

Έξι στολίδια ταξιδεύουν

Εικονογράφηση: Λίζα Ηλιού

Εκδόσεις Διόπτρα, Αθήνα 2018, σελ. 88

Έξι χριστουγεννιάτικα στολίδια δραπετεύουν ένα βράδυ από ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο και γυρίζουν τον κόσμο με ένα ιπτάμενο χαλί. Η μία φαντασμαγορική περιπέτεια διαδέχεται την άλλη: από τα γενέθλια της πριγκίπισσας των πυγολαμπίδων στο ονειρεμένο δάσος με τις πασχαλιές στο μακρινό Μπαλί, όπου ζούνε τα μπαλόνια και οι μπάλες, κι από εκεί στη Συννεφοχώρα με τα λουλουδένια σύννεφα και στην ακροθαλασσιά του Νησιού των Πυροτεχνημάτων με τους αστερίες και τα ερωτευμένα πεφταστέρια. Το χριστουγεννιάτικο δέντρο στο σαλόνι, όμως, έχει απομείνει γυμνό, χωρίς στολίδια. Αυτό δεν αρέσει καθόλου μα καθόλου στη μικρή Ρούλα Ονειρούλα που είναι αποφασισμένη να βρει έναν τρόπο να φέρει πίσω τα φευγάτα στολίδια...

Αθανάσιος Κίζος

Ανάπτυξη υπαίθρου. Έννοιες, πρακτικές και πολιτικές

Εκδόσεις Τζιόλα, Θεσσαλονίκη 2018, σελ. 280

Η ύπαιθρος και η ανάπτυξη της υπαίθρου αναφέρονται τακτικά σε ακαδημαϊκές και μη συζητήσεις, χωρίς όμως τις περισσότερες φορές να είναι απόλυτα ξεκάθαρο «τι είναι» η ύπαιθρος και τι η «ανάπτυξη» της. Ακόμη και έπειτα από παραπάνω από έναν αιώνα σταθερής πληθυσμιακής συρρίκνωσης σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες, ο πληθυσμός της υπαίθρου σε όλο τον κόσμο συνεχίζει να μειώνεται σταθερά. Από την άλλη πλευρά όμως, η συμβολική σημασία της υπαίθρου ως χώρου συνδεδεμένου με έννοιες όπως «παράδοση» αυξάνεται. Την ίδια στιγμή, με την ύπαιθρο και την ανάπτυξη της σχετίζονται και φαινόμενα όπως η αύξηση της ζήτησης «τοπικών», «αυθεντικών» και «ποιοτικών» προϊόντων, η αύξηση της 2ης κατοικίας, αλλά και της κατοικίας έξω από τον κύριο αστικό ιστό, νέες μορφές τουρισμού και δραστηριοτήτων στην «εξοχή». Αλλά και η μείωση του αριθμού των επαγγελματιών αγροτών και οι πολιτικές για τους αγρότες και την ανάπτυξη στην ύπαιθρο.

Αυτά είναι ορισμένα από τα ερωτήματα που απασχολούν το βιβλίο «Ανάπτυξη Υπαίθρου: Έννοιες, Πρακτικές και Πολιτικές» του Καθηγητή του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου Αθανάσιου Κίζου, που επιχειρεί να προσφέρει μια γεωγραφική σύνθεση και να συμπεριλάβει τη φυσική και ανθρώπινη γεωγραφία των φαινομένων αυτών. Οι αναγνώστες και αναγνώστριες θα γνωρίσουν τα πολλαπλά περιεχόμενα της έννοιας της υπαίθρου και των αναγνώσεων της από διαφορετικές κοινωνικές ομάδες, το τι σημαίνει τελικά «ανάπτυξη» της υπαίθρου, αλλά και έναν πρακτικό «οδηγό» όταν διαβάζουν προγράμματα ανάπτυξης της υπαίθρου ή καλούνται να σχεδιάσουν τέτοια προγράμματα ή να τα εφαρμόσουν.

