Περί αναγκαιότητας και τυχαιότητας στην Ιστορία

23/08/2017 - 15:29

Κατά την κοινήν αντίληψη τα φαινόμενα και οι καταστάσεις που βιώνουμε στην κοινωνική και πολιτική μας ζωή είτε είναι αποτελέσματα της φυσικής αιτιοκρατίας και της κοινωνικής νομοτέλειας είτε προκαλούνται από καθαρή τύχη.

Ο Αριστοτέλης ταξινόμησε αυτά που συμβαίνουν στη ζωή μας σε βέβαια, σε πιθανά και απίθανα. «Βέβαια» θεωρούνται αυτά που συμβαίνουν αναγκαστικά, είναι, δηλαδή, αποτέλεσμα της σταθερής σχέσης αιτίας-αιτιατού (αποτελέσματος). «Πιθανά», αυτά που συμβαίνουν, συνήθως, τις περισσότερες φορές και «Απίθανα» και μη προβλέψιμα, αυτά που συμβαίνουν από καθαρή τύχη.

Ο Πλάτων θεωρεί ότι «παν το γιγνόμενον υπ΄ αιτίου ανάγκη γίγνεσθαι· παντί γαρ αδύνατον χωρίς αιτίου γένεσιν σχειν» (όλα όσα συμβαίνουν είναι αποτέλεσμα, αναγκαστικά, κάποιας αιτίας, διότι είναι αδύνατο οτιδήποτε να υπάρξει χωρίς κάποια αιτία), γι’ αυτό και η γνώση των αιτίων βοηθά τον άνθρωπο να πορεύεται στη ζωή του με τέχνη (μεθοδικά), ενώ η άγνοια τον καθιστά έρμαιο της τύχης («Εμπειρία μεν ποιεί τον αιώνα ημών πορεύεσθαι κατά τέχνην, απειρία δε κατά τύχην»).

Την ίδια άποψη με τον Πλάτωνα, αναφορικά με το ρόλο της τύχης στη ζωή των ανθρώπων, έχει και ο Δημόκριτος: «Άνθρωποι τύχης είδωλον επλάσαντο πρόφασιν ιδίης αβουλίης. Βαιά γαρ φρονήσει τύχη μάχεται, τα δε πλείστα εν βίω εξύνετος οξυδερκείη κατιθύνει» (οι άνθρωποι έπλασαν το είδωλο της τύχης ως πρόφαση και δικαιολογία για τη δική τους αβουλία. Γιατί σπάνια μάχεται η τύχη με την φρόνηση, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις, η συνετή διορατικότητα κατευθύνει τη ζωή).

Και κατά την κρατούσα άποψη των περισσότερων συγχρόνων φιλοσόφων, «η αναγκαιότητα και η τυχαιότητα, η νομοτέλεια και η κανονικότητα, η απροσδιοριστία και η εδεχομενικότητα λειτουργούν αμοιβαία και συμπληρωματικά μέσα στο χρόνο» και διαμορφώνουν την ιστορική πραγματικότητα.

Από την παραπάνω φιλοσοφική θεώρηση της αναγκαιότητας και της τυχαιότητας στην ανθρώπινη ζωή συνάγεται ότι για να εξασφαλίσει ο άνθρωπος μια σταθερή, ομαλή και ασφαλή πορεία στη ζωή του, πρέπει, κατά πρώτον, να συνειδητοποιήσει τις αρχές που διέπουν τη φυσική και κοινωνική νομοτέλεια και συγχρόνως να προβλέψει και να υπολογίσει την πιθανή επενέργεια αστάθμητων παραγόντων που μπορεί να εκτρέψουν την κανονική πορεία της ζωής του. Στη συνέχεια, εξαντλώντας τη δύναμη της λογικής και της θέλησής του, μπορεί να δημιουργήσει εκείνες τις προϋποθέσεις που θα περιορίσουν ή θα αυξήσουν -αντίστοιχα- τα αρνητικά ή θετικά αποτελέσματα της «αμοιβαίας και συμπληρωματικής λειτουργίας» της αναγκαιότητας και τυχαιότητας.

Στη βάση αυτού του φιλοσοφικού υπόβαθρου, πόσο βέβαια (αναπότρεπτα), πιθανά ή απίθανα, τυχαία ή νομοτελειακά ήσαν αυτά που συνέβησαν στη χώρα μας και στη ζωή μας τα τελευταία οκτώ χρόνια; Γιατί οδηγηθήκαμε στο υπέρογκο δημόσιο χρέος, στα τεράστια δημοσιονομικά ελλείμματα, στη άρνηση των αγορών να μας δανείσουν και, τελικά, στην αναγκαστική υπαγωγή μας στα «Μνημόνια»;

Και τέλος, γιατί χρησιμοποιήσαμε το ύψιστο δημοκρατικό δικαίωμα της ψήφου μας χωρίς κανένα λογικό έλεγχο, τυφλωμένοι από την οργή και τον φανατισμό, χωρίς καμιά εκτίμηση των πραγματικών συνθηκών και της αντιστοίχισης που είχαν με αυτήν την πραγματικότητα οι λόγοι λαοπλάνων πολιτικών;

Ήταν τόσο οφθαλμοφανές και νομοτελειακά βέβαιο ότι μια χώρα η οποία, προ πολλού, έπαψε να παράγει, που αύξανε συνεχώς τις εισαγωγές αγαθών, που αντί να περιορίζει, πολλαπλασίαζε, συνεχώς, τα έξοδα, τόσο στον δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα, οδηγούνταν με μαθηματική ακρίβεια στη χρεοκοπία. Και, όμως, παρά το ότι κάποιοι -ακόμα και μερικοί πολιτικοί- επισήμαιναν τον επερχόμενο κίνδυνο, στην πράξη κανένα σοβαρό σχέδιο αποτροπής αυτού του ενδεχομένου δεν εφαρμόστηκε. Και κάποια αποσπασματικά μέτρα που ελήφθησαν -και κατ’ ευφημισμόν «Αναπτυξιακοί Νόμοι»- για τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη της οικονομίας, περισσότερο εξυπηρέτησαν τις πελατειακές σχέσεις της πολιτικής και ενίσχυσαν την φαυλότητα στη διαχείριση του δημόσιου χρήματος, παρά συνέβαλαν στην ενίσχυση της παραγωγής.

Ακόμα και οι περίφημες επιδοτήσεις, αντί να χρησιμοποιηθούν για τον εκσυγχρονισμό της αγροτικής οικονομίας, όσες δεν ξοδεύτηκαν στα γνωστά «σκυλάδικα» ή στην αγορά πολυτελών… «καγιέν», διετέθησαν για την αγορά αστικών διαμερισμάτων. Και όταν -νομοτελειακά- ενέσκηψε η κρίση, αντί να αναλάβουμε όλοι τις ευθύνες μας, άλλοι παρίσταναν τους αναμάρτητους και άλλοι επέρριπταν ολόκληρη την ευθύνη στους προηγούμενους διαχειριστές της εξουσίας. Και ο ευκολόπιστος λαός -ακόμα και σήμερα σε ένα μεγάλο μέρος του- συνεχίζει να πιστεύει ότι είναι το θύμα μιας ανθελληνικής συνωμοσίας που στήθηκε για την άλωση της χώρας!

Έτσι μέσα σε συνθήκες συσκότισης, αναφορικά με τα πραγματικά αίτια της κρίσης, διαστρέβλωσης της αλήθειας, πυροδότησης του μίσους και του φανατισμού, ο λαός οδηγήθηκε σε αυτοκτονικές επιλογές αναθέτοντας -στην πιο κρίσιμη φάση της ιστορίας της Ελλάδας- την αντιμετώπιση της κρίσης στους πρωταγωνιστές του διχασμού του λαού, σε μειράκια της πολιτικής που είχαν πλήρη άγνοια της σύγχρονης πραγματικότητας, τόσο της ελληνικής και πολύ περισσότερο της διεθνούς.

Και ποιο ήταν το αποτέλεσμα της αδυναμίας που επιδείξαμε ως λαός να συλλάβουμε την ισχύ της αναγκαιότητας και της τυχαιότητας, η οποία παίζει καθοριστικό ρόλο για την ασφαλή πορεία μας στη ζωή; Εγκαταλείψαμε το δρόμο, τον οποίο με αιματηρές θυσίες είχαμε ανοίξει την περίοδο 2012-2014, και αφού περιπλανηθήκαμε, επί δυόμισι χρόνια, άλλοτε ως μαθητευόμενοι μάγοι και άλλοτε ως αξιοθρήνητοι επαίτες στις Αυλές αυτών που κατηγορούσαμε, μέχρι χθες, ως αρχισυνωμότες, επιστρέψαμε ξανά στο 2014, εκεί απ’ όπου ξεκίνησε -η επώδυνη για τη χώρα- μαθητεία στην πολιτική των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ!

Μια, ακόμα, στα τυφλά και μάταιη «Αργοναυτική Εκστρατεία», η οποία, αντί να φέρει, όπως μας υποσχέθηκαν -ως έπαθλο της «γενναίας διαπραγμάτευσης»- το «χρυσόμαλλο δέρας», μας κουβάλησαν και εγκατέστησαν στη χώρα το αποτρόπαιο τέρας της «Λερναίας Ύδρας», των επάλληλων «Μνημονίων», τα οποία θα μας συνοδεύουν -ζωή να ’χουμε- ως το 2060!

Μετά ταύτα μένει να δούμε εάν θα επαληθευτεί η ρήση του Δημόκριτου: «Νηπίοισιν ου λόγος, αλλά ξυμφορή γίγνεται διδάσκαλος» (οι ανόητοι δεν διδάσκονται από τη λογική αλλά από τις συμφορές).

 

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey