Όπως κάθε χρονιά έτσι και φέτος η επιστροφή στο γενέθλιο νησί και η παραμονή επί δύο και πλέον μήνες αποτελεί την επανασύνδεση με τη μνήμη και τις αναμνήσεις της παιδικής και εφηβικής ηλικίας. Όχι ότι τα αισθήματα και τα συναισθήματα δεν λειτουργούν και όταν βρισκόμαστε μακριά από το νησί, αλλά η άμεση επαφή με χώματα και τις εστίες όπου έζησαν και δημιούργησαν οι πρόγονοί μας αποτελεί αναντικατάστατη εμπειρία, που ορισμένες φορές μεταπίπτει σε θλίψη για τα πρόσωπα και τις δραστηριότητες που χάθηκαν στον χρόνο. Αλλά έτσι είναι η ζωή…

Όμως πέρα από τις αναμνήσεις υπάρχει και το παρόν. Και όπως είναι γνωστό το θέρος στη Λέσβο, όπως άλλωστε και σε όλους τους ελληνικούς τόπους, διανθίζεται από δεκάδες εκδηλώσεις με ποικίλα χαρακτηριστικά: μουσικά, λογοτεχνικά, θεατρικά, καλλιτεχνικά κτλ.

Για όλα αυτά που πραγματώθηκαν εφέτος στο νησί μας δεν μπορώ να έχω γνώμη, αφού δεν τα παρακολούθησα. Θέλω όμως να κάνω λόγο με τη σημερινή επιφυλλίδα για δύο εκδηλώσεις στις οποίες έλαβα μέρος ως ομιλητής, μαζί με άλλους συναδέλφους. Και τούτο επειδή εκτιμώ ότι αυτές δεν υστερούσαν σε τίποτε από παρόμοιες εκδηλώσεις που συμβαίνουν στο κέντρο, δηλαδή είτε στη Μυτιλήνη είτε στην Αθήνα.

Την 1^η Αυγούστου λοιπόν στο πρώην -δυστυχώς- Δημοτικό σχολείο της Σκάλας Σκαμιάς ο Σύλλογος των Σκαμιωτών Αθήνας «Παναγιά η Γοργόνα» με πρωτοβουλία και οργανωτική επιμέλεια του Γιώργου Ευαγγέλου οργάνωσε εκδήλωση με θέμα τις θεομηνίες που κατά καιρούς χτύπησαν το νησί μας. Το θέμα της εκδήλωσης αυτής, κατά τη γνώμη μου, υπήρξε πρωτότυπο και συνάμα προκλητικό: να γίνεται λόγος για φυσικές καταστροφές εν μέσω καλοκαιρινών διακοπών… όταν οι διαθέσεις και οι προτεραιότητες των ανθρώπων είναι στραμμένες σε ευχάριστα πράγματα. Ωστόσο, η προσέλευση των Σκαμιωτών αλλά και κατοίκων από τα κοντινά χωριά γέμισε ασφυκτικά τον προαύλιο χώρο του πρώην σχολείου και η συμμετοχή όντως υπήρξε εντυπωσιακή. Τρεις ομιλητές (Νίκος Ζούρος, Στέφανος Π. Παρασκευαίδης , Παναγ. Δ. Μιχαηλάρης) παρουσίασαν πτυχές του θέματος των φυσικών καταστροφών, που χρονικά κάλυψε πολλούς αιώνες της λεσβιακής ιστορίας.

Αρχικά ο Νίκος Ζούρος παρουσίασε με εντυπωσιακό τρόπο το πανόραμα των σεισμών που από τα αρχαία χρόνια και ως τις μέρες μας έπληξαν το νησί. Το κείμενό του συνόδευαν εντυπωσιακές εικόνες και διαγράμματα που παρουσίαζαν τη συχνότητα των σεισμών αλλά και τα ίχνη με τα οποία η σεισμική δραστηριότητα έχει «διακοσμήσει» το νησί μας. Βέβαια η Λέσβος, αλλά γενικά η χώρα μας, αποτελεί μια περιοχή την οποία ο Εγκέλαδος συχνά αγαπά να «επισκέπτεται» και κατά συνέπεια, όπως επισήμανε ο Νίκος Ζούρος, πρέπει να γνωρίζουμε τον τρόπο μέσω του οποίου θα αντιμετωπίζουμε τις «επισκέψεις» του όσο γίνεται πιο ανώδυνα

Ο Στέφανος Π. Παρασκευαίδης επισήμανε με καίριο τρόπο τις συνέπειες που είχε για το νησί μας η πανούκλα του μέσα από εκκλησιαστικές και αγιολογικές μαρτυρίες.

Τέλος ο τρίτος ομιλητής, ο Παναγ. Δ. Μιχαηλάρης, παρουσίασε μαρτυρίες από φυσικές καταστροφές που έπληξαν το νησί μας τον 16^ο, 17^ο και 18^ο αι. και εν πολλοίς παραμένουν άγνωστες, χρησιμοποιώντας τα στοιχεία των «ενθυμήσεων» (μικρών αναφορών σε εκκλησιαστικά βιβλία κυρίως της μονής Λειμώνος). Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στις επιπτώσεις από τον παγετό του 1850 καθώς σε μία κατολίσθηση που έγινε στη Σκαμιά του 1836 και απασχόλησε τους λογίους Σπυρίδωνα Αναγνώστου και Μιχαήλ Στεφανίδη.