Στην ανατολική έξοδο του Σκοπέλου, δίπλα στα Αθλητικά Γήπεδα, λειτουργεί το σύγχρονο φυγοκεντρικό, Ιδιωτικό Συνεταιρικό Ελαιοτριβείο, Χατζημιχαλάκη-Μανούσου-Μοριανού. Βρίσκεται μέσα στο οικόπεδο του Παλιού Ελαιοτριβείου, που το λειτουργούσαν, το 1992, οι Χατζηγιαννάκης-Κουλαγύνης-Δαβλιάκος. Το 1909 (Τάξης) αναφέρει το "ατμοκίνητον ελαιοτριβείον που τυγχάνει των αρίστων, ων το αρχαιότερον πάντων των λοιπόν εν Γέρα." Το 1936 (Οδηγός Λέσβου) το λειτουργούν οι Αφοί Χατζηγιαννάκη και αναφέρεται και ο αλευρόμυλος. Το εργοστάσιο λαμβάνει τώρα το απαραίτητο νερό, από νέο Αρτεσιανό, μέσα στην αυλή του. Το νερό, σ’ αυτό, μέσα στον 20^ο αιώνα, ερχόταν με πήλινους αγωγούς, από την Ζωοδόχο Πηγή, στους βράχους του Περιστεριού, βόρεια της Αγίας Παρασκευής, του Καριώνα. Η ιστορία του είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Αρχικά ανήκε σε Τούρκο Ιδιοκτήτη. Στην πρόσοψη του κτηρίου διασώζεται η μεγάλη μαρμάρινη πλάκα, εντοιχισμένη επάνω από την είσοδο. Φέρει στο επάνω τμήμα φυτικό διάκοσμο, την υπογραφή (ντουρά) του σουλτάνου και την χρονολογία 1863 (1281 από Εγίρας). Σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία, ήταν το δεύτερο ατμοκίνητο ελαιοτριβείο του νησιού, μετά του Χαλήλ Βέη, γιου του Κουλαξίζ, που είχε το πρώτο στην προκυμαία της Μυτιλήνης, το 1853. Μετά το λειτούργησε και ο πρόξενος της Ιταλίας Φιντέλε. Εκείνο που αφορά την παρούσα μελέτη, είναι ένα συγκρότημα κτισμάτων, που διασώζονται στην πίσω πλευρά του εργοστασίου και αφορούν την ύδρευση, πιθανότατα, του πρώτου εργοστασίου, του 19^ου αι. Υπάρχει θολωτή δεξαμενή, με δύο χώρους. Ο θόλος είναι κατασκευασμένος από ασβεστόλιθο και υπάρχει τόξο στήριξης από ιγκνιβρίτη. Η δεξαμενή είναι επενδυμένη με υδρόφοβο κονίαμα (κουρασάνι). Χωρίζεται με κτιστό διάφραγμα από μικρότερο χώρο, ο οποίος εξωτερικά φέρει μεταλλικό σωλήνα νερού. Σε χαμηλότερο επίπεδο, προς το εργοστάσιο και παράλληλα προς την δεξαμενή, υπάρχει στοά, ορθογώνιας διατομής με χαμηλό θόλο και αυλάκι νερού στον πυθμένα, που προχωρά σε άγνωστο μήκος, προς τα ΝΑ. Ο θόλος είναι κατασκευασμένος με τούβλα και τα τοιχώματα με ασβεστόλιθο. Επίσης φέρει τόξα στήριξης από ιγκνιβρίτη και στενεύει ελαφρά στο βάθος. Το αυλάκι περιβάλλεται από κτιστά τοιχία πρόσβασης (πλατύτερο το δεξιό) και στο βάθος διακρίνεται μαρμάρινη πλάκα γεφύρωσης (γεφυράκι), ενώ ο πυθμένας είναι λιθόστρωτος. Πιστεύω πως στεγασμένη στοά, οδηγούσε σε παλαιά, καλλιεργημένη πηγή, εντός του χώρου της αυλής του ελαιοτριβείου (Qanat).

 Παλιό Κτήριο

με ωραίο διάκοσμο

Η Οθωμανική Επιγραφή

Σκαρίφημα των Κατασκευών διαχείρισης του νερού

η Δεξαμενή εσωτερικά

η δεξαμενή εξωτερικά

Εσωτερικό της Στοάς (Qanat)