Ας μιλήσουμε για τους άρχοντες και την εξουσία…

16/04/2019 - 16:30 Ενημερώθηκε 15/04/2019 - 16:33

Έλεγε κάποιος παλιός πως οι πολίτες μιας χώρας χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες, σε αυτούς που κρατούν την κουτάλα και τρώνε, σε αυτούς που προσπαθούν να αρπάξουν την κουτάλα από τους άλλους και σε αυτούς που αγωνίζονται καθημερινά να γεμίσουν το καζάνι από το οποίο τρώνε ανενόχλητοι και με ασφάλεια οι πρώτοι. Αυτό εκφράζει μια κατάσταση που έχει διαχρονικά παγιωθεί στη χώρα μας: η εκάστοτε κυβέρνηση είναι αυτή που κρατά την κουτάλα και «τρώει», η αντιπολίτευση είναι αυτή που προσπαθεί με νύχια και με δόντια να την πάρει από την κυβέρνηση και ο απλός λαός είναι αυτός που γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης, για να ικανοποιηθούν τα συμφέροντα των άλλων, των πολιτικών.

Πρόκειται δηλαδή για την εξουσία, το «μήλον της έριδος», την πολύφερνη νύφη, που εξασφαλίζει πολλά πλεονεκτήματα σε αυτούς που την κατέχουν σε οικονομικό, προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο. Αυτή κάνει τους φτωχούς πλούσιους, τους αδύναμους δυνατούς, τους άγνωστους γνωστούς και τους δίνει τη δυνατότητα και την ευκαιρία να κάνουν πλούσιο, δυνατό και γνωστό και όποιον αυτή επιθυμεί, αδιαφορώντας για τα λεγόμενα για ισότητα, ισονομία, δικαιοσύνη και αξιοκρατία. Και μη νομίσει κανείς πως δεν ισχύουν αυτά για το δημοκρατικό πολίτευμα, το τελειότερο ομολογουμένως πολίτευμα που επινόησε ο άνθρωπος στο πέρασμα του χρόνου. Γιατί, όπως έλεγε η Ανατόλ Φρανς, «το χείριστο ελάττωμα του δημοκρατικού πολιτεύματος είναι ότι στοιχίζει πάρα πολύ ακριβά. Υπάρχουν πάρα πολλοί συγγενείς και πάρα πολλοί φίλοι που πρέπει να χορτάσουν».

Είναι πολύ γλυκιά, λοιπόν, και όμορφη η εξουσία και όλοι θέλουν να την εναγκαλιστούν. Γι’ αυτό όσοι ασχολούνται με την πολιτική είναι ικανοί και την ψυχή τους να πουλήσουν στον Διάβολο, για να την αποκτήσουν. Μπροστά σε αυτή όλα πάνε περίπατο, η ηθική, η ιδεολογία, ο πατριωτισμός, η συνέπεια και όλες οι άλλες αρετές που πρέπει να κοσμούν ένα ηγέτη. Είναι ικανοί να μετατρέψουν ακόμη και τη δημοκρατία σε απάτη και ψεύδος και τους εαυτούς τους σε υποκριτές και Φαρισαίους. Αυτό δεν δείχνουν όλα τα «τερτίπια» που μετέρχονται οι δικοί μας πολιτικοί, οι συνεργασίες που γίνονται, τα τεχνάσματα που υιοθετούνται προκειμένου να παραμείνουν στην εξουσία; Ο Ζαν Ζακ Ρουσώ έλεγε «Μόλις σε μια δημοκρατία οι λίγοι απογυμνώσουν τους πολλούς στο ζήτημα του πλούτου, το κράτος είτε πρέπει να χαθεί είτε να πάψει να είναι δημοκρατία. Κανένας πολίτης δεν πρέπει να είναι τόσο πλούσιος, ώστε να αγοράζει έναν άλλο. Ούτε τόσο φτωχός, ώστε να αναγκάζεται να πουλήσει τον εαυτό του». Αλήθεια, τι από όλα αυτά δεν ισχύει σήμερα; Η φτωχοποίηση των πολιτών αυξάνεται με γεωμετρική μέθοδο, η μεσαία τάξη έχει εξαφανιστεί, οι πλούσιοι αυξάνουν τον πλούτο τους και οι πολίτες είναι πρόθυμοι να πουλήσουν τα πάντα, ακόμη και τον εαυτό τους, για να επιβιώσουν οι ίδιοι και οι δικοί τους.

Ο Ευριπίδης τονίζει τη γλυκύτητα της εξουσίας στον Ιππόλυτό του, όπου βάζει τον ήρωα να λέει στον Θησέα πως «είναι γλυκιά η εξουσία» (στ. 1013: αλλ’ ως τυραννείν ηδύ). Ο ίδιος ποιητής εκφράζει μια παρόμοια άποψη στις Φοίνισσές του. Εκεί ο Ετεοκλής παρατηρεί στη μητέρα του Ιοκάστη πως «αν πρέπει ν’ αδικεί κανείς, για την εξουσία μόνο // η αδικία είναι καλή *// όμως για τα υπόλοιπα πρέπει να έχεις σέβας» (στ. 524-5).

Στο φιλόπρωτο των ανθρώπων και την αγάπη τους για την εξουσία αναφέρεται και ο Ίων στην ομώνυμη τραγωδία του Ευριπίδη. Ο ήρωας μιλώντας στον Ξούθο λέει: «Έτσι, πατέρα, ειν’ αυτά*// όσοι τις πόλεις κυβερνούν// και υψηλές κατέχουν θέσεις// τους αντιπάλους τους με λύσσα κυνηγούν» (στ. 597-600). Στις Φοίνισσες του Ευριπίδη πάλι η Ιοκάστη απευθυνόμενη στον Ετεοκλή καταδικάζει τη φιλαρχία και λέει: «γιατί τόσο σφοδρά επιθυμείς την πιο κακιά απ’ τις θεές,// λέω τη Φιλαρχία……//Όχι* είναι άδικη θεά*// σ’ ευτυχισμένα σπίτια και πόλεις μπαινοβγαίνει // και φέρνει την καταστροφή» (στ. 528-545).

Και είναι απορίας άξιο πώς όλοι οι πολιτικοί κυνηγούν την εξουσία, όπως οι μέλισσες το μέλι, ενώ είναι πολύ μεγάλη η ευθύνη που βαραίνει κάθε ηγέτη. Ο Αισχύλος στους Επτά επί Θήβας με το στόμα του Ετεοκλή που απευθύνεται στον Χορό των Θηβαίων λέει χαρακτηριστικά πως «πρέπει να λέει τα σωστά την κρίσιμη την ώρα,// όποιος της πόλης το πλοίο κυβερνά,// πάνω στην πρύμνη το τιμόνι στρέφοντας,// χωρίς τα μάτια του να κλείνει απ’ τον ύπνο» (στ. 1-3), ενώ σε άλλο σημείο τονίζει πως «ο βασιλιάς κι ο στρατηγός πολλές σκοτούρες έχουν» (στ. 645), ενώ στις Ικέτιδες με το στόμα του Δαναού που απευθύνεται στον Χορό σημειώνει πως «συνήθως, στον κυβερνήτη τον σοφό έγνοιες γεννά το σκότος» (στ. 769-770).

Αυτά λαμβάνοντας υπόψη ο John Stuart Mill (1806-1873) είχε πει στο έργο του On Representative Government (=Περί της αντιπροσωπευτικής διακυβέρνησης) ότι «το καταλληλότερο άτομο για να του ανατεθεί μια εξουσία είναι εκείνο που δεν είναι καθόλου πρόθυμο να την αναλάβει την εξουσία», επαναλαμβάνοντας μια παρόμοια ιδέα που είχε διατυπώσει πρώτος ο Πλάτων στην Πολιτεία του. Ο μεγάλος φιλόσοφος είχε πει: «γιατί υπάρχει κίνδυνος, αν η πόλη κυβερνιόταν από ενάρετους άνδρες, κανένας να μη θέλει να ασκήσει εξουσία, όπως θέλουν όλοι τώρα, και από αυτό θα μπορούσε να γίνει φανερό πως στην πραγματικότητα ο αληθινός άρχοντας δεν εξετάζει και δεν αποβλέπει στο προσωπικό του συμφέρον, αλλά στο συμφέρον αυτών τους οποίους κυβερνά» (347d). Συμπέρασμα: όσο όλοι κυνηγούν με πάθος την εξουσία, χωρίς αρχές, αξίες και ηθική, δεν υπάρχει ελπίδα γι’ αυτό τον τόπο.

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey