Η Ελλάδα περνάει δύσκολες μέρες. Οι γονείς βιώνουν υπερβολικό άγχος που ξεκινά από την «τσέπη» τους. Ανασφάλεια, απολύσεις, φόβος για το παρόν και το μέλλον. Συζητήσεις πολλές, ερωτηματικά για τα παιδιά τους. Την ίδια στιγμή, τα παιδιά ακούνε, αφουγκράζονται, αμφιβάλλουν, φοβούνται. Φοβούνται μήπως φύγει η αγάπη και το δέσιμο που είχαν αναπτύξει μεταξύ τους, καθώς λιγοστεύουν ο κοινός χρόνος και οι παροχές που απολάμβαναν.
Το παιδί από τον έβδομο μήνα της ζωής του διαμορφώνει το φαινόμενο της προσκόλλησης με τη μητέρα, ως προστάτη και ως τροφό. Από το 13ο - 18ο μήνα, η προσκόλληση κορυφώνεται και αρχίζει να υποχωρεί σταδιακά έως την ηλικία των τριών ετών. Η υπερνίκηση του άγχους του αποχωρισμού σηματοδοτεί τη συναισθηματική ανεξαρτητοποίηση, την αυτοπεποίθηση και την ωριμότητά του παιδιού. Ο πατέρας λειτουργεί ως υποκατάστατο της μητέρας ή έχει ρόλο υπερπροστασίας.
Έτσι, το μωράκι δένεται με τον κάθε γονιό. Έρευνες και στην Ελλάδα και την Αγγλία έχουν φτάσει στα ίδια πορίσματα.
Βέβαια, οι οικογενειακές συνθήκες είναι δυνατόν να τροποποιήσουν τη φυσιολογική πορεία αποχωρισμού του βρέφους από «τον ομφάλιο λώρο» που προσφέρει το παραπάνω μοντέλο. Η πολύμηνη παραμονή σε θερμοκοιτίδα, η ορμονική διαταραχή της μητέρας, η δυσκολία θηλασμού, προκαλούν προβλήματα. Όλα αυτά μπορούν να ξεπεραστούν με μελλοντική εντατική προσπάθεια από τους γονείς και με ενίσχυση της εσωτερικής βεβαιότητας του παιδιού με τη βοήθεια του ψυχολόγου.
Σήμερα, η επαγγελματική αβεβαιότητα του γονιού και οι οικονομικές δυσκολίες τού προκαλούν ή την υπερκάλυψη των αναγκών του παιδιού με ευτελή και πολλά μικροδωράκια ή νευρωτικό άγχος.

Με αυτό τον τρόπο, στο τρίχρονο παιδί όχι μόνο δε μειώνεται φυσιολογικά η προσκόλληση προς τη μάνα, αλλά εξακολουθεί να νιώθει την ανασφάλεια όπως όταν ήταν βρέφος. Είναι υπερεξαρτημένο και:
- δεν κάνει τίποτα μόνο του. Για την ολοκλήρωση οποιασδήποτε διαδικασίας ή παιχνιδιού, ζητά τη βοήθεια των ενηλίκων, ακόμη και όταν είναι περιττή.
- προσπαθεί να εξασφαλίσει σωματική επαφή με τη μητέρα. Δεν εννοούμε φυσιολογικές εκδηλώσεις αγάπης, π.χ. μια αγκαλιά κάποια στιγμή, αλλά αγκαλιά κατά τη διάρκεια όλης της μέρας.
- επιδιώκει να είναι το επίκεντρο του ενδιαφέροντος των ενηλίκων.
- αναζητά την επιβεβαίωση από τους γονείς. Το παιδί δεν εμπιστεύεται τις δυνάμεις του και έχει έντονη ανάγκη συναισθηματικής υποστήριξης και ενθάρρυνσης για κάθε πράξη του.
- και προβάλλει υπερβολική άρνηση και ανικανότητα να μείνει μόνο του. Αρνιέται να περάσει κάποια στιγμή χωρίς την οπτική επαφή κάποιου συγγενικού του προσώπου.
Άραγε τι αντιλαμβάνεται το παιδί και αντιδρά έτσι; Απλούστατα: Το παιδί έχει ανάγκη του κοινού ποιοτικού χρόνου με τον κάθε γονιό και της αγάπης του.
Όμως προσοχή: πρέπει να αποφύγουμε την υπερπροστασία γιατί ενισχύει την εξάρτηση και ευνουχίζει συναισθηματικά το παιδί, γεμίζοντάς το φόβους, ανασφάλεια και ανικανότητα να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα μόνο του.
Και ακόμη περισσότερο, πρέπει να επιβραβεύουμε τις προσπάθειες του παιδιού όταν κάνει κάτι μόνο του.
Την επόμενη εβδομάδα θα δούμε τι πρέπει να κάνουμε με το παιδί.