Ο όρος «οικονομική κρίση» είναι βέβαιο πως δεν είναι καινούργιος στο κοινωνικό και ιστορικό λεξιλόγιο της χώρας μας. Φτώχεια, μειώσεις μισθών, απολύσεις και περικοπές επιδομάτων έζησαν πριν από εμάς τουλάχιστον τέσσερις γενιές Ελλήνων... Για την ιστορία, η χώρα μέχρι τη σημερινή ελεγχόμενη πτώχευση έχει χρεωκοπήσει άλλες τέσσερις φορές, το 1827, 1843, 1893 και το 1932. Όπως και τώρα, οι κάθε φορά κυβερνώντες οδηγούσαν (;) τη χώρα σε κατάσταση που αδυνατούσε να καλύψει έναν υπέρμετρο και πανάκριβο εξωτερικό δανεισμό, προσπαθούσαν να «... κλείσουν τις τρύπες» με έναν ακόμη μεγαλύτερο και επαχθέστερο δανεισμό, δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο. Ας δούμε λίγο το τι έγινε στην Ελλάδα εν μέσω της «παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης» τού 1929!
Στη δίνη του οικονομικού κραχ, στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης και τις οικονομικές αστάθειες στις διεθνείς αγορές, η εύθραυστη ελληνική οικονομία δεν μπορεί να αντισταθεί. Η κρίση στη χώρα εκδηλώνεται με τη μείωση των εξαγωγών, που οδήγησε με αλυσιδωτές αντιδράσεις στη μείωση των τιμών της παραγωγής και των εισοδημάτων. Μέσα σε ελάχιστους μήνες, το ποσοστό των ανέργων υπερδιπλασιάζεται, ενώ σταματά η χρηματοδότηση από το εξωτερικό... Τον Αύγουστο του 1931 το Χρηματιστήριο Αθηνών κλείνει, ενώ παρά τις... «προσπάθειες» της κυβέρνησης Βενιζέλου, τον Απρίλη τού 1932, κηρύσσεται προσωρινό χρεοστάσιο και η δραχμή υποτιμάται κατά 60%! Ψάχνοντας και βλέποντας στις τοπικές εφημερίδες της μεγαλονήσου, όπου βρέθηκα πριν λίγο καιρό (πως δε συναντηθήκαμε, Στρατή, εκεί;), σε δημοσιεύματα εκείνης της εποχής σχετικά με την οικονομική κρίση και τις κοινωνικές της συνέπειες, νομίζεις πως ξεπήδησαν από σύγχρονες εφημερίδες...

«Ολόκληρον το τελευταίον τρίμηνον είναι γεγονός αναμφισβήτητον ότι διέρρευσε υπό γενικήν νέκρωσιν του τοπικού εμπορίου και υπό πλήρη απραξίαν της συναλλαγής και της κινήσεως […] Γεγονός επίσης είναι ότι ο κόσμος […] όσο και αν ήθελε, ουδέν, απολύτως ουδέν, ηδύνατο να προσφέρει εις την κατανάλωσιν, διά της οποίας συντηρούνται τα πλήθη των καταστημάτων εκατοντάδων πτωχών επαγγελματιών και των μικροκατασηματαρχών.» («Ανόρθωσις», 23 Μαρτίου 1929)
«Χανιά. - Από προχθές οι αγρότες του Νομού μας κατέβηκαν σε απεργία διαρκείας για τη λύση των ζητημάτων τους. Η απεργία συνεχίζεται με ακράτητο ενθουσιασμό και αποφασιστικότητα και με επιτυχία 100%. Η αστυνομία απαγόρευσε τη χθεσινή συγκέντρωση των αγροτών στα Χανιά. Το πρωί τής χθες η πόλη των Χανίων εστρατοκρατείτο. Παρά την απαγόρευση όμως, εκατοντάδες αγροτών συνεκεντρώθηκαν. Αύριο (Δευτέρα) κατέρχονται σε 24ωρη απεργία αλληλεγγύης οι βιοτέχνες και οι εργάτες της πόλης μας.» («Η Φωνή του Λαού», 3 Μαρτίου 1931)
«Και ενώ τοιαύτη είναι η κατάστασις της τοπικής μας εμπορικής κινήσεως και κατάδηλος η κρίσις των καταστημάτων των μικροεπαγγελματιών, ο Δημόσιος Ταμίας εξαπέλυσεν αθρόας τας ειδοποιήσεις περί αμέσου πληρωμής του φόρου επαγγέλματος.» «Οι αρμόδιοι ας αναμετρήσουν την κρίσιν η οποία υφίσταται και νυν εις την αγοράν μας […] και ας κάμουν εξαίρεσιν διά τους απορώτερους και φτωχότερους των επαγγελματιών και μικροκαταστηματαρχών, από τα εφαρμοζόμενα γενικώτερα φορολογικά μέτρα.» («Ανόρθωσις», 23 Μαρτίου 1929)

«[...] καθ’ όλην την ημέραν τής χθες εξηκολούθησεν η κίνησις των ανέργων καθ’ όλην την πόλιν Χανίων [….]. Υπέβαλλον προς την Γενικήν Διοίκησιν υπόμνημα διά του οποίου ζητούν διαρκή επιδόματα και συσσίτια, έκτακτον επίδομα εκ 300 δρ. δωρεάν ιατρικήν περίθαλψιν και την διαχείριση των επιδομάτων υπό επιτροπής ανέργων. Ωσαύτως εζήτησαν την πληρωμήν των ενοικίων των υπό του κράτους. […] Η επιτροπή των ανέργων εδήλωσεν ότι εάν ο Δήμος Χανίων δεν δώση το εκ 300 δραχ. επίδομα, θα δημιουργήση επεισόδια.» («Ο Αγών», 24 Δεκεμβρίου 1931)
«Στο Ηράκλειο η κρίση της στέγης έχει προσλάβει τόσο τρομακτική έκταση […] αύξηση των ενοικίων κατά 100 - 120 φορές από ό,τι ήταν προπολεμικά. Το νέο ενοικιοστάσιο θέτει σε διωγμό την τάξη των επαγγελματιοβιοτεχνών. [...] Το νέο ενοικιοστάσιο θα σημάνει την οικονομική καταστροφή τους τόσο λόγω του υψηλού ενοικίου όσο και εξαιτίας των μεγάλων φόρων που θα είχε συνεπακόλουθο του ενοικίου αυτού.» («Φωνή του Λαού», 4 Νοεμβρίου 1946)
Κρίση στην αγορά, απεργίες και αστυνόμευση, φοροεπιδρομές και αντιδράσεις, επίδομα ανεργίας: δραχμές 300, ακριβά ενοίκια... Δεν είναι παρόμοια όλα με τα σημερινά; Μόνο που τότε δεν υπήρχαν ελικόπτερα για να φύγουν...
Μέσα από τον αρχειακό λάκκο των λεόντων,

... ο Δανιήλ.