Επί Μανδραβούλου χωρεί και η γλώσσα

05/09/2022 - 10:30

Κάθε στιγμή που περνάει ασελγούμε ειδεχθώς πάνω στο θεσπέσιο κορμί της γλώσσας.

Μας έδωσαν -τουλάχιστο- από την εποχή του Ομήρου μια υπέροχη γλώσσα -όπως μας διαβεβαιώνει και ο ποιητής- και μεις τη ρημάζουμε κάθε μέρα.

Θα τρίζουν τα κόκαλα του Λουκιανού, του Αιλιανού, του Αισχύλου, του Ξενοφώντα και όλων των άλλων γλωσσομαστόρων της αρχαιότητας, που πολλοί από αυτούς ήταν και αλλοδαποί!

Και για να εξηγήσουμε τον περίεργο τίτλο του άρθρου, ο Μανδράβουλος, αρχαίος Σάμιος, ανακάλυψε κάποτε ένα μεταλλείο και, κατά την αρχαία συνήθεια, αφιέρωσε στην προστάτιδα της Σάμου θεά Ήρα τον πρώτο χρόνο χρυσό πρόβατο, όμως τον δεύτερο χρόνο αργυρό και τον τρίτο χάλκινο, για να μείνει η ρήση «επί Μανδραβούλου χωρεί το πράγμα», για κάθε προοδευτική χειροτέρεψη της κατάστασης, κυρίως οικονομικής, αλλά θα λέγαμε κατ’ επέκτασιν και του γλωσσικού ζητήματος.

Κάθε χρόνο απομειώνουμε και εκχυδαϊζουμε τη γλώσσα.

Κάθε χρόνο αφαιρούμε ή διαστρεβλώνουμε μια μετοχή, ένα συνηρημμένο ρήμα, ένα τριτόκλιτο ή βάζουμε αύξηση στην προστακτική του αορίστου και τόσα άλλα.

Απελπισία σε πιάνει όταν σταθείς με ένα αυστηρό φιλολογικό μάτι απέναντι στα λεγόμενα και στους λειμώνες των τηλεοπτικών μαργαριτών.

«Η αφρικανική πανώλης» έχει γίνει αδιαμαρτύρητα πανώλη.

«Έκρυβαν τη ... σωρό του παιδιού σε εργαλειοθήκη». Ακόμα δεν έχουμε εμπεδώσει ότι η σορός είναι η νεκροκασέλα και συνεκδοχικά ο νεκρός, και φυσικά δεν έχει καμία σχέση με τον (την) σωρό.

«Αιτία της αυτοκτονίας ήταν η ... διέρευση του ροζ βίντεο». Η διαρροή ήταν άγνωστη και ... αδόκιμη λέξη.

«Θα υπάρξει ... πλήρη καταγραφή», αυτό από υπουργική δήλωση.

«Το κατάλαβαν και οι ίδιοι οι ιθύνοντες ... νους» (ετέρα υπουργική δήλωση), και βέβαια είναι απολύτως φυσικό οι πολιτικοί να στερούνται γραμματικών γνώσεων, μιας και επιδίδονται να σπουδάζουν πρωτίστως Ψευδολογία.

«Τα πάντα έχουν ακριβαίνει» είπε μια ερωτηθείσα απλή γυναίκα, και βέβαια δεν είναι τόσο τραγικό όσο αυτά που ακούμε από σπουδαγμένους δημοσιογράφους:

«Οι επιτιθέμενοι προλειάνουν το έδαφος».

«Προκειμένου να τους ... παρέσχουν τις πρώτες βοήθειες».

«Μια μεγάλη προσφορά για ... όποιος προλάβει».

«Καθυστερούν την εξέλιξη του ... κότσι». Αυτό από διαφημιστικό σποτάκι.

Δεν γνωρίζουμε πια τα «λόγια» κατάλοιπα μέσα στον καθημερινό μας λόγο.

Τρολάριζε κάποιος τις προάλλες κάτω από μια είδηση ότι «έγινε και ... κλεισμένων των θυρών».

Και υπάρχουν βέβαια και «λογιότερα» λάθη, όπως αυτά που αφορούν παρεξηγήσεις της αρχαίας γλώσσας και του αρχαίου συντακτικού.

Μαζί με την απελπισία των πρόσφατων πυρκαγιών της Πεντέλης, μας κυρίευσε και μια γλωσσική απελπισία. Χιλιάσαμε να ακούμε πάλι «να τον συνδράμει» στον αόριστο, αλλά και «τον συνδράμει» τώρα, στον ενεστώτα. Το ορθό ρήμα στον ενεστώτα «τον συντρέχει» μάς είναι άγνωστο και ακατάληπτο.

Καθιερώσαμε πλέον τον βάρβαρο σολοικισμό τού να βάζουμε το «πλέον» στην αρχή της πρότασης.

Διαβάζω επίσης σε προχθεσινό άρθρο για τον κορονοϊό: «Ούτε η αναμνηστική δόσις δεν δύναται να μας καλύψει». Μα αφού υπάρχει το αρνητικό «ούτε», τι χρειάζεται το «δεν»;

Να θυμίσουμε ότι το μεταβατικό «διαφεύγω» συντάσσεται ανέκαθεν και στην αρχαία και στη νέα γλώσσα με αντικείμενο στη αιτιατική και όχι βέβαια στη γενική, και ας θυμηθούμε εδώ και εις επίρρωσιν το θαυμάσιο ρητό του Δημόκριτου «πολλοί τον θάνατον φεύγοντες, διώκουσιν» που σημαίνει ότι πολλοί θέλοντας να αποφύγουν τον θάνατο, τον προκαλούν».

Εμείς όμως συνεχίζουμε απτόητοι να λέμε (κι αυτή τη φορά ήταν επιφανής γιατρός επιδημιολόγος): «ο ιός μπορεί να διαφεύγει ... της προσοχής μας».

Το βέβαιο λοιπόν είναι ότι ολόκληρη η γλώσσα μας διαφεύγει την προσοχή μας , όπως και μένα διαφεύγει την προσοχή το γεγονός ότι το λάθος δεν είναι μόνο ανθρώπινο, αλλά φαίνεται ότι είναι και παντοδύναμο!



Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey