• Απαγορεύεται απολύτως η χωρίς έγγραφη άδεια, αντιγραφή, αναδημοσίευση, μετάδοση, αναμετάδοση, αναπαραγωγή (εκτός από τις περιπτώσεις που επιτρέπεται από τα εργαλεία κοινής χρήσης που διαθέτουμε),  φόρτωση, αναφόρτωση, διανομή, έκδοση, πώληση, εκμίσθωση, παρουσίαση στο κοινό, δημόσια εκτέλεση, μετάφραση, τροποποίηση ή διασκευή του περιεχομένου του ΕΜΠΡΟΣ. Επίσης απαγορεύεται απολύτως η χωρίς έγγραφη άδεια, εξόρυξη δεδομένων με τη χρήση οποιασδήποτε τεχνολογίας και η λήψη ή αποθήκευσή τους για σκοπούς μηχανικής εκμάθησης τεχνητής νοημοσύνης, όπως ενδεικτικά εκπαίδευσης ή ανάπτυξης μοντέλων, γλωσσών, τεχνολογιών και εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης εν γένει,  η δημιουργία παράγωγων έργων από το περιεχόμενο του ΕΜΠΡΟΣ, η δημιουργία, συσχέτιση, σύνθεση και συνδυασμός για την παραγωγή μεταδεδομένων. Απαγορεύεται επίσης η χρήση λογισμικών για την παράκαμψη των ανωτέρω περιορισμών.

• Σύνταξη: Ανδρονίκη Κουτσαβλή

Στην ημερήσια διάταξη της συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου Δυτικής Λέσβου, που θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 19 Ιουνίου 2025, το όγδοο θέμα έχει τίτλο «Στήριξη της στέγασης Θεραπείας- Δημόσια Δέσμευση για την υπεράσπιση των στεγνών προγραμμάτων απεξάρτησης πρώην ΚΕΘΕΑ και των Συλλόγων Οικογένειας ΚΕΘΕΑ».

Πρόκειται για ένα ψήφισμα της Ομοσπονδίας Συλλόγων Οικογενειών ΚΕΘΕΑ που κάνει λόγο για υποβάθμιση της απεξάρτησης μετά την εφαρμογή του νόμου Βαρτζόπουλου για την Ολοκλήρωση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, λίγους μήνες μετά την κατάργηση της Κινητής Μονάδας ΚΕΘΕΑ Βορείου Αιγαίου η οποία είχε θετικό αντίκτυπο στους κατοίκους της περιφέρειας.

Δεν είναι τυχαίο ότι στα ερευνητικά στοιχεία, όπως εκείνα παρουσιάστηκαν τον Ιούνιο του 2024, αποτύπωναν την δυναμική της Κινητής Μονάδας που είχε συντελέσει να αυξηθεί ο αριθμός των επωφελουμένων, με εκείνους από την περιφέρεια να έρχονται πρώτοι σε αριθμό επί του συνόλου. Η παρουσία της Κινητής Μονάδας είχε βοηθήσει στις ακόμη πιο κλειστές κοινωνίες, κάποιοι να λάβουν γνώση, να αναγνωρίσουν προβληματικές καταστάσεις, να τις αποδεχτούν - το κυριότερο- και να ζητήσουν βοήθεια. Μάλιστα δεν ήταν λίγες οι δράσεις που είχε πραγματοποιήσει σε σχολικές μονάδες.

Η Κινητή Μονάδα δημιουργήθηκε τον Απρίλιο του 2021 για να καλύψει τις ανάγκες που υπήρχαν και εξακολουθούν να υπάρχουν και σήμερα, δεδομένου και του μεγέθους των ναρκωτικών ουσιών που εντοπίζονται καθημερινά από στελέχη Αστυνομίας και Λιμενικού στο νησί.

Από τις αρχές του χρόνου έπαψε να λειτουργεί η Κινητή Μονάδα και παρά τον αντίκτυπό της στην κοινωνία και του ρόλου που έχει επιτελέσει, το ψήφισμα για την υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών απεξάρτησης έρχεται από την Ομοσπονδία Συλλόγων Οικογενειών ΚΕΘΕΑ. Προβληματικό αναμφισβήτητα μπορεί να χαρακτηριστεί το γεγονός ότι κανένας φορέας δεν έχει διαμαρτυρηθεί σε τοπικό επίπεδο για την κατάργηση της Κινητής Μονάδας πέρα από την πρώην υπεύθυνη του Πολυδύναμου Κέντρου Μυτιλήνης του ΚΕΘΕΑ και της Κινητής Μονάδας, Αθηνάς Παραστατίδου. Η κα Παραστατίδου είχε επισημάνει το πρόβλημα που θα δημιουργηθεί πριν ένα χρόνο περίπου σε συνεντεύξεις Τύπου. Προφανώς δεν είναι τυχαίο ότι παρά το γεγονός ότι το όνομά της, χρόνια τώρα, έχει ταυτιστεί με τις δράσεις απεξάρτησης του ΚΕΘΕΑ στην Λέσβο οι αλλαγές που έγιναν στην «αυγή» του 2025 σηματοδότησαν και την παύση των  καθηκόντων της από υπεύθυνη τόσο της Κινητής Μονάδας -η οποία καταργήθηκε- όσο και από υπεύθυνη του Πολυδύναμου Κέντρου που εξακολουθεί να λειτουργεί, με ότι αυτό μπορεί να συνεπάγεται...

ΟΣΟΚΕΘΕΑ: Να καταργηθεί ο νόμος Βαρτζόπουλου

Τα πρακτικά περιλαμβάνουν Ψήφισμα της Ομοσπονδίας Συλλόγων Οικογένειας ΚΕΘΕΑ που έχει σταλεί, αρχές Ιουνίου,  προς υιοθέτηση σε Περιφέρειες, Δήμους, Φορείς και Συλλόγους της χώρας καθώς και ένας δελτίο Τύπου όπου καταλήγει ότι ο νόμος Βαρτζόπουλου - Oλοκλήρωση Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης χρειάζεται να αποσυρθεί καθώς, όπως σημειώνεται, διαπιστώνεται συστηματική υποβάθμιση των στεγνών θεραπευτικών κοινοτήτων, απαξίωση του ρόλου των οικογενειών, που συνιστά αλλοίωση της φιλοσοφίας του ΚΕΘΕΑ, διοικητικές αποφάσεις που αποσυνδέουν τα προγράμματα από την ιστορική, θεραπευτική και κοινωνική τους ταυτότητα και πρακτικές αποκλεισμού, όπως η απαίτηση για παραχωρητήρια χωρίς καμία μέριμνα για στέγαση, που απειλούν τη φυσική παρουσία των Συλλόγων στους θεραπευτικούς χώρους.

Στο δελτίο Τύπου της ΟΣΟΚΕΘΕΑ αναφέρεται ότι η στάση του Εθνικού Οργανισμού Πρόληψης και Αντιμετώπισης των Εξαρτήσεων αποτυπώνει μια μονομερή προσέγγιση της απεξάρτησης, καθώς λειτουργεί περισσότερο ως διοίκηση του ΟΚΑΝΑ, παρά ως ενιαίος δημόσιος φορέας εποπτείας και στήριξης όλων των θεραπευτικών προσεγγίσεων και κυρίως των στεγνών προγραμμάτων. «Παρά τις διαβεβαιώσεις για διατήρηση της φιλοσοφίας και των δομών των στεγνών προγραμμάτων, οι διοικητικές αποφάσεις και οι πρακτικές υλοποίησης που παρουσιάστηκαν αποκαλύπτουν μια διαφορετική πραγματικότητα» σημειώνεται χαρακτηριστικά και ακολούθως η ΟΣΟΚΕΘΕΑ επικαλείται τους λόγους που οδηγούν στο συμπέρασμα αυτό. Μεταξύ άλλων μάλιστα σημειώνεται ότι έχουν επιλεγεί στο Επιστημονικό Συμβούλιο θεσμικού οργάνου άτομα που δηλώνουν υπέρ της «νομιμοποίησης της χρήσης» γεγονός που όπως σημειώνεται προσβάλει όλους όσοι βρέθηκαν αντιμέτωποι με τον εφιάλτη των ναρκωτικών και βγήκαν νικητές.

Η νέα πραγματικότητα

Στους έξι λόγους οι οποίοι περιγράφουν την πραγματικότητα που δημιούργησε ο νόμος Βαρτζόπουλου η Ομοσπονδία αναφέρει:

1. Διάσπαση της θεραπευτικής συνέχειας: Η οργανωτική αποσύνδεση κρίσιμων τμημάτων από τον θεραπευτικό κορμό δεν είναι απλή διοικητική πράξη αλλά υπονομεύει τη συνοχή του θεραπευτικού μοντέλου. Ο χαρακτηρισμός αυτής της μετάβασης ως «τυπικής αλλαγής διεύθυνσης» αποκαλύπτει πλήρη αδυναμία κατανόησης της ψυχοκοινωνικής φιλοσοφίας του ΚΕΘΕΑ.
2. Απαξίωση της ταυτότητας των Προγραμμάτων: Η κατάργηση των ιστορικών ονομάτων ισοδυναμεί με διαγραφή της μνήμης και της πολιτισμικής συνέχειας των Προγραμμάτων. Τα ονόματα δεν είναι απλώς «ταμπέλες», είναι σύμβολα ελπίδας, αγώνα και μεταμόρφωσης.
3. Υποβάθμιση των Συλλόγων Οικογένειας: Οι αναφορές περί «παρατυπιών» στη χρήση χώρων από Συλλόγους Οικογένειας αδικούν κατάφωρα τη διαχρονική, ανιδιοτελή και ουσιαστική προσφορά τους. Η απαίτηση για «επίσημα παραχωρητήρια», χωρίς καμία μέριμνα για τη στέγασή τους, απειλεί να τους αποκόψει από την ίδια τη θεραπευτική καθημερινότητα στην οποία αποτελούν κρίσιμο στήριγμα.
4. Γραφειοκρατία εις βάρος της θεραπευτικής λειτουργίας: Το σύστημα «ΠΑΠΥΡΟΣ», η καθυστέρηση στις βεβαιώσεις παρακολούθησης, η μη λειτουργία δομών, η έλλειψη χρονοδιαγράμματος για κρίσιμες δομές όπως αυτή της Πάτρας και οι δυσκολίες καθημερινής λειτουργίας, δεν είναι λεπτομέρειες. Είναι ενδείξεις απομάκρυνσης από τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα του ΚΕΘΕΑ.
5. Ενορχηστρωμένη υποτίμηση των στεγνών προγραμμάτων : Η αριθμητική σύγκριση με τα υποκατάστατα δεν αναιρεί την αξία και την ανάγκη ύπαρξης των στεγνών προγραμμάτων. Το ΚΕΘΕΑ δεν είναι ανταγωνιστής άλλων προσεγγίσεων – είναι εναλλακτική που σώζει ζωές. Τα παγκοσμίως αναγνωρισμένα αποτελέσματα των προγραμμάτων, τα ποσοστά επιτυχίας άνω του 80%, φανερώνουν τη σημασία να ενισχυθούν και να είναι η βασική θεραπευτική προσέγγιση συνολικά στην κοινωνία. Η απόπειρα υποβάθμισής του, στο όνομα της εξίσωσης της απεξάρτησης με τη διαχείριση της εξάρτησης, μας βρίσκει κάθετα αντίθετους.
6. Θεσμική υποβάθμιση της φωνής των οικογενειών και των θεραπευμένων: Η επιλογή μελών του Επιστημονικού Συμβουλίου που δηλώνουν ανοιχτά υπέρ της «νομιμοποίησης της χρήσης», προσβάλλει βάναυσα τις οικογένειες και τα ίδια τα παιδιά μας που έδωσαν μάχη και βγήκαν – κυριολεκτικά – από τον τάφο.

Η παρουσία προσώπων σε θεσμικά όργανα που αποσυνδέουν τη χρήση από την ανάγκη για θεραπεία και δεν πιστεύουν στη δυνατότητα της απεξάρτησης - πόσο μάλλον στη φιλοσοφία της στεγνής θεραπείας - συνιστά πρόκληση. Υπονομεύει ευθέως τον πυρήνα του ΚΕΘΕΑ και απαξιώνει τη ζωντανή μαρτυρία χιλιάδων ανθρώπων που πάλεψαν, θεράπευσαν τη ζωή τους και στάθηκαν ξανά όρθιοι. Αν αυτή είναι η νέα «επιστημονική προσέγγιση», μας βρίσκει κάθετα απέναντι. Το ΚΕΘΕΑ δεν χτίστηκε πάνω στην αποδοχή της εξάρτησης, αλλά στον καθημερινό αγώνα για ελευθερία από αυτήν.

«Να καταργηθεί ο νόμος Βαρτζόπουλου»

Το διεκδικητικό πλαίσιο της Ομοσπονδίας περιλαμβάνει την κατάργηση του νόμου για την Ολοκλήρωση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, την άμεση στελέχωση και χρηματοδότηση των στεγνών θεραπευτικών προγραμμάτων, την αναγνώριση του ρόλου της οικογένειας ως αναπόσπαστου μέρους της θεραπείας, με σταθερή παρουσία των συλλόγων οικογένειας και της ΟΣΟΚΕΘΕΑ στους χώρους των Προγραμμάτων. Ακόμη ζητείται η διατήρηση της ιστορικής ταυτότητας και της πολιτισμικής συνέχειας των δομών του ΚΕΘΕΑ, η παραχώρηση και διατήρηση σταθερών χώρων στους Συλλόγους Οικογένειας στις τοπικές κοινωνίες και η δημόσια στήριξη και συμμετοχή στις εκδηλώσεις της 26ης Ιουνίου, Παγκόσμιας Ημέρας Κατά των Ναρκωτικών.

Η Ομοσπονδία ζητά από Περιφέρειες/ Δήμους και φορείς να υιοθετήσουν & να υπογράψουν το ψήφισμα, να δηλώσουν δημόσια στήριξη στο έργο και τις διεκδικήσεις της ΟΣΟΚΕΘΕΑ, να συμμετέχουν ενεργά στις εκδηλώσεις της 26^ης Ιουνίου σε κάθε δράση και να ενημερώσουν την τοπική κοινωνία για την αξία της απεξάρτησης μέσα από την στεγνή θεραπεία.

Καταλήγοντας θα πρέπει να μνημονεύσουμε τις μεγάλες ποσότητες ναρκωτικών ουσιών που εντοπίστηκαν στη Λέσβο τον τελευταίο χρόνο και προορίζονταν προφανώς για κατανάλωση σε τοπικό επίπεδο καθώς και τις αναφορές του Καθηγητή  Βιοψυχολογίας του Τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Γεώργιου Παναγή, για την επικινδυνότητα της κάνναβης καθώς όπως εξήγησε τα τελευταία χρόνια έχει γίνει αλλαγή της χημικής σύστασης του φυτού το οποίο καλλιεργείται και συνδέεται με ψυχωσικά συμπτώματα και σχιζοφρένεια. Ενώ παράλληλα τόνισε ότι πλέον όλο και μικρότερες ηλικίες κάνουν χρήση ναρκωτικών ουσιών γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τα δελτία Τύπου της Γενικής Περιφερειακής Αστυνομικής Διεύθυνσης Βορείου Αιγαίου.