Ο Πλάτων στην «ιδανική» πολιτεία που οργάνωσε στην Πολιτεία του χωρίζει τους πολίτες σε τρεις κατηγορίες, στους άρχοντες, στους φύλακες και στους δημιουργούς, τους απλούς πολίτες. Αποδίδει μάλιστα σε κάθε τάξη κάποιες αρετές που είναι απαραίτητες προϋποθέσεις, για να παίξουν με σωστό και αποτελεσματικό τρόπο τον ρόλο τους. Έτσι, λέει πως οι δημιουργοί πρέπει να διακρίνονται για τη σωφροσύνη τους, οι φύλακες για την ανδρεία τους και οι άρχοντες για τη σοφία τους. Με τον όρο σοφία αυτός εννοεί κάθε επιστήμη που συνοδεύεται από δικαιοσύνη και την άλλη αρετή.

Μέσα στα πλαίσια αυτά φαίνεται πως ένας άρχοντας πρέπει να διακρίνεται και για την προνοητικότητά του, την ικανότητά του να προβλέπει τις εξελίξεις και με βάση αυτές να οργανώνει τη δράση του και να παίρνει αποφάσεις. Ο άρχοντας, κάθε άρχοντας, μοιάζει με καπετάνιο. Όπως ο καπετάνιος προβλέπει την εξέλιξη των καιρικών συνθηκών και έτσι οργανώνει τα ταξίδια του με τρόπο που αυτά να είναι ευχάριστα και ασφαλή για τους επιβάτες, έτσι και ο άρχοντας, ο κυβερνήτης μιας πολιτείας, οφείλει να προβλέπει τις εξελίξεις και αναλόγως να αποφασίζει για το καλό των πολιτών. Και δεν είναι περίεργο που ο Θουκυδίδης, ο μεγάλος ιστορικός της αρχαιότητας, διαγράφοντας το ήθος του Περικλή, ενός μεγάλου ηγέτη, αναφέρεται σε αυτή του την αρετή και λέει για τον Πελοποννησιακό πόλεμο πως «όταν ξέσπασε αυτός, αυτός φαίνεται πως και σε αυτή την περίπτωση πρόβλεψε τη δύναμή του» (Θουκ. 2.65: Επειδή τε ο πόλεμος κατέστη , ο δε φαίνεται και εν τούτωι προγνούς την δύναμιν ).

Τη μεγάλη αξία και σημασία της προνοητικότητας είχαν τονίσει πολλοί αρχαίοι Έλληνες διανοούμενοι. Ο Αίσωπος, για παράδειγμα, είχε πει πως «των ανθρώπων τους φρονίμους δει πρότερον τα τήλε των πραγμάτων σκοπείν είθ’ ούτως αυτοίς επιχειρείν», δηλαδή «οι συνετοί και φρόνιμοι άνθρωποι πρέπει πρώτα να εξετάζουν τις καταστάσεις και τα πράγματα που είναι μακριά και μετά να επιχειρούν όσον αφορά αυτά». Και ο Δημόκριτος είχε πει πως «προβουλεύεσθαι κρείσσον προ των πράξεων ή μετανοείν» , δηλαδή πως «είναι καλύτερο να σκέπτεται κανείς πριν ενεργήσει παρά να μετανοεί αργότερα» και ο Επίχαρμος είχε πει πως « ου μετανοείν, αλλά προνοείν χρη τον άνδρα τον σοφόν», δηλαδή πως «ο σοφός ο άνθρωπος πρέπει να προνοεί και όχι να μετανοεί». Και είχε δίκιο ο Επίχαρμος, γιατί η «μετάνοια» συνεπάγεται ένα τίμημα που πληρώνουμε, όταν δε χρησιμοποιούμε την πρόνοια. Και μπορεί να είναι πιο εύκολο να μετανοούμε παρά να προνοούμε, αλλά, όμως, όπως είχε πει ο Ιπποκράτης, «Κάλλιον το προλαμβάνειν ή το θεραπεύειν» που σημαίνει «είναι καλύτερο να προλαβαίνει κανείς παρά να προσπαθεί να διορθώσει και να θεραπεύσει το κακό που έχει κάνει».

