Το γκρέμισμα των ειδώλων κυριαρχεί

01/07/2012 - 05:56
Στο χώρο της πολιτικής, της τέχνης και του αθλητισμού, όπου τα είδωλα-«stars» έχουν θορυβώδη και εκτυφλωτική, λόγω της δημοσιότητας, πορεία, πολύ συχνά ακολουθεί απρόσμενη πτώση.
Στο χώρο της πολιτικής, της τέχνης και του αθλητισμού, όπου τα είδωλα-«stars» έχουν θορυβώδη και εκτυφλωτική, λόγω της δημοσιότητας, πορεία, πολύ συχνά ακολουθεί απρόσμενη πτώση.
Τα στατιστικά δεδομένα των δημοσκοπήσεων δείχνουν ένα παράδοξο. Άνθρωποι με τεράστια δημοτικότητα εκπίπτουν εν ριπή οφθαλμού. Αντίθετα, άγνωστοι, άσημοι σχεδόν, στατιστικά ασήμαντοι, εκτινάσσονται ξαφνικά πολύ ψηλά στην ηγετική ιεραρχία. Πέρα από τις ικανότητες και τις πράξεις των ηγετών, η ψυχολογική αιτιολογία της πτώσης των ειδώλων χάνεται μέσα στη φοβερά σύνθετη, ομιχλώδη και πέρα από την κοινή λογική λειτουργία των ταυτίσεων, προβολών, προσδοκιών, ματαιώσεων, ενοχών και επιθετικότητας της ανθρώπινης ψυχής.
Ο ηγέτης μέσω της ταύτισης εξυπηρετεί το φιλόδοξο «alter ego» των ανθρώπων. Καθηλώνει πάνω του τις ναρκισσιστικές τους φαντασιώσεις περί παντοδυναμίας.
Ο ηγέτης-«star» είναι ο μάγος θαυματοποιός της φυλής. Η ύπαρξή του είναι συνδεδεμένη με ιδιότητες και δυνάμεις θεϊκές. Μπορεί και πρέπει να κάνει θαύματα. Να ανατρέψει καμπύλες πορείες στην οικονομία και την κοινωνική εξέλιξη, μακροχρόνιες και ασυμπίεστες, σε χρόνο μηδέν.
Η αποτυχία, η εκδήλωση αδυναμίας, η μη ανταπόκριση στον παντοδύναμο ηγέτη επιφέρει έντονο τραυματικό πλήγμα στην ψυχή. Η ταπείνωση του αρχηγού βιώνεται από το άτομο σαν προσωπική ταπείνωση και πτώση της αυτοεκτίμησης.
Ο πατέρας ντροπιάζεται στα μάτια του γιου, γίνεται μισητός. Γιατί είχε την υποχρέωση να δικαιώσει τη φιλοδοξία του γιου στο φαντασιωτικό κόσμο του παιδιού.
Ο ποδοσφαιριστής που χάνει το γκολ ξεσηκώνει ένα τεράστιο «αχ» στην κερκίδα, για να ακολουθήσει ένας ορυμαγδός από βρισιές, προπηλακισμούς, ταπεινώσεις.

Η απομυθοποίηση του ηγέτη τον σκοτώνει στη συνείδηση του οπαδού. Γιατί φέρνει απελπισία, φόβο για το μέλλον και οργή. Και το τραύμα αυτό, που φυσιολογικά ακολουθείται από την αναζήτηση του νέου ειδώλου, στρεβλώνει την πραγματικότητα περισσότερο. Μεγαλύτερες απαιτήσεις, μεγαλύτερος παραλογισμός και μεγαλύτερη ενδοτικότητα στις ψεύτικες υποσχέσεις του επόμενου.
Και συνεχώς το χάσμα ανάμεσα στις άλογες εξεργασίες της αναζήτησης του μάγου και στη λογική δυνατότητα των ηγετών προκαλεί ένα φαύλο κύκλο θαυμασμού, ανόδου στα ύψη, ματαίωσης και απογοήτευσης.
Χάνεται η λογική προσέγγιση της αποδοχής του ηγέτη ως ατόμου με πεπερασμένες δυνατότητες. Οι ηγέτες γίνονται απ’ τη μια στιγμή στην άλλη θεοί - δαίμονες και από τα σύννεφα διώχνονται στο πυρ το εξώτερο, γίνονται αποδιοπομπαίοι τράγοι της δικής μας βιωματικής προσέγγισης της πραγματικότητας.
Δε θα αναλύσουμε τις επιπτώσεις της πτώσης στην ψυχολογία του ηγέτη. Μπορεί να τον τρελάνει, να τον οδηγήσει στην αυτοκτονία ή αντίθετα στην εκδικητικότητα και την αρνητική, καταστροφική δράση, σαν αντιπολίτευση ας πούμε, πάνω στην κοινωνική ευθύνη που έχει.
Ηγέτες που παρέμειναν είδωλα, όπως ο Φιντέλ Κάστρο, και πέθαναν σαν είδωλα, όπως ο Γιάσερ Αραφάτ, ποτέ δεν επέτρεψαν τη μυθοποίησή τους. Είχαν καθημερινές, λαϊκές πρακτικές προσέγγισης των οπαδών τους. Δεν ήταν κάτι ξεχωριστό από αυτούς, αλλά ένας από αυτούς.
Φυσικά η κοινωνική ενοχή μεταθανάτια αποκαθιστά πολλές φορές ιστορικά τους αληθινούς ηγέτες. Η μετά θάνατον αναγνώριση των αξίων ηγετών είναι μία άλλη, βαθιά ψυχολογική διαδικασία αποκατάστασης, που έχει τη δική της ψυχολογική ερμηνεία και είναι περισσότερο αντικειμενική.

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey