(Κικέρων) 

Η φράση salus patriae suprema lex esto πρωτοεμφανίζεται στο έργο του Ρωμαίου ρήτορα Κικέρωνα De legibus (=Περί νόμων, ΙΙΙ.3.8) και σημαίνει «η σωτηρία της πατρίδος ας είναι ο υπέρτατος νόμος». Την ίδια πολιτική αρχή υιοθέτησε κι ο μεγάλος διαφωτιστής John Lock που την έθεσε επιγραφή στο βιβλίο του Second Treatise on Government και την κατέστησε θεμελιώδη νόμο. Έκτοτε και πολλοί άλλοι διανοητές και φιλόσοφοι, όπως ο Spinoza, έκαναν αναφορά σε αυτή τη φράση. Την ίδια αρχή έχουν επιγράψει οι Βέλγοι στο Infantry Memorial που έστησαν απέναντι από το Ανάκτορο της Δικαιοσύνης στις Βρυξέλες προς τιμή των Βέλγων πεζοναυτών που έπεσαν στον πρώτο και δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Σε αυτή την αρχή στηρίχτηκε και η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας που απέρριψε την προσφυγή διαφόρων φορέων και έκρινε συνταγματική τη Σύμβαση του Μνημονίου, τη στιγμή που τα Ανώτατα Δικαστήρια άλλων χωρών, όπως η Ρουμανία και η Λετονία, έκριναν αντισυνταγματικές παρόμοιες διατάξεις. Η «σωτηρία της πατρίδος», λοιπόν, δικαιολογεί την επιβολή του χαρατσιού στα ακίνητα, την μείωση των συντάξεων, την περικοπή των δώρων των δημοσίων υπαλλήλων και δεν ξέρω τι άλλο μπορεί να δικαιολογήσει. 

Δεν διαφωνεί κανείς κατ’ αρχήν πως «η σωτηρία της πατρίδος είναι ο υπέρτατος νόμος» και πως όλα πρέπει να υποτάσσονται στο δημόσιο συμφέρον, το «κοινό καλό». Δημιουργούνται, όμως, κάποια ερωτήματα. Υπέρτατος νόμος είναι η σωτηρία ποιας πατρίδος; Πώς ορίζεται και ποιος ορίζει το «δημόσιο συμφέρον»; Σε ένα δημοκρατικό και κοινωνικό κράτος δικαίου επιτρέπεται να εφαρμόζεται αυτή η αρχή; Ας μη λησμονούμε πως και οι δικτατορίες που επιβλήθηκαν στη χώρα μας επιβλήθηκαν με αυτό το σκεπτικό και με βάση αυτή την αρχή. Οι δικτάτορες ισχυρίζονται ότι «κινδυνεύει η πατρίς» και γι’ αυτό παρεμβαίνουν. Ας μη λησμονούμε ακόμη πως οι δικτατορίες είναι παιδιά των ανοησιών που κάνει πολλές φορές η δημοκρατία ή, μάλλον, αυτοί που την εκφράζουν, όπως έλεγε ο Αριστοτέλης.  

Τα εγκυρότερα λεξικά λένε πως «πατρίδα» είναι «ο τόπος όπου γεννήθηκε κάποιος», «ο τόπος στον οποίο πέρασε κανείς τα περισσότερα χρόνια της ζωής του». Λένε ακόμη πως πατρίδα είναι «η κοινή κληρονομιά τους καθώς και τα ίδια τα μέλη του συνόλου… το σύνολο των κατοίκων μιας χώρας, ο λαός της». Δε νομίζω ότι οι πολιτικοί μας πήραν τις αποφάσεις που πήραν, για να σώσουν «τον τόπο», δηλαδή τα βουνά, τα λαγκάδια, τις θάλασσες μας και ό τι άλλο ωραίο μάς χάρισε απλόχερα η φύση. Μάλλον φαίνεται ότι πήραν τα διάφορα μέτρα και, ως φαίνεται, θα ξαναπάρουν, για να σώσουν τον λαό που κατοικεί σε αυτό εδώ τον τόπο, το σύνολο των ανθρώπων. Αλήθεια, τον σώζουν, όταν μειώνουν μισθούς και συντάξεις, όταν νεκρώνουν την αγορά, όταν καταδικάζουν εκατομμύρια ανθρώπων στην ανεργία, όταν οδηγούν πολλούς στην αυτοκτονία, όταν αναγκάζουν τους νέους να μεταναστεύσουν, όταν διαλύουν τις οικογένειες, όταν απαξιώνουν την ιδιωτική και ξεπουλούν τη δημόσια περιουσία, όταν καταδικάζουν στην πείνα ένα ολόκληρο λαό, όταν διαλύουν την υγεία και την παιδεία, όταν απειλούν με φυλάκιση αυτούς που δεν μπορούν να πληρώσουν τους φόρους τους, αυτοί που οδήγησαν τον κόσμο στην άθλια κατάσταση να μην μπορούν να τους πληρώσουν;  

Και όλα αυτά όχι με αποφάσεις της Βουλής, αλλά με Προεδρικά, λέει, Διατάγματα! Είναι όλα αυτά «σωτηρία της πατρίδος»; Γιατί εμένα η κατάσταση μου θυμίζει τον Μεσαίωνα, τότε που οι ιερωμένοι έλεγαν στον απλό λαό ότι πρέπει να καεί στην πυρά ή να πληρώσει αδρά, για να σώσει την ψυχή του. Αν πρόκειται για μια παρόμοια «σωτηρία» σίγουρα ο λαός δεν την θέλει. Στη σύγκρουση της Αντιγόνης με τον Κρέοντα στην «Αντιγόνη» του Σοφοκλή η ηρωίδα λέει πως η τυραννίδα έχει και πολλά άλλα πλεονεκτήματα και πως «έχει τη δυνατότητα να λέει και να κάνει ό τι θέλει» (στ. 506-507: κάξεστιν αυτή δραν λέγειν θ’ α βούλεται). Και οι δικές μας όμως δημοκρατικές κυβερνήσεις λένε και κάνουν ό τι τους γουστάρει, παίρνουν όποια απόφαση θέλουν στο όνομα «της σωτηρίας της πατρίδας»! Αλήθεια, πόσο εύκολο είναι ένα δημοκρατικό πολίτευμα να καταντήσει να λειτουργεί όπως ένα τυραννικό!  

Υπάρχει όμως και ένα άλλο θέμα. Οι κυβερνήσεις συνήθως ισχυρίζονται ότι επιδιώκουν τη «σωτηρία της πατρίδος». Αλλά από ποιον; Ποιος κίνδυνος την απειλεί; Ποιος είναι ο εχθρός της; Γιατί φαίνεται πως ο μόνος εχθρός της πατρίδος μας είναι οι δανειστές μας και οι Ευρωπαίοι «φίλοι» μας και όσοι εναρμονίζονται με αυτούς και εξυπηρετούν τα συμφέροντά τους, δηλαδή οι κυβερνήσεις που μας κυβέρνησαν και όσοι φιλοδοξούν να μας κυβερνήσουν έχοντας τα ίδια μυαλά! Γιατί σε αυτή τη χώρα όχι μόνο δεν υπάρχει ίχνος συνεργατικής διάθεσης μεταξύ των πολιτικών κομμάτων, αλλά το καθένα προσπαθεί να δημιουργήσει προβλήματα στο άλλο, για να παρουσιαστεί ως «σωτήρας» και «Μεσσίας» στη συνέχεια και να αρπάξει την εξουσία! Είναι δυνατό να σώσουν μια χώρα αυτοί που την οδήγησαν στην καταστροφή. Είναι δυνατό να σωθεί μια χώρα με τον τρόπο που οδηγήθηκε στην καταστροφή, δηλαδή τον συνεχή δανεισμό; Η «σωτηρία της πατρίδος» και το «γενικό συμφέρον» επιβάλλει να αποχωρήσουν από την πολιτική σκηνή όλοι αυτοί που ευθύνονται για την άθλια κατάσταση στην οποία έχει οδηγηθεί η χώρα. Αλλιώς δεν υπάρχει ελπίδα…  

Όταν ρώτησαν τους επτά αρχαίους σοφούς ποια είναι η καλύτερη δημοκρατία ο Πιττακός ο Μυτιληναίος είπε πως η δημοκρατία είναι αρίστη, όταν στους πονηρούς δεν επιτρέπεται να άρχουν και στους αγαθούς δεν επιτρέπεται να μην άρχουν , ενώ ο Θαλής ο Μιλήσιος είπε πως η ισχυρότερη δημοκρατία είναι αυτή στην οποία δεν υπάρχουν ούτε πολύ πλούσιοι ούτε πολύ φτωχοί. Δυστυχώς, στη δική μας δημοκρατία, επειδή η εξουσία ήταν στα χέρια πονηρών πολιτικών, καταστράφηκε η μεσαία τάξη και σήμερα υπάρχουν μόνο λίγοι πολύ πλούσιοι και πολλοί πολύ φτωχοί. Έχουμε φτάσει στο σημείο, όπως έλεγε ο Ρουσώ, μερικοί να είναι τόσο πλούσιοι, ώστε να αγοράζουν τον άλλο, ή τόσο φτωχοί, ώστε να αναγκάζονται να πουλήσουν τον εαυτό τους! Κι αν αυτό δεν είναι δεσποτισμός και τυραννία τότε τι είναι; Γιατί η δημοκρατία οφείλει να κάνει τους ανθρώπους ευτυχισμένους και όχι να τους κάνει φτωχούς και δυστυχισμένους, για να μπορεί να τους ελέγχει και να τους κυβερνά. Αυτοί που κυβερνούν τον τόπο αυτό ας μην επαναπαύονται στην ανοχή και την υπομονή που δείχνει ο λαός εξαιτίας του γεγονότος ότι έντεχνα κατάφεραν να του δημιουργήσουν το συναίσθημα της συνενοχής για το δράμα που βιώνει η χώρα μας. Γιατί, όπως έλεγε ο Αμερικανός πρόεδρος Λίνκολν, σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα μπορείς να κοροϊδεύεις ένα μέρος του λαού λίγο καιρό, αλλά δεν μπορείς να κοροϊδεύεις όλο τον λαό όλο τον καιρό. Ας λάβουν οι πολιτικοί μας υπόψη πως, όταν ένας λαός εξεγείρεται, δεν μπορεί τίποτε να τον σταματήσει…….