Δεκαπενθήμερες επισημάνσεις

 Τo 345 π.Χ. ο Σταγειρίτης Αριστοτέλης και ο διάδοχός του στο "Λύκειον" Αθηνών, ο Ερέσιος Θεόφραστος, πέρασαν από την απέναντι αποικία των Μηθυμναίων, τη Μικρασιατική Άσσο, στη Λέσβο και μετά τριετή έρευνα της πανίδας και χλωρίδας της Πύρρας και του Πυρραίου Ευρίπου, του σημερινού Κόλπου Καλλονής, θεμελίωσαν τη Βιολογία ο Αριστοτέλης και τη Βοτανική ο Θεόφραστος. Στα διασωθέντα βιβλία του "Περί φυτών ιστορίας" και "Περί λίθων" ο Θεόφραστος (371-287 π.Χ.) έγραψε τις εξής αναφορές για τα "απολιθούμενα":

α) «Στην έξω θάλασσα, κοντά στις στήλες του Ηρακλέους, αναπτύσσεται το θαλάσσιο "πράσον", όπως είπαμε, καθώς και τα φυτά εκείνα τα "απολιθούμενα", όπως το "θύμα και τα δαφνοειδή και τα άλλα"». (Περί φυτών ιστορίας. Δ.7.1).

β) «Όταν υπάρχει περισσότερη βροχή απ' ό,τι συνήθως, σε ένα ορισμένο μέρος κοντά στη θάλασσα βγαίνουν μανιτάρια, τα οποία "απολιθούνται υπό του ηλίου"». (ό.π. Δ.7.2).

γ) «μερικοί λίθοι "απολιθούν" τελείως τα αντικείμενα που τίθενται μέσα τους». (Περί λίθων, 4).

δ) «Το κοράλλι -γιατί κι αυτό είναι σαν λίθος- έχει χρώμα ερυθρό και είναι στρογγυλεμένο σαν ρίζα. Φυτρώνει στη θάλασσα. Όχι πολύ διαφορετικό, τρόπον τινά, από αυτό είναι και ο "απολελιθωμένος" Ινδικός κάλαμος. Αυτά λοιπόν απαιτούν ξεχωριστή έρευνα». (ό.π. 38).

Η προτελευταία φράση ότι «μερικοί λίθοι "απολιθούν" τελείως τα αντικείμενα που τίθενται μέσα τους». καθώς και η τελευταία περί ξεχωριστής έρευνας για τα "απολελιθωμένα", παραπέμπουν στα δύο βιβλία που έγραψε ο Θεόφραστος με τίτλο «Περί των λιθουμένων α', β'» που δυστυχώς δεν έχουν διασωθεί και τα οποία αναφέρει ο Διογένης Λαέρτιος, τον 3^ο  μ. Χ. αιώνα, στο βιβλίο του «Βίοι και γνώμαι των εν φιλοσοφία ευδοκιμησάντων». (Ε, 42).

Το 1898 ο Γάλλος μεταλλειολόγος Louis de Launay έγραψε στην πρώτη διασωζόμενη ιστορική αναφορά για τα πυριτιοποιημένα ή απολιθωμένα ξύλα του Σιγρίου: «Οι κορμοί των "silicifies", (πυριτικοποιημένων), απολιθωμένων ξύλων είναι πολύ άφθονοι γύρω από το όρος Όρδυμνος και μέσα στην νησίδα του Σιγρίου. Σύμφωνα με τον M. Fliche, που θέλησε ευγενικά να εξετάσει τα δείγματά μας, θα πρέπει να είναι κυρίως απολιθωμένα κεδρόξυλα, που αποτελούν εξίσου την πλειονότητα του κοιτάσματος λιγνίτη της κορυφής του Όρδυμνου και Πιτυόξυλα». (Η Γεωλογία των νησιών Λέσβου, Λήμνου και Θάσου. Παρίσι, σ. 43, μετάφραση Σπύρου Πιπερά, από τα γαλλικά).

Στις 20-5-1956 ο Λέσβιος Φρέντυ Γερμανός ως έκτακτος απεσταλμένος της εφημερίδας των Αθηνών "Ελευθερία" έγραψε το κείμενο: «Ανεκαλύφθη και μελετάται υπό των γεωλόγων το δάσος των απολιθωμένων δένδρων εις την Μυτιλήνην», όπου στην τελευταία παράγραφο σημειώνει: «Μερικοί απολιθωμένοι κορμοί διατηρούνται τόσο καλά, που σε ξεγελούν και τους περνάς για ζωντανά δένδρα. Δεν είναι μόνον οι ρυτίδες και τα σκασίματα του φλοιού τους -που πέτρωσαν σε μια ωρισμένη στιγμή και διετηρήθησαν αναλλοίωτα μέσα από τις χιλιετηρίδες- αλλά και το χρώμα τους. Έχουν εκείνο το απαλό γκρίζο ή καστανό χρώμα, που έχει και η επιφάνεια των ζωντανών δένδρων. Μόνον η επαφή του χεριού σου με την κρύα πέτρα σε πείθει πως έχεις μπροστά σου απολίθωμα κι όχι φυσιολογικό δένδρο. Μερικοί  από τους κορμούς αυτούς είναι τεράστιοι. Φθάνουν σε ύψος έξη και οκτώ μέτρων. Η περιφέρειά τους φτάνει τα πέντε μέτρα. Σε πιάνει δέος αντικρύζοντάς τους - ορθώνονται μπροστά σου πελώριοι, παγεροί, ανέκφραστοι. Στην πετρώδη επιφάνειά τους έχει κρυσταλλωθή η ζωή χιλιάδων αιώνων!».

Τον Νοέμβριο του 2020 ο άξιος διευθυντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Σιγρίου και καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου Νίκος Ζούρος ανακοίνωσε ότι στη διάρκεια σωστικής ανασκαφής στον υπό κατασκευήν νέο δρόμο Καλλονής-Σιγρίου αποκαλύφθηκε ένα σπανιότατο εύρημα μεγάλου απολιθωμένου δένδρου μέσα σε λεπτόκκοκα ηφαιστειακά υλικά τα οποία «κάλυψαν και διατήρησαν ακέραιο τον κορμό, τα κλαδιά και τις ρίζες του, που βρισκόταν στην αρχική θέση ανάπτυξης όταν η βιαιότητα της ηφαιστειακής έκρηξης το ξάπλωσε στο έδαφος. Εκεί σκεπάστηκε από παχύ στρώμα ηφαιστειακής στάχτης και στη συνέχεια απολιθώθηκε στην ίδια θέση όπου βρέθηκε μεγάλος αριθμός απολιθωμένων φύλλων καρποφόρων δένδρων που προέρχονται από φυτά του υποτροπικού δάσους της Λέσβου πριν από 20 εκατομμύρια χρόνια».