Παντελής Μπουκάλας: Τρεις επί τρία. Εννιά ποιήματα για τον Χαλεπά, τον Θεόφιλο και τον Παπαδιαμάντη, εκδόσεις Άγρα, Αθήνα 2025, σελ. 39

«Τρεις Αιγαιοπελαγίτες ποιητές. Ο Τηνιακός ποιητής της γλυπτικής. Ο Σκιαθίτης ποιητής των λέξεων. Ο Λέσβιος ποιητής των χρωμάτων. Κανείς τους δεν έζησε βίο ήρεμο, ανεμπόδιστο. Το αντίθετο. Τα στοιχεία που τους διαφοροποιούν πάντως, προσδίδοντας ξεχωριστή, απαράμιλλή σφραγίδα στο έργο του καθενός είναι περισσότερα από τα κοινά».

Τα παραπάνω είναι από το βιβλίο του πολυβραβευμένου ποιητή και δοκιμιογράφου Παντελή Μπουκάλα, που περιέχει εννιά ποιήματα εμπνευσμένα από τη ζωή και το έργο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, του Γιαννούλη Χαλεπά και του Θεόφιλου.

Αντιγράφουμε το ποίημα «Θεόφιλος Ι»: «Μα ναι. Ψηλότερη απ’ τα Μετέωρα/η λεβέντισσά μου η Σαρακατσανισσα./Δεν ψήλωσε από λάθος ή από τύχη/ Έτσι την είδα κι έτσι τη ζωγράφισα.// Λέω ψηλότερος ο άνθρωπος κι από βουνό/αν μέσα του φυσάει αέρας, τον σηκώνει,/δροσίζει το μυαλό του, τον φτερώνει,/και φτάνει πια ν’ αγγίξει ουρανό.//Τα δάχτυλά μου σκέφτονται και νιώθουν./Τον κόσμο που ιστορούν τον αναγνώθουν/συλλαβή τη συλλαβή. Γράμμα το γράμμα/Μ’ ευλάβεια και σέβας. Σαν το Θείο Δράμα.// Ένα πρωτάκι πάντα μου στης πλάσης το σχολείο./Θαυμάζω και απορώ. Και αγαπάω./Τα πάντα και τους παντες αγαπάω./ Καίει η καρδιά μου, χώρο δεν έχει για το κρύο».

Μνήμη Νίκου Περέλλη

Ο καλός και ευγενικός φίλος, Νίκος Περέλλης, μίσεψε κι αυτός τους ασφοδελούς της Αχερουσίας και.μας άφησε στην μοναξιά μας, έτσι ξαφνικά σαν φθινοπωρινό φύλλο.

Στερώντας μας, την πολύτιμη παρουσία του.

Και ημίν τοις φίλοις πένθος ...

Και θυμόμαστε τον ευγενικό θεατράνθρωπο, τον στοχαστή που η καλλιτεχνική του παρουσία, άφησε το αποτύπωμα της, στην θεατρική ζωή του τόπου μας.

Γιατί ο Νίκος δεν ήταν ένας απλός άνθρωπος, του θεάτρου.

Ήταν η ολοκληρωμένη μορφή του.

Ηθοποιός, σκηνοθέτης, , συγγραφέας, στοχαστής, με την πληθώρα των γραπτών του, άφησε μια σπάνιας μορφής κληρονομιά στον χώρο, που τόσα χρόνια πιστά υπηρέτησε.

Φίλε μου Νίκο.

Vete, duerme, vuella, reposa.Tambien se muere el mar!

Mε τούτους, τους μοναδικούς στίχους, του συναδέλφου σου Lorca, σε αποχαιρετώ.

Πήγαινε, κοιμήσου, πέταξε, αναπαύσου.

Ακόμα κι η θάλασσα πεθαίνει!

Καλήν αντάμωση.

ΒάσοςΙ.Βόμβας.

Γιώργος Γιαντάς: Θερκό (μυθιστόρημα), Εκδόσεις Κάκτος, Αθήαν 2025, σελ. 237

Ο Λέσβιος Γιώργος Γιαντάς πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα με το μυθιστόρημα «Ως την τελευταία πνοή» (Λιβάνης) το 2011 και ακολούθησαν άλλα επτά βιβλία του, όλα μυθιστορήματα. Το νέο του βιβλίο είναι ένα ιστορικό-ανθρωποκεντρικό μυθιστόρημα για τον αγώνα, την πίστη αλλά και την αγάπη που υπερβαίνει σύνορα και συμφέροντα. Μια ιστορία που φωτίζει μια γενιά που αγάπησε την πατρίδα περισσότερο από τη ζωή και έζησε το όνειρο της ελευθερίας, έστω και αν δεν το έπιασε ποτέ ολόκληρο στα χέρια της.

