Είναι γνωστό πως η 2^η Απριλίου έχει καθιερωθεί ως Ημέρα Παιδικού Βιβλίου. Παράλληλα, όμως, με αυτή η UNESCO έχει καθιερώσει την 23^η Απριλίου ως Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου και Πνευματικών Δικαιωμάτων με αφορμή το γεγονός πως αυτή τη μέρα έφυγαν από τη ζωή δυο μεγάλοι συγγραφείς, ο Γουίλιαμ Σαίξπηρ και ο Μιγκέλ ντε Θερβάντες. Κάθε χρόνο μάλιστα η UNESCO, μέσα στα πλαίσια των εορτασμών για την ημέρα αυτή, επιλέγει μια πρωτεύουσα και την καθιστά Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου και της αναθέτει την οργάνωση διαφόρων εκδηλώσεων για την προβολή του βιβλίου και την ανάδειξη του ρόλου που αυτό διαδραματίζει στην πνευματική εξέλιξη του ανθρώπου. Μέχρι σήμερα αυτή έχει ορίσει 25 Παγκόσμιες Πρωτεύουσες Βιβλίου από τη Μαδρίτη της Ισπανίας το 2001 μέχρι το Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας το 2025.

Αλήθεια, τι αντιπροσωπεύει το βιβλίο στη ζωή μας; Κατ’ αρχάς πρέπει να ομολογήσουμε πως, όπως είχε πει κάποιος, είναι πολύ ευχάριστο να βλέπει κανείς το όνομά του τυπωμένο και πως ένα βιβλίο είναι πάντα ένα βιβλίο , όσο και αν δεν αξίζει. Και αξίζει γενικά ένα βιβλίο τόσο για τον συγγραφέα όσο και για τον αναγνώστη. Θαρρώ πως ο Κικέρων έπλεξε το πληρέστερο εγκώμιο των βιβλίων λέγοντας πως αυτά είναι «η τροφή της νεότητας, η χαρά του γήρατος, κόσμημα της ευδαιμονίας, καταφύγιο και παρηγοριά στην ατυχία, ευχαρίστηση στο σπίτι, συντροφιά κατά τη νύχτα, στο ταξίδι και στην εξοχή».

Στα βιβλία είναι συγκεντρωμένη η σοφία όλου του κόσμου. Αυτά μας βοηθούν να ξεφεύγουμε από τις ανόητες και χυδαίες συντροφιές και να μεταφερόμαστε σε ένα κόσμο, όπου οι άνθρωποι λένε πράγματα με νόημα και βλέπουν την ομορφιά του κόσμου και της ζωής. Το διάβασμα ανοίγει τα παράθυρα της ψυχής μας και αφήνει το φως και τη ζεστασιά να την πλημμυρίσει, όπως είχε πει ο Μάιλς. Με λίγα λόγια η ωφελιμότητα του βιβλίου ξεπερνά κάθε τοπικό ή χρονικό περιορισμό και ανταποκρίνεται σε όλες τις καταστάσεις της ανθρώπινης ζωής, θετικές και αρνητικές. Δεν είναι άσχετο το γεγονός πως ο βασιλιάς της Αγγλίας Ιάκωβος είχε πει πως, αν δεν ήταν βασιλιάς, θα ήθελε να είναι επιστήμονας και, αν τον έβαζαν στη φυλακή, θα ήθελε η φυλακή του να μην ήταν τίποτε άλλο από μια σπουδαία βιβλιοθήκη.

Φίλοι του ανθρώπου είναι τα βιβλία, φίλοι που η συντροφιά τους είναι πολύ ευχάριστη, που έζησαν σε διάφορες εποχές και χώρες και παραμένουν οι ίδιοι και τώρα και πάντοτε. Το βιβλίο είναι πολύτιμος φίλος του ανθρώπου, όταν είναι καλό και καλογραμμένο, όταν μεταδίδει τη σκέψη και τα συναισθήματα ανθρώπων ανώτερης διανόησης και δεν πλουτίζει μόνο τις γνώσεις του αναγνώστη και δεν εκλεπτύνει μόνο τα αισθήματά του, αλλά παράλληλα τον τέρπει και τον ξεκουράζει, τον παρηγορεί και τον συντροφεύει , όταν οι σελίδες του είναι ποτισμένες με την πνοή του αγαθού και του ωραίου και δεν εξυπηρετεί μικροπρεπείς σκοπιμότητες, όπως είχε πει ο Δημητρακόπουλος.

Δυστυχώς, όμως, όλα τα βιβλία δεν είναι καλά και όσοι γράφουν βιβλία δε σημαίνει πως είναι συγγραφείς. Αν συνέβαινε αυτό, τότε θα ήταν και ο μαρμαράς γλύπτης και ο μπογιατζής ζωγράφος και ο μουσικάντης μουσουργός. Ο ωφελιμότερος τρόπος να μεταχειρίζονται μερικοί το μελάνι τους θα ήταν, αν μαύριζαν με αυτό τα υποδήματά τους, έλεγε ο Ροϊδης. Όπως στον αγρό φυτρώνουν πολλά ζιζάνια που πολλές φορές «στραγγαλίζουν» τα καρποφόρα φυτά, έτσι και στον κήπο του πνεύματος σε κάθε αξιόλογο βιβλίο αναλογούν πολλά περιττά και άχρηστα.

Ο Παπαδιαμάντης , ένας από τους κορυφαίους της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας έλεγε «Εν όσω ζω και αναπνέω και σωφρονώ, δε θα παύσω ποτέ στα έργα μου να υμνώ μετά λατρείας τον Χριστό μου, να περιγράφω μετ’ έρωτος τη φύση και να ζωγραφώ μετά στοργής τα γνήσια ελληνικά έθη». Σήμερα τέτοιοι συγγραφείς δεν υπάρχουν. Παλαιότερα ο κόσμος έπραττε σύμφωνα με τα βιβλία που διάβαζε. Τώρα τα βιβλία γράφονται σύμφωνα με τον κόσμο. Για να αρέσει κανείς στη διεφθαρμένη κοινωνία που ζούμε πρέπει να γράψει για πάθη αχαλίνωτα, όπως αυτή η ίδια. Ψυχές που συνήθισαν στην ακολασία δεν μπορούν να βρουν αρκετή ευχαρίστηση στις λογικές και νόμιμες απολαύσεις Είναι πάντα αχόρταγες και λαίμαργες για υπερβολές και γι’ αυτό πολλά βιβλία που αποσκοπούν μόνο στο κέρδος δεν προσφέρουν τίποτε το καλό. Τα βιβλία είναι όπως οι άνθρωποι. Μικρός αριθμός παίζει σπουδαίο ρόλο, τα άλλα αποτελούν το πλήθος. Είναι, όπως το φαγητό και τα κρέατα. Άλλα είναι καλής και άλλα κακής ποιότητας. Γι’ αυτό άλλα βιβλία πρέπει να δοκιμάζονται, άλλα να καταπίνονται και λίγα μόνο να μασιούνται ναι να χωνεύονται .

Και είναι επικίνδυνα πολλά βιβλία, γιατί κλείνουν μεγάλη δύναμη. Ένα βιβλίο, λένε, μπορεί να είναι τόσο μεγάλο όσο και μια μάχη και πως μια δόση δηλητηρίου κάνει το κακό μια φορά, ενώ ένα κακό βιβλίο δηλητηριάζει τα πνεύματα επί γενιές. Τη δύναμη που κλείνουν μερικά βιβλία είχαν διαπιστώσει και πολλοί αυταρχικοί ηγέτες που, για να απαλλαγούν από τον κίνδυνό τους, τα έκαψαν στην πυρά! Μπορούμε να διαφθαρούμε από τα βιβλία, όπως μπορούμε να διαφθαρούμε και από τους φίλους. Γι’ αυτό χρειάζεται μεγάλη προσοχή. Πρέπει να επιλέγουμε για τον εαυτό μας και τους άλλους καλά βιβλία και, όταν διαβάζουμε ένα βιβλίο, να κάνουμε ό τι κάνουν οι μέλισσες που πλησιάζουν έναν λουλούδι: να κλέβουμε τη γλύκα του και να μην το αφήνουμε να μας βλάψει.