Τι μπορεί να κάνει έναν άνθρωπο ευτυχισμένο ρωτάω και αμέσως απαντώ:

1. Η καλή ψυχική και σωματική του υγεία.
2. Η ικανότητά του να θέτει στόχους και να τους κατακτά.
3. Η δυνατότητα να μοιράζεται ευτυχισμένες στιγμές με ανθρώπους που αγαπά.
4. Η ανάγκη να εξελίσσεται, να βελτιώνεται, να γίνεται καλύτερος.
5. Η απόλαυση της φύσης και των μικρών καθημερινών στιγμών της ζωής.
6. Η δύναμη να θέτει νέους στόχους και να ρίχνεται στο κυνήγι τους - πέτρα που κυλά δε χορταριάζει.
7. Η ικανοποίηση να βλέπει τους κόπους του να ανταμείβονται.
8. Η ποιοτική προσωπική ζωή.
9. Τα ταξίδια.
10. Η αγάπη.

Αυτά περίπου σημείωσα σε έναν πρόχειρο κατάλογο που ζητήθηκε να φτιάξω, στον οποίο να καταγράφω τα συστατικά της προσωπικής ευτυχίας, όπως εγώ την ορίζω. Εύστοχα; Άστοχα; Πάντως τα κριτήρια είναι εντελώς προσωπικά! Όταν τα γράφεις, αναρωτιέσαι ποιος είσαι εσύ να προτείνεις στους άλλους τι είναι το ιδανικό. Τότε θυμάσαι εκείνο το χωρίο από την Κόλαση της Θείας Κωμωδίας του Δάντη, που κάνει λόγο για τα μαρτύρια όσων προσέφεραν κακές συμβουλές. Έλα όμως που ξημερώνουν κάτι μέρες, κάποτε, που γεύεσαι ταυτόχρονα τα περισσότερα από αυτά. Εκεί το νιώθεις, μέσα από μικρές μαγικές στιγμές ότι ίσως να έχεις και δίκιο. Και συνοψίζοντας, καταλήγεις πως η ευτυχία, αν τελικά υπάρχει, είναι ότι κάνει τον κάθε άνθρωπο να την αισθάνεται. Η ηδονή της είναι σαν την ουσιαστική γνώση. Εντυπώνεται στα κύτταρα και δε λησμονιέται ποτέ. Έχει το άρωμά της, τα αναγνωριστικά της σημεία, τα χαρακτηριστικά της γνωρίσματα και τον αντίκτυπό της στον ψυχισμό, στην εξωτερική εμφάνιση, στη συμπεριφορά και στη διάθεση όποιου τη γεύεται.

Ένα μειονέκτημα της ευτυχίας είναι ότι διαρκεί λίγο. Μπορεί το ευεργετικό αποτέλεσμα μιας ευτυχισμένης συγκυρίας να έχει μακροχρόνιο αντίκτυπο στη ζωή μας, η ηδονή κάθε ευτυχισμένης στιγμής ωστόσο είναι μοιραίο να διαρκεί λίγο. Μάλλον είμαστε πολύ πλεονέκτες οι άνθρωποι. Ίσως πάλι να ορίζουμε ως ευτυχία τη στιγμή της απόλυτης πληρότητας που μας προκαλεί ένα γεγονός ή μια σειρά από γεγονότα και να δεχόμαστε ότι τα διαδέχεται ως την αναπόδραστη και αναπόφευκτη συνέπειά τους. Και ως γνωστόν ποτέ το αναμενόμενο δεν πλησίαζε την απόλαυση που γεννά το αδοκίμαστο και το από αλλού φερμένο που γράφει και ο ποιητής μας.

Σε στιγμές ευτυχίας στιγμιαία συλλαμβάνεις και το αποτύπωμα που άφησαν πάνω σου άνθρωποι που σε διαμόρφωσαν με τον τρόπο τους. Και ας απουσιάζουν πια από τη ζωή σου. Άνθρωποι αγαπημένοι. Ξαφνικά συνειδητοποιείς ότι έχεις υιοθετήσει όχι μόνον τις ιδέες και την αφοσίωσή τους σε ένα ιδανικό αλλά ακόμη και εκείνες τις καθημερινές τους διαδρομές μέσα στον χώρο που κινούνται: λες και ένας αόρατος μίτος ξετυλίγεται εμπρός σου και εσύ τον ακολουθείς, πιστεύοντας ή ελπίζοντας ότι θα τους αντικρίσεις στο τέλος της διαδρομής. Η αλήθεια είναι ότι βαδίζοντας πάνω σε αγαπημένα χνάρια βγαίνεις στο φως και τότε τον βλέπεις: τον εαυτό σου αλλιώς! Απότοκο του δικού του μόχθου, ναι, αλλά και μιας άλλης έμπνευσης που ο ίδιος την αναγνώρισε ως ανώτερη και την όρισε οδηγό του. Κάπως έτσι βγαίνει ο άνθρωπος από τον λαβύρινθο στη ζωή, κάπως έτσι λύνει τους γρίφους του. Για να τους τοποθετήσει ευλαβικά αμέσως μετά πάνω στις πευκοβελόνες και να αναζητήσει νέους. Ειδικά αν γεννήθηκε περίεργος και επιζητεί πάντα να θέτει ερωτήματα και να παίρνει απαντήσεις.

Η ευτυχία είναι σίγουρα ζητούμενο, παραμένει όμως και ένα εξαιρετικά δύσκολα διαχειρίσιμο μέγεθος: ανεβάζει τον πήχη των απαιτήσεων, θέτει περιορισμούς, κάνει τον άνθρωπο επικίνδυνα εκλεκτικό, τελικά ίσως και να τον απομακρύνει από τον απλό ρυθμό του σύμπαντος που αυθόρμητα, εύκολα ορίζει τα πράγματα και ενώνει τους ανθρώπους. Ίσως γιατί σε φέρνει αντιμέτωπο με την προσωπική σου αλήθεια που δεν είναι σοφό να την κοιτάζεις κατάματα.

Καλυψώ Ν. Λάζου - Μπαλτά

Φιλόλογος