Ο Θανάσης Κίζος είναι γεωπόνος με μεταπτυχιακές σπουδές στην περιβαλλοντική πολιτική και Καθηγητής του μαθήματος «Γεωγραφία της Υπαίθρου», στο τμήμα Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, στη Μυτιλήνη.

Σπύρος Καράβας

Οι Μακεδονίες των άλλων: το μαχαίρι της Ιστορίας και οι νομοτέλειες της Γεωγραφίας

Μικρό ανθολόγιο 1912-1992

Εκδόσεις Βιβλιόραμα, Αθήνα 2018, σελ. 201

Πόσο «ανύπαρκτες» υπήρξαν οι Μακεδονίες των άλλων έως την καμπή του 1991 και τον εθνικιστικό παροξυσμό που ακολούθησε; Και εκεί όπου έκαναν την εμφάνισή τους, ποιό περιεχόμενο -γεωγραφικό, ιστορικό, διοικητικό ή «φυλετικό»- τους αποδιδόταν; Σε ανάλογα ερωτήματα επιχειρεί να απαντήσει η μελέτη του Σπύρου Καράβα, ιχνηλατώντας την προϊστορία της διαδεδομένης πεποίθησης περί της μίας και αποκλειστικά ελληνικής Μακεδονίας σε ό,τι θεωρείται πως έχει τροφοδοτήσει τη γενική παιδεία του εγγράμματου κοινού: στα σχολικά εγχειρίδια Ιστορίας και Γεωγραφίας, στις εγκυκλοπαίδειες και στη συναφή ελληνόγλωσση βιβλιογραφία των χρόνων 1912-1992. Από το μικρό ανθολόγιο αναδεικνύεται ότι τα τεκμήρια αυτά, τα κείμενα και οι χάρτες, παρ’ όλες τις αποσιωπήσεις και τις αντιφάσεις, είτε την ανιστορικότητα που σε πολλές περιπτώσεις καλλιεργούν, δίνουν χώρο στις «Μακεδονίες των άλλων». Αλλού θα πρέπει να αναζητηθούν η προέλευση και οι σκοπιμότητες για τις στρεβλώσεις, τις εμμονές και τα βαρίδια που εξακολουθούν να επιβιώνουν στις συλλογικές αντιλήψεις και νοοτροπίες.

Ο Σπύρος Καράβας γεννήθηκε στη Χίο το 1954. Σπούδασε ιστορία στο Πανεπιστήμιο Lumière, Lyon 2 της Γαλλίας. Από το 1990 διδάσκει στο τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα και οι δημοσιεύσεις του επικεντρώνονται κυρίως στον ελληνικό αλυτρωτισμό, το μακεδονικό ζήτημα και την ιστοριογραφία του.

Μαρίζα Ντεκάστρο

2651 Ημέρες δικτατορίας. 21 Απριλίου 1967-24 Ιουλίου 1974

Εικόνες: Βασίλης Παπαγεωργίου

Εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα 2018, σελ. 87

Η δικτατορία κράτησε 2651 ημέρες! Το βιβλίο αρχίζει την 21η Απριλίου 1967 που η συγγραφέας πήγαινε στη Β’ Γυμνασίου και τελειώνει στις 24 Ιουλίου 1974 που έπεσε η χούντα και είχε πλέον ενηλικιωθεί. Είναι ένα βιβλίο αναμνήσεων από τη ζωή των νέων εκείνα τα χρόνια, δικών της αναμνήσεων, των συμμαθητών και των μετέπειτα φίλων της. Είναι για όλα εκείνα που σημάδεψαν τους νέους και τους άλλαξαν, τις καθημερινές εμπειρίες, την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα και τα διεθνή γεγονότα της κάθε χρονιάς που τους επηρέασαν.

Παρουσιάζοντας το βιβλίο στο ηλεκτρονικό περιοδικό «Ο αναγνώστης» η Αγγελική Γιαννικοπούλου ανάμεσα στα άλλα γράφει: «Το βιβλίο 2651 Ημέρες Δικτατορίας αποτελεί ένα κράμα ατομικής και συλλογικής μνήμης. Γι’ αυτό και η ειδολογική του κατάταξη δεν είναι ιδιαίτερα απλή, καθώς είναι συγχρόνως ένα βιβλίο γνώσης με σαφώς πληροφοριακό χαρακτήρα, και μια τυπική προσωπική μαρτυρία που αιχμαλωτίζει τον αντίκτυπο των ιστορικών εξελίξεων στη ζωή της γράφουσας. Γι’ αυτό και το κείμενο παλινδρομεί ανάμεσα στο τρίτο πρόσωπο που απαιτεί η απρόσωπη, αντικειμενική, παρουσίαση των γεγονότων και την πρωτοπρόσωπη αφήγηση με την οποία εκτίθενται οι βιωμένες προσωπικές εμπειρίες. Και μέσα από αυτή τη διττή διάρθρωση, καταγραφή και αφήγηση, το κείμενο καταφέρνει συγχρόνως να πληροφορεί και να συγκινεί τον αναγνώστη που, ενώ παρακολουθεί τα γεγονότα από μακριά, συνάμα εμπλέκεται συναισθηματικά σε αυτά. Οι δύο γραφές μεταφέρουν στο χώρο του βιβλίου αυτό που πάντα ήταν η Ιστορία: στυγνή ακολουθία γεγονότων, αλλά και χειροπιαστές αλλαγές στη ζωή των απλών ανθρώπων».

Έλσα Μυρογιάννη

Το όνειρο του Ιωάννη

Εικονογράφηση: Ευαγγελία Γουτιάνου

Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο, Αθήνα 2018, σελ. 41

Η Έλσα Μυρογιάννη, εξαιρετική φιλόλογος και συγγραφέας, σ’ αυτή τη μικρή μυθιστορηματική βιογραφία παρουσιάζει τον Ιωάννη Καποδίστρια: Κερκυραίο αριστοκράτη, Ευρωπαίο διπλωμάτη, Έλληνα πολιτικό, μια προσωπικότητα που άφησε το αποτύπωμά της πέραν των συνόρων. Από το οικογενειακό κτήμα στα Επισκοπιανά της Κέρκυρας, ο Ιωάννης Καποδίστριας βρέθηκε αρκετά νέος να σταδιοδρομεί ως διπλωμάτης στην Ευρώπη του Ναπολέοντα. Η μόρφωση, η πατρική επιρροή, η εμπειρία του στην Επτάνησο Πολιτεία οδήγησαν σε μια ζωή γεμάτη προκλήσεις. Ταξίδεψε σε όλη την Ευρώπη, υπηρέτησε μια τεράστια αυτοκρατορία, συνεργάστηκε ή συγκρούστηκε με τις μεγαλύτερες πολιτικές φυσιογνωμίες της εποχής του. Αλλά δεν ήταν ζωή χωρίς δυσκολίες: μακριά από την πατρίδα, συχνά χωρίς φίλους, με περιορισμένα μέσα και βαριές ευθύνες, αναγκάστηκε τελικά να εγκαταλείψει μια ζηλευτή σταδιοδρομία για λόγους προσωπικής και πολιτικής ηθικής. Μέχρι που εκλέχτηκε κυβερνήτης της ρημαγμένης Ελλάδας, μιας χώρας που γνώριζε μόνο από τα διαβάσματά του...

Το βιβλίο συμπληρώνει ένα εικονογραφημένο χρονολόγιο. Το βιβλίο απευθύνεται σε παιδιά των τελευταίων τάξεων του Δημοτικού και νέους, και προσπαθεί να συνδυάσει τη γνωριμία με μια ιστορική φυσιογνωμία και τη μυθοπλασία.

Μιχάλης Ψημίτης

Κοινωνικά κινήματα στην καθημερινή ζωή.

Ταυτότητα, Αλληλεγγύη και Προεικόνιση σε Σύγχρονες «Κοσμοπολίτικες Κοινότητες»

Εκδόσεις Τζιόλα, Θεσσαλονίκη 2017, σελ. 427

Ο Μιχάλης Ψημίτης είναι καθηγητής στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Σπούδασε σε Ιταλία, Γαλλία και Ελλάδα. Τα τρέχοντα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται σε ζητήματα σχετικά με τις μορφές συλλογικής δράσης, με έμφαση στα νέα κοινωνικά κινήματα και τις διαδικασίες συγκρότησης πολιτισμικών ταυτοτήτων στις σύγχρονες μεταβιομηχανικές κοινωνίες.

