Η Πατρίδα Αξέχαστη: Μικρά Ασία» γίνεται παράσταση

Όπως είναι γνωστό το βιβλίο της Βασιλικής Ράλλη «Πατρίδα Αξέχαστη: Μικρά Ασία» έχει γίνει ντοκιμαντέρ από Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών (ΙΔΙΣΜΕ). Το εμβληματικό αυτό βιβλίο προσεχώς θα αποτελέσει τη βάση μιας μοναδικής παράστασης με τον τίτλο «Πατρίδα Αξέχαστη: Μικρά Ασία». Πρόκειται για μια ιδιαίτερη συνάντηση ντοκιμαντέρ, ζωντανής μουσικής και λόγου, με την προβολή του ομώνυμου ντοκιμαντέρ, τη μαγευτική φωνή της Φωτεινής Δάρρα, συνοδεία του συνθέτη Γιώργου Παπαχριστούδη και κουιντέτου, καθώς και απαγγελίες αποσπασμάτων από το βιβλίο του Στρατή Δούκα «Η ιστορία ενός αιχμαλώτου» από τον Γιώργο Κέντρο.

Η πρώτη παρουσίαση θα γίνει στις 13 Σεπτεμβρίου, στην Αθήνα.

Τζανετής Σταυράκης: Απόπειρες φόνου (διηγήματα), Εκδόσεις Βακχικόν, Αθήνα 2025, σελ. 55

Δεύτερο λογοτεχνικό βιβλίο για τον Μολυβιάτη γιατρό Τζανή Σταυράκη. Μετά το «Μεγαλώνοντας στο Μόλυβο» (2016), οι «Απόπειρες φόνου» δεκατέσσερα μικρά διηγήματα που μιλούν για ιστορίες καθημερινών ανθρώπων, που παλεύουν με το πεπρωμένο τους, τα πάθη, τους φόβους και τα λάθη τους για την επιβίωσή τους. Μέσα από την πολυπρισματική ματιά του αφηγητή, ο αναγνώστης βρίσκεται συμμέτοχος σε ζητήματα ζωής και θανάτου, τόλμης και ατολμίας, αλήθειας και ψέματος. Με το μεστό αφηγηματικό του ύφος, ο συγγραφέας μας καλεί να πάρουμε μέρος στα δρώμενα των ιστοριών επιλέγοντας ή όχι την ταύτισή μας μαζί τους, βιώνοντας ποικίλες συναισθηματικές διακυμάνσεις. Για μερικά καλά απογεύματα, όπως διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο.

Η φιλόλογος Ζωή Κατσιαμπούρα παρουσιάζοντας το βιβλίο ανάμεσα στα άλλα σημειώνει: «Απόπειρες φόνου. Φόνου, λέει. Τοβιβλίο ωστόσο επ' ουδενί δεν αποτελεί αφήγηση αστυνομικού ενδιαφέροντος, το αποσαφηνίζει εξάλλου ο ίδιος ο συγγραφέας στο μότο του: «Μπορείς να σκοτώσεις χωρίς πιστόλια και μαχαίρια. Υπάρχουν κι άλλοι τρόποι».

Άρα, αν δεν ψάξουμε να βρούμε δολοφόνο με πιστόλι ή μαχαίρι, τι θα ψάξουμε να βρούμε; Τι θα βρούμε, μάλλον, ούτως ή άλλως, διαβάζοντάς το, και τι θα μας παρακινήσει να το σκεφτούμε και, πάρα πολύ πιθανόν, να το ξαναδιαβάσουμε;