Δυο λόγια για την υπόθεση: Κύπρος, δεκαετία του ΄50. Με το νησί να βρίσκεται υπό αγγλική κατοχή, μια ομάδα νεαρών αγωνιστών της αντιστασιακής οργάνωσης ΕΟΚΑ δίνει τον μυστικό αγώνα της για την απελευθέρωση και την Ένωση με την Ελλάδα. Ο Πασχάλης, η Μάγδα, το Κυριακούι, ο Ελλαδίτης Τεύκρος και ο Χαρίδημος, υπό τις διαταγές του αρχηγού Διγενή Γρίβα, σχεδιάζουν και εκτελούν αποστολές με σκοπό την ανατροπή του υπάρχοντος καθεστώτος. Απέναντί τους ο σκληρός στρατιωτικός διοικητής Τζον Χάρτινγκ και οι μυστικοί πράκτορες της MI5 είναι αποφασισμένοι να πατάξουν κάθε πράξη αντίστασης στο νησί.
Οι νεαροί αγωνιστές, γαλουχημένοι με τα πρότυπα
των αγωνιστών της Επανάστασης του 1821 στην Ελλάδα, με τη νεανική τόλμη και τον αγνό πατριωτισμό τους, βάζουν τον ιερό σκοπό πάνω από τις ζωές τους, δοκιμαζόμενοι μόνο από τα νεανικά πάθη και τις αδυναμίες τους.

Μικρό δείγμα γραφής: «Κι έμοιαζε να μιλά για κάτι βαθύτερο ο δάσκαλος, όταν μιλούσε για τους πανέμορφους πετροκότσυφες, για τις πέρδικες και τ’ αγριοπερίστερα του Πενταδάκτυλου, για τα ασπροπετροχελίδινα που έρχονταν από τις χιονισμένες Άλπεις για να ξεκαλοκαιριάσουν. Χελιδονάκια είστε κι εσείς που θα ανοίξετε τα φτερά σας. Όταν ήρθε ο καιρός και άνοιξε ο Πασχάλης τα δικά του, βρήκε στον Πενταδάκτυλο τα πουλιά που περιέγραφε ο κυρ Ξενοφών, είδε και γύπες και ζευκολάτες, και άκουσε με τ΄ αυτιά του το μαγικό κελάηδημα του σκαλιφούρτη. Αντρώθηκε με την αγάπη για τον τόπο αγνή, και εκεί στις παρυφές, στον Καστσουρκά., πρωτοσυναντήθηκε με αντάρτες. Έμαθε το πιστόλι και το αυτόματο, έδειξε θάρρος, πήρε μέρος σε δολιοφθορές, σε επιθέσεις, σε ανατινάξεις κατά των κατακτητών. Είχε το αντάρτικο στο αίμα του. Ικανός, ένα από τα χελιδόνια που κάποτε βθα έφερναν την άνοιξη, ψυχρός μπροστά στον θάνατο. (,,,)»

ΥΠΟ ΕΚΔΟΣΗ ΒΙΒΛΙΑ

Ετοιμάζεται το «Λεσβιακό Ημερολόγιο 2026 - Γράμματα - Τέχνες - Πολιτισμός» του Παναγιώτη Σκορδά, με προγραμματισμό να κυκλοφορήσει στις αρχές του προσεχούς Δεκεμβρίου. Πρόκειται για τον 16^ο τόμο της σειράς που ξεκίνησε το 2011 και συνεχίζεται χωρίς καμία διακοπή, Στον τόμο του 2026 το εξώφυλλο θα κοσμεί έργο του Αριστείδη Πατσόγλου. Για το διακεκριμένο και διεθνώς αναγνωρισμένο και καταξιωμένο Λέσβιο γλύπτη, χαράκτη και ζωγράφο γράφουν η Λενέτα Στράνη, ο Δήμος Αβδελιώδης και άλλοι.

Πάνω από σαράντα συνεργάτες, παλιοί αλλά και νέοι, όπως ο Θέμης Ελευθεριάδης, Δημήτρης Μαντός, η Ζωή Κατσιαμπούρα, ο Μιχάλης Λημναίος και άλλοι συμμετέχουν με μελέτες ή λογοτεχνικά κείμενα

Νέες ενότητες όπως «Παιχνίδια μνήμης», «Ιστορίες για μικρούς και μεγάλους», «Συλλεκτισμός», κά προστίθενται στις παλιές

Ειδικά αφιερώματα σε πρόσωπα των γραμμάτων, των τεχνών, του επιχειρείν, όπως η Φρόσω Ζούρου, ο Στρατής Καριώτης, ο Μανόλης Κοντέλλης.

Και ένα πολυσέλιδο αφιέρωμα στο μεγάλο Λέσβιο γραμματολόγο Κώστα Μίσσιο.

Πλουσιότατο και πρωτότυπο είναι το φωτογραφικό, εικαστικό, αρχειακό υλικό που πλαισιώνει και συμπληρώνει τα κείμενα.