Κάθε άνθρωπος οφείλει να είναι προνοητικός, αλλά πιο πολύ ένας άρχοντας που από τις αποφάσεις του εξαρτάται η τύχη των πολιτών. Οφείλει να έχει υπόψη πως, όπως έλεγε ο Πλούταρχος, «μηδέν της τύχης, αλλά πάντα της ευβουλίας και της προνοίας», δηλαδή «τίποτε δεν εξαρτάται αποκλειστικά από την τύχη, αλλά όλα είναι θέμα σωστής απόφασης και προνοητικότητας», πως η τύχη κατανοεί αυτόν που προνοεί και του χαμογελά, αλλά δεν τον υποστηρίζει πάντοτε. Δυστυχώς, όμως, οι άνθρωποι, όπως έλεγε ο Μακιαβέλι, έχουν το ελάττωμα, όταν έχει νηνεμία, να νομίζουν ότι δε θα έρθει ποτέ καταιγίδα και δεν προετοιμάζονται. Δεν ακολουθούν την αρχή που ακολουθούσε ο Σ. Μπέκετ που έλεγε «Μη περιμένεις να σε κυνηγήσουν, για να κρυφτείς».

Οι πολιτικοί μας ηγέτες, δυστυχώς, έχουν δείξει πως δεν ενδιαφέρονται καθόλου για το μέλλον. Εκείνο που απορροφά όλο το ενδιαφέρον τους είναι το παρόν, γιατί αυτό εξασφαλίζει την κατάκτηση αλλά και τη διατήρηση της εξουσίας. Αυτή η κοντόφθαλμη πολιτική είναι που οδήγησε τη χώρα μας τα τελευταία χρόνια στην χρεοκοπία. Οι πολιτικοί μας, για να ευχαριστήσουν τους πολίτες και να διατηρήσουν την εξουσία, αδιαφορούσαν για το μέλλον, δανείζονταν με μεγάλους τόκους και εξασφάλιζαν μια άνετη και τρυφηλή ζωή στους πολίτες. Λησμονούσαν αυτό που τονίζει ο Δημοσθένης στον Α΄ Ολυνθιακό του, ότι «αυτοί που δανείζονται εύκολα με μεγάλους τόκους, αφού καλοπεράσουν για μικρό χρονικό διάστημα, ύστερα χάνουν και αυτά που αρχικά είχαν». Έτσι και οι πολιτικοί μας, αφού έδειξαν αδιαφορία για το μέλλον και νομοθετώντας πάντα προς ευχαρίστηση των πολιτών ανάγκασαν τον λαό να υποστεί πολλά και δύσκολα πράγματα από αυτά που δεν ήθελε. Γιατί πρέπει να ξέρουμε, όπως ο ίδιος ο Δημοσθένης παρατηρεί, πως «προς το τελευταίον εκβάν έκαστον των πριν υπαρξάντων κρίνεται» και το «τελευταίον εκβάν» των πολιτικών που και σήμερα τείνουν να υιοθετηθούν δε φαίνεται να είναι καθόλου ευχάριστο και αισιόδοξο. Και το κακό είναι πως, μια και εξαιτίας των προηγούμενων λαϊκίστικων πολιτικών αναγκαστήκαμε να υποθηκεύσουμε όλη τη δημόσια περιουσία για εκατό χρόνια, δε μένει τίποτε άλλο παρά να πουλήσουμε τους ίδιους τους εαυτούς μας.

Όμως μια τέτοια πολιτική που πολλά κόμματα ακόμα και σήμερα προτείνουν δε διαταράσσει μόνο τα δημοσιονομικά του κράτους, αλλά καθιστά αυτό αναξιόπιστο στα μάτια των πολιτών. Αυτή οδηγεί τις εκάστοτε κυβερνήσεις να ψηφίζουν νόμους που είναι ευχάριστοι στους πολίτες ή , ακόμη, και ωφέλιμοι, αλλά χωρίς προοπτική εφαρμογής τους. Ένας τέτοιος , για παράδειγμα, νόμος είναι αυτός που αναφέρεται στην αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Ο νόμος αυτός ισχύει από το 1983, αλλά δεν εφαρμόστηκε ποτέ και ακόμη δημιουργεί τριβές ανάμεσα στην κυβέρνηση και τα διάφορα συνδικαλιστικά όργανα. Και η αιτία είναι πως η κυβέρνηση που ψήφισε αυτό τον νόμο δεν είχε μελετήσει καλά τις ενδεχόμενες αντιδράσεις και την προοπτική της εφαρμογής του. Και όμως είναι καλύτερο να μην υπάρχει νόμος, παρά να υπάρχει και να παραμένει ανεφάρμοστος για τόσο πολλά χρόνια.