Έστω και αν οι «Απόπειρες φόνου», στο πρώτο διήγημα, είναι η μία συμβολική και η άλλη μισοτελειωμένη, φόνος αληθινός δηλαδή δεν υφίσταται, τα θέματα στα περισσότερα κείμενα του βιβλίου αγγίζουν δύσκολες πλευρές της ζωής, λογής λογής απώλειες. Αναφέρω με τη σειρά σεξουαλικά προβλήματα, σπαταλημένους βίους, θανάτους και σμικρύνσεις ελπίδων, ηρωισμό που δεν πρόλαβε να αποδώσει, αχαριστία, χωρισμούς, ματαιώσεις, απόσυρση, παράνοια κτλ. Όχι ότι δεν υπάρχει κι αναφορά σε αυτούς «που μπαίνουν μπροστά κι ανοίγουν δρόμους». Υπάρχουν κι αυτοί, αλλά η αφήγηση πάλι κυρίως στις δυσκολίες τους εστιάζει. Δεν είναι, ωστόσο, το βιβλίο απλώς μια περιήγηση στη συμφορά και τον ανθρώπινο πόνο, διότι ο συγγραφέας αντιμετωπίζει τα πράγματα από κάποια απόσταση και αρκετά συχνά με χιούμορ. Βέβαια, όταν λέω χιούμορ δεν εννοώ ότι ξεκαρδίζεται κανείς. Όχι, δεν συμβαίνει. Αλλά, όταν, στο διήγημα λόγου χάριν «Ο διευθυντής», ο γιατρός τρομοκρατεί τεχνηέντως τον αλαζόνα εισβολέα-πελάτη, ένα χαμόγελο διαδέχεται την πνιγηρή αίσθηση που είχε δημιουργήσει ως τότε η αφήγηση. Ένα ανακουφισμένο «καλά του έκανε!», ένα είδος μικρής εκδίκησης που απελευθερώνει!

Στον κόσμο του Τζανέτου Σταυράκη οι άνθρωποι αγωνίζονται να γίνουν καλύτεροι, μερικές φορές όμως δεν το μπορούν. Ακολουθούν το ηθικό τους καθήκον κι ας μη βρίσκουν ανταπόκριση κι επιβράβευση. Προσπαθούν να πετύχουν τους στόχους τους και φτάνουν ως εκεί που μπορούν. Και η αφήγηση τούς παρουσιάζει με συμπάθεια, τους περισσότερους, με κατανόηση, με οίκτο ίσως. Με στοιχεία που γενικά έχουν νόημα στην πραγματική ζωή!»

ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ - ΒΙΒΛΙΑ

- Αγγελική Ράλλη (επιμέλεια): Η νεοελληνική γλώσσα τον 19^ο αιώνα: όψεις και απόψεις, Έκδοση Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 2025, σελ. 392

- Γιάννης Δ. Παπάνης: 1500 αρχαίες, ελληνιστικές και μεσαιωνικές λέξεις στο Αγιασώτικο γλωσσικό ιδίωμα, που δεν ακούγονται στη Νεοελληνική, Μυτιλήνη 2025, σελ. 115

- Φώτης Βασίλογλου: «Απόψε η παρέα μας…». Μεσότοπος Λέσβου. Τραγούδια και χοροί από τους «Γλεντιστάδες» του Συλλόγου Μεσοτοπιτών «Η Αναγέννηση», Έκδοση Πολιτιστικού Συλλόγου των Απανταχού Μεσοτοπιτών Λέσβου «Η Αναγέννηση», Αθήνα 2025, σελ. 255 (περιέχει 2 ψηφιακούς δίσκους) ( Θα παρουσιαστεί στις 5 Αυγούστου 2025, στον Μεσότοπο)

- Μυρσίνη Βαρτή (κείμενα - επιμέλεια): Ξυλοναυπηγική παράδοση στο Πλωμάρι. Αφιέρωμα στους καραβομαραγκούς Δούκα Γιαμουγιάννη και Ανδρέα Λιόλιο (μετάφραση στα αγγλικά:StephenStafford), Έκδοση Πολιτιστικού Συλλόγου Πλωμαρίου «Το Πόλιον», Πλωμάρι 2024, σελ. 108

ΒΙΒΛΙΑ ΥΠΟ ΕΚΔΟΣΗ

- Παναγιώτης Σκορδάς (κείμενα - επιμέλεια): Αναγνωστήριο Αγιάσου «Η Ανάπτυξη». 1894 - 2024, 130 χρόνια ζωής, δράσης, προσφοράς. Οι εκδηλώσεις εορτασμού των 130 χρόνων, σελ 84, (περιέχει 1 ψηφιακό δίσκο)

- Βασίλης Κωμαΐτης: Αγιάσος. Η της Θεοτόκου επώνυμος πόλις, γενέτειρά μας γη, τόμος Α’, Μυτιλήνη 2025

- Μιχάλης Πολυπαθέλλης: Ο Ζορμπάς στον Ασώματο και άλλες ιστορίες, Εκδόσεις Μύθος, Μυτιλήνη 2025