Βρέθηκα πριν λίγες μέρες στο Χελμό και προσπάθησα να επισκεφθώ τον  ...Αρίσταρχο! Το ξέρετε; Ο «Αρίσταρχος» κατασκευάστηκε από τη γερμανική εταιρεία «Tσάις» και στοίχισε 4 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία προήλθαν από ευρωπαϊκά κονδύλια. Θεωρείται ένα από τα πιο προηγμένα τεχνολογικά τηλεσκόπια της Ευρώπης!!! Έχει διάμετρο 2,3 μέτρα και μεγάλη ακρίβεια στόχευσης και παρακολούθησης ουράνιων αντικειμένων. Έχει τη δυνατότητα της γρήγορης εναλλαγής στόχευσης, σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, και η λειτουργία του, απαιτεί σκοτεινό ουρανό. Είναι το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο των Βαλκανίων!

Παρατημένος στην τύχη του, είναι τα τελευταία χρόνια ο «Aρίσταρχος». Xωρίς εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό και χωρίς καμία οικονομική στήριξη για τα στοιχειώδη έστω λειτουργικά του έξοδα, το υπερσύγχρονο τηλεσκόπιο μετά τις «πανηγυρικές κυβερνητικές τελετές» εγκαινίων του το 2007, έχει αφεθεί κυριολεκτικά στην τύχη του... Και, φυσικά, δεν μπορεί να διατεθεί για παρατηρήσεις στην ευρωπαϊκή επιστημονική κοινότητα, όπως ήταν ο αρχικός στόχος. Το ποσόν των 160.000 ευρώ που απαιτείται σαν ελάχιστο όριο για τα έξοδά του ετησίως, δεν δόθηκαν ποτέ στο Εθνικό Αστεροσκοπείο και οι επιστήμονες επισημαίνουν τις καταστροφικές συνέπειες που επιφέρει η κυβερνητική αδιαφορία!

«Το τηλεσκόπιο είναι πλήρως λειτουργικό και εφοδιασμένο με υπερσύγχρονα βοηθητικά όργανα παρατηρήσεως. Όμως δεν μπορώ να πάρω ευθύνη, να καλέσω επιστήμονες από το εξωτερικό για παρατηρήσεις. Αν πέσει μια... ασφάλεια, σκεφθείτε ότι δεν υπάρχει τεχνικός να επιδιορθώσει τη βλάβη», λέει ο διευθυντής του Ινστιτούτου Αστρονομίας του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών, Xρήστος Γούδης. Με αφετηρία το γεγονός ότι υπάρχει ένας ηλεκτρολόγος-μηχανικός και για τα πέντε διαφορετικά Ινστιτούτα του Αστεροσκοπείου, ο Χρ. Γουδής, περιγράφει τραγελαφικές καταστάσεις. Σε μια ζημιά, ο ηλεκτρολόγος ίσως έρθει έπειτα από τέσσερις ημέρες και αν χρειαστεί και κάποιο ανταλλακτικό από το εξωτερικό, περνάει και μήνας μέχρι να επιδιορθωθεί...
Για την ώρα, τα όποια προβλήματα ανακύπτουν, οι ερευνητές αστροφυσικοί -και όχι τεχνικοί- τα λύνουν με τη βοήθεια της εμπειρίας που απέκτησαν με δική τους πρωτοβουλία!

Στο μικρότερο τηλεσκόπιο των 2,1 μέτρων, στο San Pedro Martir του Mεξικού, -και μιλάμε για μια χώρα που σίγουρα δεν αποτελεί ακραίο παράδειγμα επιστημονικής και τεχνολογικής πρωτοπορίας-  υπηρετεί 20μελές τεχνικό προσωπικό για τη συνεχή συντήρηση και εύρυθμη λειτουργία του. «Για τον “Aρίσταρχο” απαιτείται προσωπικό έξι ατόμων! Εμείς ζητάμε έστω ...δύο άτομα για τη συντήρηση και επιδιόρθωση των εμφανιζόμενων προβλημάτων που ανακύπτουν. Υπό τέτοιες συνθήκες, αν και ενταγμένο στο ανταγωνιστικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα του δικτύου των μεγάλων τηλεσκοπίων OPTIKON, δεν διατίθεται για παρατηρήσεις στη διεθνή και εθνική αστρονομική κοινότητα» τονίζει ο κ. Γούδης.

Άλλο ένα σημαντικό πρόβλημα είναι οι καιρικές συνθήκες, που δεν επιτρέπουν την πρόσβαση για αρκετούς μήνες. «O δρόμος που οδηγεί στο Αστεροσκοπείο μήκους 8 χιλιομέτρων, είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος.
Kυρίως τους μήνες από Νοέμβριο μέχρι και Mάρτιο - Aπρίλιο, ο δρόμος παραμένει κλειστός από το χιόνι. Πολλές φορές αναγκαζόμαστε να χτυπάμε πόρτες, του δημάρχου, του νομάρχη, για να καθαρίσουν το δρόμο, διότι δεν υπάρχει θεσμική ρύθμιση για να γίνεται από αρμόδιους φορείς της πολιτείας», σημειώνει ο κ. Γούδης.

Το τηλεσκόπιο είναι αφύλαχτο και δεν έχει περίφραξη. Πέρυσι ο θόλος του έγινε στόχος βανδάλων, όταν κάποιοι έριξαν ένα μεγάλο ογκόλιθο πάνω του, προκαλώντας μεγάλη ζημιά. Γινόμαστε ρεζίλι στην επιστημονική κοινότητα!
«Δεν ξέρω τι άλλο πρέπει να κάνω πια, πέραν του να εξηγήσω στη  Σύνοδο διευθυντών των Ευρωπαϊκών Τηλεσκοπίων του Δικτύου OPTIKON, την κατάσταση και να τονίσω την πλήρη αδιαφορία της ελληνικής πολιτείας -αποδεχόμενος την τριτοκοσμική της φυσιογνωμία- με αναπόφευκτη συνέπεια, βέβαια, κάποια στιγμή την απένταξη της χώρας μας από το ευρωπαϊκό δίκτυο και τον συνακόλουθο διεθνή διασυρμό της». Αυτό τονίζει στην τελευταία επιστολή του προς το υπουργείο Aνάπτυξης, και με κοινοποίηση στο γραφείο του πρωθυπουργού, ο κ. Γουδής.

Τα τελευταία τρία χρόνια, υπήρξε σειρά διαβημάτων προς το υπουργείο Aνάπτυξης, τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας αλλά και στο Γραφείο του πρωθυπουργού, τα οποία ουδέποτε βρήκαν ανταπόκριση... Μάλιστα, η μόνη ανακοίνωση στην οποία περιορίστηκε το υπουργείο Ανάπτυξης, ήταν ότι το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών θα έχει πλέον μονοθεματικό περιεχόμενο, από το οποίο... απαλείφονται η Αστρονομία και η Αστροφυσική..! Αθάνατη Ελληνική Λεβεντιά! Μέσα από τον τραγελαφικό λάκκο των λεόντων,
...ο Δανιήλ.