Αυτό το βιβλίο αναγνωρίζει την ανάγκη να επανασυνδεθεί η θεωρία με την εμπειρία υπό το φως των σύγχρονων εξελίξεων, προκειμένου να επανεξεταστούν με κριτικό τρόπο ορισμένες από τις βασικές όψεις της θεωρίας των κοινωνικών κινημάτων. Σε αυτό το πλαίσιο, επιχειρεί να προσεγγίσει τα κινήματα υπό το φως των εξελίξεων που πυροδοτεί τα τελευταία χρόνια η νεοφιλελεύθερη επίθεση παγκοσμίως. Ασφαλώς, υπάρχουν πολλά και μεταξύ τους διαφορετικά κινήματα που εντάσσονται στην προσπάθεια υπεράσπισης στοιχειωδών δικαιωμάτων τα οποία παραβιάζονται βάναυσα και καθημερινά ανά τον κόσμο. Όμως αυτό που εδώ ενδιαφέρει περισσότερο στα σύγχρονα κινήματα είναι οι «προεικονιστικές πολιτικές», εκείνες που ριζώνουν σε συγκεκριμένους τόπους και επανεδαφικοποιούν τις μορφές αντίστασης στον παγκοσμιοποιημένο καπιταλισμό, τα κινήματα που εμφανίζονται ως ιδιόμορφος υβριδικός συνδυασμός κοινοτικής οργάνωσης και κοσμοπολίτικης δράσης. Επομένως, υποστηρίζεται η επιστημονική και πολιτική σημασία της ανάλυσης και κατανόησης των «προεικονιστικών κινημάτων», δηλαδή εκείνων των ειδικών και ριζοσπαστικών μορφών συλλογικής δράσης που επιχειρούν, εν τη πράξει και μέσα από συλλογικά πειραματικά εγχειρήματα της καθημερινότητας, να προεικονίσουν παραδειγματικά στο παρόν την κοινωνική συμβίωση του μέλλοντος.

Μίκης Θεοδωράκης - Κώστας Γουλιάμος

Στη διαλεκτική της αρμονίας

Εκδόσεις Gutenberg, Αθήνα 2018, σελ. 89

Ο Μίκης Θεοδωράκης, όπως δεν τον έχουμε ξανακούσει ή διαβάσει, σε μια εκ βαθέων συζήτηση με τον πρύτανη του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου Κώστα Γουλιάμο.

Με αναφορές σε κοινωνικά και καλλιτεχνικά κινήματα, σε μεγάλα πνεύματα και φιλοσοφικά ρεύματα, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, οι δύο συνομιλητές αναζητούν μέσα από τη διαλεκτική της αρμονίας, το «μονοπάτι προς το μέλλον» σε όλες τις πτυχές του βιόκοσμου. Όπως σημειώνει στο βιβλίο ο μεγάλος μας συνθέτης, «σήμερα με τη επικράτηση της λογικής επί της ψυχής οδηγηθήκαμε στο χάος. Όμως πλησιάζει η ώρα της ψυχής. Ψυχή είναι η ιδιότητα του ανθρώπου να γεννά πνευματικά έργα χάρη στα οποία νικά τον θάνατο».

Στη «Διαλεκτική της αρμονίας» κυριαρχεί, όχι μόνο στη συζήτηση αλλά και σε όλα τα επιμέρους κεφάλαια, το αναλυτικό-κριτικό και αντικομφορμιστικό πνεύμα και, παράλληλα, η συμπαντική κοσμοθεωρία του Μίκη Θεοδωράκη, με επίκεντρο την έννοια της Μοναδικότητας: Η «μετάβαση από τη Διαφορετικότητα στη Μοναδικότητα» του Μίκη, γράφει στο επίμετρο του βιβλίου ο Κ. Γουλιάμος, «γίνεται ένα ευάγωγο κίνημα». Έχει μια κινηματική ιδιότητα που -κατά τον πρύτανη του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου- συνδέεται με τη «λογική της φαντασίας».

