Φέτος το καλοκαίρι, κατά παρέκκλιση συνηθείας σαράντα τόσων χρόνων, τις διακοπές μας δεν τις κάναμε στο νησί αλλά στην Κρήτη, στην περιοχή Καστέλι Ηρακλείου, γενέτειρα της συζύγου μου. Η εκεί πολυήμερη παραμονή μας, μου έδωσε τη δυνατότητα να δω, να συζητήσω, να μελετήσω και τέλος να συνειδητοποιήσω το γιατί η Κρήτη βρίσκεται παρασάγγας μπροστά απ’ τη Λέσβο, σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη. Είδα τα μεγάλα σ’ αυτή έργα υποδομών και έτσι μπόρεσα να «μετρήσω» και συγκρίνοντας, να συνειδητοποιήσω το μέγεθος της υπανάπτυξης του νησιού μας.

Αρχίζω από τις συγκοινωνίες. Πέραν του μεγάλου οδικού άξονα Χανιά-Αγίου Νικολάου (κατασκευάστηκε προ 50-60 χρόνια), η εθνική οδός Ηρακλείου-Βιάννου, 65 χιλιομέτρων, έχει κατασκευαστεί με κονδύλια των πρώτων ΚΠΣ προ 15 χρόνων.

Ένα κορυφαίο έργο στο Νομό Ηρακλείου, βρίσκεται υπό κατασκευή σήμερα. Το Διεθνές Αεροδρόμιο Καστελίου. Είναι στη φάση των χωματουργικών έργων. Τεράστιες ποσότητες όγκων χώματος διακινούνται, για να δημιουργηθεί ο διάδρομος προσγειώσεως/απογειώσεως, εκεί που πριν ήταν ελαιώνες (λέγεται ότι θα ξεριζωθούν πάνω από 100.000 δένδρα). Το μεγαλόπνοο αυτό έργο, προέκυψε εξ ανάγκης, μετά τον κορεσμό του αεροδρομίου Ηρακλείου, «Νίκος Καζαντζάκης» απ’ τη συνεχώς αυξανόμενη επιβατική κίνηση κατά τη δεκαετία του 2000. Τούτο, το 2007, κατετάγη δεύτερο πανελλαδικά και πρώτο σε εξυπηρέτηση επιβατών τσάρτερ (~5.400.000 και 4.000.000 επιβάτες αντίστοιχα). Μετά απ’ τον πρέποντα προγραμματισμό, μελέτες, κ.λπ., σήμερα έχει πια αρχίσει η υλοποίησή του. Είναι, προϋπολογισμού 480 εκατ. ευρώ. Γίνεται, σε απόσταση περίπου 40 χιλιομέτρων απ’ το Ηράκλειο, εκεί που βρίσκεται το στρατιωτικό αεροδρόμιο Καστελίου, παράλληλα στον υπάρχοντα διάδρομο και απόσταση 450μ. προς τα δυτικά. Ο νέος διάδρομος θα είναι συνολικού μήκους 3.000μ. (με πρόβλεψη επέκτασης στα 3.800μ.). Στην τελική του μορφή, ο νέος αυτός αερολιμένας, που θα ολοκληρωθεί σε 60 μήνες (κατά το χρονοδιάγραμμα), θα μπορεί να εξυπηρετεί κίνηση περίπου 9.000.000 επιβατών. Τούτο βέβαια, κορονοϊού επιτρέποντος. Είναι προφανές, ότι μια τέτοια κίνηση θα αποφέρει στη χώρα πρόσοδο 4,5-5 δισεκατ. ευρώ ετησίως, που θα πέφτουν στην Κρήτη και κυρίως στο Ν. Ηρακλείου.

Ένα άλλο αξιοσημείωτο και άκρως αποτελεσματικό έργο που έλυσε το επί χρόνια οξύ πρόβλημα της λειψυδρίας του Ηρακλείου και περιχώρων του, είναι το φράγμα Αποσελέμη. Τούτο είναι η μεγαλύτερη τεχνική λίμνη και το μεγαλύτερο υδρευτικό έργο της Κρήτης. Κατασκευάστηκε προκειμένου να λύσει ζωτικές ανάγκες ύδρευσης-άρδευσης των βορείων παραλίων της, απ’ το Ηράκλειο μέχρι τον Άγιο Νικόλαο.

Πέραν της υδροδοτήσεως των δύο αυτών μεγάλων πόλεων, πληθυσμού περίπου 200.000 κατοίκων, υδροδοτεί τα τουριστικά θέρετρα: Μάλια, Χερσόνησο, Σταλίδα, Ελούντα, κ.άλ. Η κατασκευή του, στα μεσόγεια της Χερσονήσου, συγκεντρώνει τα νερά απ’ τα Λασιθιώτικα όρη (Οροπέδιο Λασιθίου) και έχει χωρητικότητα μεγαλύτερη των 30.000.000 μ³. Ολοκληρώθηκε το 2012. Το φράγμα αυτό κατέστη καταφύγιο μεταναστευτικών πτηνών διαφόρων ειδών, μετατρέποντας την περιοχή σε υδροβιότοπο και αποτελεί πηγή ζωής, ανάσα ανάπτυξης της περιοχής έχοντας γίνει τόπος περιπάτου και αναψυχής.

Το πρόβλημα της ηλεκτρενεργειακής καλύψεως της Κρήτης, οξύ επί χρόνια απ’ τη δεκαετία του ’80, λύνεται ήδη με δύο διασυνδέσεις ολικής επενδύσεως περίπου 1,5 δισ. ευρώ. Μία μικρή σχετικώς από Πελοπόννησο, και η μεγάλη από Αθήνα. Η πρώτη μπαίνει σε λειτουργία εντός του 2020, η δεύτερη το 2023. Αρχικά, όταν πια ο σταθμός στα Λιανοπεράματα κατέστη ανεπαρκής, η ΔΕΗ έδωσε λύση δημιουργώντας τη δεκαετία 2000 νέο εργοστάσιο κατάλληλης δυναμικότητας στην περιοχή Αθερινόλακκο.

Η μικρή διασύνδεση εφέτος και η μεγάλη το 2023, θα λύσει για πάντα το πρόβλημα.

Αυτά, αναφορικά, με τα της Κρήτης. Ας πάμε στα δικά μας αντίστοιχα έργα.

Ο μόλις 46,5 χιλιομέτρων άξονας Καλλονής-Σιγρίου που καταφέραμε να εντάξουμε στο Δ΄ ΚΠΣ (ΕΣΠΑ) μόλις το 2011, προχωρά με ρυθμό χελώνας για να μη πω ότι πάει να γίνει της «Άρτας το γεφύρι».

Το από τους Γερμανούς κατακτητές για τις τότε πολεμικές τους ανάγκες δημιουργηθέν αεροδρόμιο (Οδυσ. Ελύτης) στη στενή λουρίδα γης στην Αμαλή που λειτούργησε επί 75 χρόνια ως ένα χαρακτηριστικά επαρχιακό αεροδρόμιο, βρίσκεται πάλι σε χέρια Γερμανών (Φραπορτ). Τούτο, εξυπηρέτησε κίνηση επιβατών της τάξεως των 500.000 το χρόνο (2007). Όσα φτιασιδώματα του γίνουν απ’ τη Φραπόρτ, (ως εκ των ανεπαρκών τεχνικών του χαρακτηριστικών) δεν πρόκειται να ξεπεράσει το 1.000.000. Δηλ. δεν θα φτάσει ούτε την κίνηση ενός μικρού σχετικώς διεθνούς αεροδρομίου, όπως αυτό της Ρόδου που είναι της τάξεως των 3.500.000 επιβατών (2007).

Το φράγμα, που θα έλυνε το υδρευτικό πρόβλημα των, Μυτιλήνης, Πολιχνίτου, Καλλονής και πολλών άλλων χωριών μας, αλλά επίσης θα εξυπηρετούσε αρδευτικά κυρίως τον -20.000 στρεμμάτων- κάμπο της Καλλονής, αυτό του Τσικνιά, βρίσκεται υπό μελέτη απ’ την εποχή του Β΄ ΚΠΣ δηλαδή προ 25ετίας! Χωρητικότητας 7.000.000 μ³, ή 12.000.000 μ³, ήταν η «κολοκυθιά που παίχτηκε» μεταξύ «επιστημόνων» και ταγών του νησιού. Αποτέλεσμα; Αν είδατε εσείς φράγμα, το είδα κι εγώ. Ατυχώς τα χρόνια πέρασαν και το νευραλγικής σημασίας αυτό έργο, είναι πια «πεθαμένο και νεκρό», κατά πως θα ’λεγε ο μεγάλος Μποστ.

Το πρόβλημα της ηλεκτρενεργειακής καλύψεως του νησιού μας, ουδέποτε λύθηκε, αν και πέρασαν 35 ολόκληρα χρόνια αφότου πρωτοπαρουσιάστηκε. Το από τη ΔΕΗ προγραμματισθέν εργοστάσιο αρχικά στην Καράβα, περιφερόμενο ανά τη Λεσβιακή επικράτεια ως άλλος «φούρνος του Χότζα» επί εικοσιπενταετία, ήδη εγκαταλείφτηκε, αφού και το από το 2008 αδειοδοτηθέν στη Σαρακήνα εργοστάσιο, προϋπολογισμού 155 εκατομ. ευρώ, έπαψε υλοποιούμενο. Κατά την απάντηση του Προέδρου της ΡΑΕ προς τον γράφοντα το παρόν, το πρόβλημα μας θα λυθεί με διασύνδεση με την κυρίως Ελλάδα, ως το2029!

Απ’ όλα τα πιο πάνω, το «Λέσβος: Μιζέρια, Κρήτη: Πρόοδος» του τίτλου, ατυχώς αποτελεί μια αναπόδραστη πραγματικότητα. Λυπηρό αλλά αληθινό.

Το να υλοποιηθεί ένα έργο πρέπει να συντρέχει το τρίπτυχο «θέλω, ξέρω, μπορώ». Τούτο, αναμφίβολα εφαρμόζεται πλήρως απ’ τους ταγούς της Κρήτης. Για τους δικούς μας, λέω, ότι ασφαλώς και θέλουν. Όμως είτε δεν ξέρουν, είτε δεν μπορούν είτε και τα δυο μαζί.