Και οι δύο πάντως συγγραφείς στη «Διαλεκτική της αρμονίας» θεωρούν πως μουσική, φιλοσοφία, καθημερινότητα, πολιτική και, γενικά, όλες οι εκφάνσεις του πνευματικού, πολιτισμικού και κοινωνικού βίου συνδέονται με τον λόγο. Ειδικότερα, ο Κ. Γουλιάμος αναφέρεται στην πολυτροπική αρμονία του μεγάλου μας συνθέτη, πιστεύοντας πως «με την αναζήτηση της αρμονίας, η Ηθική -ως αντίληψη και ως πράξη-, αποτελεί ενιαίο σύνολο. Είναι πεποίθηση και ταυτόχρονα ευθύνη».

Νίκος Σαραντάκος

Η γλώσσα έχει κέφια.

Χαμογελαστή περιπλάνηση στα τοπία της γλωσσικής ελαφρότητας

Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, Αθήνα 2018, σελ. 295

Είναι αλήθεια ότι υπάρχει αρχαία ελληνική φράση μόνο με φωνήεντα; Πού βρίσκεται η θρυλική Νομανσλάνδη; Από πού πάνε για το Παλιοκατσικόρεμα; Πότε έζησε ο περίφημος βιολιστής Ροβιόλης; Τι είναι τα παντογράμματα και σε τι διαφέρουν από τα λιπογράμματα; Μπορείτε να φτιάξετε μια λέξη με έξι Υ; Ποιος μεγάλος ποιητής αγαπούσε πολύ τις ομοιοκαταληξίες με ομόηχες λέξεις; Σε ποιο μέρος κατοικούν οι Σούρδοι; Ποια είναι η μεγαλύτερη ελληνική λέξη και τι σημαίνει; Γιατί λέμε ψιλόν το ύψιλον και το έψιλον; Πού γεννήθηκε ο Δαίμονας του τυπογραφείου; Πού βρίσκεται η Μποχαλία; Ποιος πρωθυπουργός έπεσε θύμα γλωσσικού μύθου;

Η απάντηση σε αυτά και σε πολλά ακόμα ερωτήματα βρίσκεται στο βιβλίο του Νίκου Σαραντάκου, όμως ο βασικός στόχος του συγγραφέα δεν είναι να διδάξει, όσο, κυρίως, να τέρψει, αφού ήδη από τον τίτλο ισχυρίζεται πως «Η γλώσσα έχει κέφια». Πράγματι, ενώ η μελέτη της γλώσσας μπορεί να αποδειχτεί συναρπαστική και να χαρίσει πολλές συγκινήσεις, στο μυαλό πολλών έχει συνδεθεί με τη βαρετή αναδίφηση σκονισμένων λεξικών ή τη σχολαστική επιμονή σε λεπτές διαφορές, για να μην πούμε για τη λαθοθηρική άσκηση εξουσίας.

Κι όμως, η γλώσσα κρύβει μέσα της άφθονα τερπνά, ευτράπελα, διασκεδαστικά και αστεία σημεία και φαινόμενα, που μπορούν να χαρίσουν όχι απλώς σποραδικά χαμόγελα αλλά και βροντερό γέλιο. Έμπειρος ταξιδιώτης στο βασίλειο της γλώσσας, ο Νίκος Σαραντάκος θα είναι ο ξεναγός σας σε μια χαμογελαστή περιπλάνηση στα τοπία της γλωσσικής ελαφρότητας. Μέσα από 40 κεφάλαια, θα γνωρίσετε μερικά από τα πιο αστεία, ευτράπελα, πνευματώδη και παιγνιώδη γλωσσικά στιγμιότυπα, θα εντυπωσιαστείτε από κάθε λογής αλλόκοτα και εξωτικά γλωσσικά ρεκόρ, θα διασκεδάσετε αλλά και θα προβληματιστείτε με λάθη, παρακούσματα και γλωσσικές παρεξηγήσεις. Κυρίως όμως, και αυτή είναι η βασική φιλοδοξία του συγγραφέα, θα γελάσετε!

Ο Νίκος Σαραντάκος γεννήθηκε το 1959 στην Αθήνα. Γονείς του είναι ο χημικός μηχανικός και συγγραφέας Δημήτρης Σαραντάκος, Μυτιληνιός με καταγωγή από τη Μάνη και η Αγγελική Πρωτονοτάριου, χημικός και ποιήτρια με το λογοτεχνικό όνομα Κική Σαραντάκου. Έχει πτυχίο της σχολής Χημικών Μηχανικών του Μετσόβιου Πολυτεχνείου και Αγγλικής Φιλολογίας. Εργάζεται στο μεταφραστικό τμήμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ζει στο Λουξεμβούργο. Έχει εκδώσει δυο τεχνικά εγχειρίδια, δύο συλλογές διηγημάτων, δύο δοκίμια, πολλές μεταφράσεις, αρκετά βιβλία για τη γλώσσα, και εγχειρίδια για το μπριτζ στην αγγλική και γαλλική γλώσσα. Διατηρεί ένα πολύ ενδιαφέρον καθημερινό ιστολόγιο, κυρίως με γλωσσικά και φιλολογικά, αλλά συχνά και πολιτικά θέματα. Έχει δημιουργήσει ηλεκτρονική βιβλιοθήκη με κείμενα της ελληνικής λογοτεχνίας, διαθέσιμη στο διαδίκτυο.

Felix Chartreux, Maud Chirio, Vincent Lemire, Eugenia Palieraki
Επαναστάσεις. Όταν οι λαοί γράφουν ιστορία
Μετάφραση: Ιωάννης Καυκιάς
Εκδόσεις Διόπτρα, Αθήνα 2018, σελ. 312

Το βιβλίο, γραμμένο από σύγχρονους ιστορικούς, είναι μια διεθνής αλλά και μοναδική προσέγγιση που σκιαγραφεί μερικές από τις κυριότερες επαναστάσεις, οι οποίες σημάδεψαν την παγκόσμια πολιτική ιστορία. Σε κάθε κεφάλαιο αναλύονται οι παράμετροι, οι ιδιαιτερότητες και τα κοινά χαρακτηριστικά αυτών των κινημάτων.
Από την κατάληψη της Βαστίλλης στην εγκαθίδρυση της Παρισινής Κομμούνας, από τα σοβιέτ της Πετρούπολης στην είσοδο των Μπαρμπούδος στην Αβάνα, από την Άνοιξη των Λαών στις διαδηλώσεις της πλατείας Ταχρίρ… Από τον 17ο αιώνα μέχρι τις μέρες μας, επαναστάσεις διαδέχονται η μία την άλλη σε όλες τις ηπείρους. Με σύντομο, περιεκτικό και εκλαϊκευμένο τρόπο, αναδεικνύονται οι ιδέες, τα επαναστατικά σύμβολα, οι τακτικές, τα συνθήματα αλλά και η αλληλεπίδρασή τους. Ένα πανόραμα των επαναστάσεων, ένα άλμα στο παρελθόν των τελευταίων τεσσάρων αιώνων, για να κατανοήσουμε καλύτερα πώς, πότε και γιατί οι λαοί ξεσηκώνονται ώστε να γράψουν ιστορία!

Αμπδόν Ουμπίδια
Τερπινοήσεις. Ιστορίες φαντασίας και ουτοπίας
Εισαγωγή: Μαρία Μελαδάκη, Επιμέλεια: Δήμητρα Παπαβασιλείου
Εκδόσεις Ροές, Αθήνα 2018, σελ. 114

Κατασκευαστές αληθειών, εικονικές ψυχές, εραστές που ξαναγίνονται νέοι, μουσική χωρίς ήχους, ρολόγια που δεν περιορίζονται στη μέτρηση του χρόνου, συσκευές που αναπαράγουν τις αναμνήσεις, μια επανάσταση που θα ξεκινήσει από την τρίτη ηλικία... Οι «Τερπινοήσεις» είναι μια συλλογή «cult» διηγημάτων φανταστικής λογοτεχνίας, όπου τα επιτεύγματα της επιστήμης και της τεχνολογίας δίνουν την αφορμή στον Αμπδόν Ουμπίδια, συγγραφέα από τον Ισημερινό, να σκύψει πάνω από τον άνθρωπο και τα ζητήματα που τον απασχολούν από καταβολής κόσμου: ζωή, έρωτας, ανθρώπινη ύπαρξη, θάνατος... Σύγχρονος συνεχιστής της λατινοαμερικάνικης παράδοσης του φανταστικού (Μπόρχες, Κασάρες, Κορτάσαρ), άλλοτε με ειρωνική και χιουμοριστική διάθεση κι άλλοτε μελαγχολικός ή προβληματιζόμενος, ο Ουμπίδια συνδυάζει στιγμιότυπα της πεζής καθημερινότητας με καταστάσεις «εξωπραγματικές» ή ουτοπικές - για να προτείνει στον άνθρωπο διέξοδο από την πραγματικότητα που τον καταδυναστεύει, για να τον καταστήσει κύριο του εαυτού του.
Robin Sharma
Για μια υπέροχη ζωή. 101 συμβουλές για αν απογειώσετε καριέρα και προσωπική ζωή
Μετάφραση: Παναγιώτης Δρεπανιώτης
Εκδόσεις Διόπτρα, Αθήνα 2018, σελ. 222

Ένας εξαιρετικά αποτελεσματικός και πρακτικός οδηγός που θα παρακινεί τους αναγνώστες να φτάσουν στην κορυφή, τόσο στην προσωπική όσο και στην επαγγελματική τους ζωή από τον συγγραφέα του βιβλίου «Ο Μοναχός που πούλησε τη Ferrari του». Ο Robin Sharma μοιράζεται προτείνει τρόπους για να πραγματώσει ο καθένας τις βαθύτερες επιθυμίες του, αλλά και όσα τον καθιέρωσαν ως τον κορυφαίο σύμβουλο επιτυχίας.

Βαγγέλης Παππάς

Ο αχμάκης

μυθιστόρημα

Εκδόσεις Εν πλω, Αθήνα 2018, σελ. 681

Ο Βαγγέλης Παππάς γεννήθηκε το 1976 στον Πειραιά. Προτού εισέλθει ως επιτυχών στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών στη Θεσσαλονίκη το 1995, είχε ήδη σπουδάσει τέσσερα έτη Βυζαντινή Τέχνη κοντά στους μεγαλύτερους εν ζωή δασκάλους. Από την Σχολή Καλών Τεχνών αποφοίτησε το 2002 και κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας δημιούργησε το περίφημο Μουσείο του Ρούπελ στο Πετρίτσι Σερρών. Στη συνέχεια έλαβε μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις και μέχρι σήμερα έχει στήσει 9 ατομικές εκθέσεις, με έργα του σε Ελλάδα κι εξωτερικό, ενώ από το 2008 δημιούργησε το Εικαστικό Εργαστήριο της ARTe, έναν πραγματικό χώρο πολιτισμού στο κέντρο της Αθήνας. Το 2014 δημοσίευσε το πρώτο του βιβλίο «Το συναξάρι του Μεγαλομάρτυρα Αθανάσιου Διάκου»( εκδόσεις Παρρησία).

Πριν λίγες μέρες κυκλοφόρησε το νέο του μυθιστόρημα με τον τίτλο «Ο αχμάκης» και θέμα τη ζωή και το έργο του Θεόφιλου. Χωρισμένο σε 15 κεφάλαια παρακολουθεί ο μεγάλο μας ζωγράφο από τα παιδικά του χρόνια μέχρι την «αποθέωσή του».

Παραθέτω ένα απόσπασμα ως μικρό δείγμα γραφής:

«Μολαταύτα ένα πρωινό, εντελώς απροειδοποίητα, η φωνή μέσα του λαγάρισε· γίνηκε ξεκάθαρη και ο απόηχος της κυμάτισε απευθείας στην καρδούλα του· «...ο χρόνος μου εδώ πέρα τελεύει, βιάζουμαι να σου πω ό,τι έχω να σου πω, κι εσύ, μαθές, επείγει να ξυπνήσεις, να σηκωθείς και ν αγοράσεις τα ναύλα σου για την Ελλάδα...».

«Η ψυχή του Μεγαλέξανδρου», συλλογίστηκε μονομιάς ξαφνιασμένος, «τ' αηδονάκι που χα δει καπότες όνειρο! Να φύγω, να πάω στην Ελλάδα... μα γιατί;».

Σηκώθηκε αργά απ’ το κλινάρι του μπαϊλντισμένος, και κίνησε ξυπόλυτος να ξεμανταλώσει το σαρακοφαγωμένο παραθυρόφυλλο του. Για μια ζωή, αυτή ήταν πάντοτε η πρώτη του κίνηση άμα ξυπνούσε, χειμώνα-καλοκαίρι· ακόμα κι αν είχε βαρύ χιονιά και κρύο τάντανο· τ’ άνοιγε διάπλατα. Κλεφτοκοιτούσε μια στάλα έξω τον καιρό κι έπειτα έπαιρνε μια βαθιά γιομάτη ανάσα, λες και ρούφαγε λιμασμένα μες στα πνευμόνια του ολάκερη την πλάση και τα μυστικά της πνεύματα. Κείνο, όμως, το ξημέρωμα δεν πρόκαμε να ανοί­ξει τ' άλικο παραθυρόφυλλο- για μια στιγμή κοντοστάθηκε κι έμεινε κάμποση ώρα να κοιτά απαντικρύ του, ασάλευτος.

Εντελώς ξαφνικά, μέσ’ απ’ τα’ ασημοφώτιστα νέφη του μυα­λού του, είχε ξεπροβάλει καστρόχτιστος, αψεγάδιαστος, σωστός γίγαντας, ο Χαραλάμπης, ο σοφός τσοπάνης της Αμαλής· φωτόλουστος, λιόχαρος, χαμογελαστός. Κρατούσε το βοσκοράβδι του και η αρχοντιά του ακτινοβολούσε απ’ άκρη σ’ άκρη μες στο κεφαλάκι του Θεόφιλου. Και μόνο η παρουσία του έκαμε τα λόγια του να αναφτερουγίσουν και να ξεχυθούν παντού- τα λόγια που του ’χε πει τότε, απάνω στις πλαγιές της Αμαλής, τα ίδια εκείνα λόγια που τον παρότρυναν πριν από χρόνια να δραπετεύσει απ’ τη Λέσβο. «...συ, όμως, Θεόφιλε, είσ’ άλλου πράμα, συγνεφάκι, αλλά­ζεις διαρκώς μορφή, χουρεύ’ς λεύτερα, τραγουδάς λεύτερα, ζουγραφίζεις λεύτερα, κάμεις ό,τι σε κατέβ’, διαταγές παίρν’ς μονάχα απ’ τα’ς αγέρηδες κι από τουν ήλιου. Κι αυτό δεν είν’ λίγου πράμα, να σε χαρώ. Οπότε, σαν κινήσ’ κάποια μέρα μέσα σ’ η φωνή, άκου την, και φύγε. Απομακρύνσου «π’τ’ς μακελάρηδες της καρδιάς σ’. Άνοιξ’ τις φτερουγίτσες σ’ κι πέτα μακριά, όσο μακρύτερα μπορείς!...».

ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

Νίκος Σαραντάκος

Η γλώσσα έχει κέφια. Χαμογελαστή περιπλάνηση στα τοπία της γλωσσικής ελαφρότητας

Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, Αθήνα 2018, σελ. 295

Ντέπη Χατζηκαμπάνη; Ποτέ πια (ποίηση)

Πρόλογος: Ιάσωνας Σταυράκης

Εκδόσεις Ταξιδευτής, Αθήνα 2018, σελ. 51