Η γηραιά στρουθοκάμηλος

04/10/2016 - 13:46

Η ιστορία του ανθρώπου από τα βάθη των αιώνων μέχρι σήμερα είναι γραμμένη με αίμα και γεμάτη από μεταναστεύσεις και προσφυγιά.

Η ιστορία του ανθρώπου από τα βάθη των αιώνων μέχρι σήμερα είναι γραμμένη με αίμα και γεμάτη από μεταναστεύσεις και προσφυγιά.

Η ελκυστική διαφορά του πολιτιστικού και κυρίως του οικονομικού «δυναμικού» μεταξύ χωρών-κρατών καθώς και ο ξεριζωμός συνεπεία πολέμων είναι οι δυο κύριες αιτίες αυτών των βίαιων πληθυσμιακών μετακινήσεων.

Συνέβη πάμπολλες φορές στην ιστορία. Στην Ιουδαία, στο Λάτιο, στην αρχαία Αθήνα, σ’ όλη τη Μεγάλη Ελλάδα, στους Αλεξανδρινούς χρόνους, στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, σ’ ολόκληρη την Ευρώπη, το ΄22 στην Ελλάδα, κατά το Γ΄ Ράιχ από τη Γερμανία προς τη Δύση και μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου από τις ρημαγμένες χώρες προς τα σύγχρονα ελντοράντα και τα έθνη της μεγάλης ανάπτυξης. Σήμερα πάλι εξαιτίας πολέμων και ανελευθερίας, μουσουλμανικοί λαοί πολιορκούν το υπογάστριο της Ευρώπης.

Το θέμα του προσφυγικού είναι δυστυχώς ακανθώδες και αμφιλεγόμενο και ίσως είναι χρήσιμη μια μικρή ιστορική ανασκόπηση. Καταγεγραμμένο και πολιτικά οργανωμένο το φαινόμενο παρατηρείται για πρώτη φορά στην αρχαία Αθήνα. Ο πλούτος και η οικονομική άνθηση μετά τους Περσικούς πολέμους και η συνακόλουθη πνευματική αίγλη του κλεινού άστεως μαγνήτισε ανθρώπους από όλα τα μέρη της Μεσογείου να μετοικήσουν σ’ αυτό. Στις 100 περίπου χιλιάδες ψυχές που ζούσαν στην Αθήνα γύρω στο 460 π.Χ. οι 45 χιλιάδες ήταν δούλοι (εκ πολέμων) και μέτοικοι.

Οι μέτοικοι δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα, είχαν όμως επιχειρηματικό και πνευματικό βίο. Υπηρέτες, έμποροι, βιοτέχνες αλλά μερικοί από αυτούς και σπουδαίοι πνευματικοί άνδρες (ο Αριστοτέλης από τα Στάγειρα, ο Αναξαγόρας από τις Κλαζομενές, ο Ιππόδαμος από τη Μίλητο, ο Δημόκριτος και ο Πρωταγόρας από τα Άβδηρα, ο Ανάχαρσις από τη Σκυθία, ο πολύς Θεμιστοκλής, ο ρήτορας Λυσίας με καταγωγή από τις Συρακούσες, οι ρήτορες Ισαίος και Δείναρχος και τόσοι άλλοι). Όλοι αυτοί ήταν ισοτελείς αλλά όχι ισόνομοι πολίτες. Πλήρωναν μάλιστα και ένα μικρό ετήσιο φόρο, το μετοίκιον.

Η Αθηναϊκή δημοκρατία ήταν υπερήφανη και συντηρητική και είχε όλα αυτά που της προσάπτει ο Περικλής στον Επιτάφιο. Αυτός μάλιστα ήταν εκείνος που εισήγαγε νόμο σύμφωνα με τον οποίο ο Αθηναίος πολίτης έπρεπε να είναι «εξ αμφοίν αστοίν», δηλαδή και από πατέρα και από μητέρα Αθηναίος. Η ειρωνεία είναι ότι αυτός ο νόμος άρπαξε πρώτα αυτόν τον ίδιο. Όταν πέθαναν στο λοιμό τα δύο παιδιά του, έμεινε με το ένα που είχε κάνει με την εταίρα. Η Ασπασία όμως ήταν Εφεσία κι αυτός πήγε παρακαλώντας να πολιτογραφηθεί ο γιος του, πράγμα που το κατάφερε με μια νομική εξαίρεση...

Οι Αθηναίοι δεν μπόρεσαν να δουν τις κοσμογονικές μεταβολές που έρχονταν στο δημογραφικό θέμα όλου του αρχαίου κόσμου και που τις δημιούργησε ο Μέγας Αλέξανδρος. Η Αλεξάνδρεια, που πήρε τη θέση της, είχε αφάνταστα μεγαλύτερη αίγλη από τη σημερινή μας Νέα Υόρκη. Ήταν όνειρο να βλέπεις μια πανσπερμία εθνοτήτων, πολιτικά, κοινωνικά και θρησκευτικά ομοιογενή, με φάρο την ελληνική γλώσσα, τη LINGUA FRANCA της εποχής.

Ύστερα ήρθαν οι Ρωμαίοι δημιουργώντας τη μεγαλύτερη και πολυεθνικότερη αυτοκρατορία του κόσμου, πότε με τη μάχαιρα και πότε με κατάλληλους νομικούς και δημοσιονομικούς χειρισμούς (όρα και πολιτογραφικό διάταγμα του Καρακάλλα το 212 μ.Χ., την περίφημη Constitutio Antoniniana).

Σήμερα εμπλέκεται για άλλη μια φορά και η θρησκεία, και το πράγμα γίνεται δυσκολότερα διαχειρίσιμο. Πολύ περισσότερο που φαίνεται καθαρά ότι ο χαρακτήρας της σημερινής προσφυγικής μετανάστευσης δεν είναι η ικεσία αλλά ίσως και η εκδίκηση.

Προχθές κάηκε ο καταυλισμός της Μόριας στη Λέσβο. Και μπορεί και σε μας τους Έλληνες όταν μεταναστεύαμε το 1956 μέσα στο «ΠΑΤΡΙΣ» να μας έκαναν επίδειξη χρήσης της τουαλέτας (!), όμως δεν κάψαμε κανένα καταυλισμό όταν φτάσαμε.

Οι Έλληνες ξέρουμε και από ικεσία (από την εποχή του Αισχύλου) και από πολιτισμένη εκδίκηση. Όμως το σημερινό προσφυγικό δεν θα μπορέσουμε να το διαχειριστούμε μόνοι μας στη σημερινή οικτρή συγκυρία και μάλιστα χωρίς λεφτά και χωρίς κανόνες.

Το προσφυγικό με τις διαστάσεις που έχει πάρει φαντάζει σαν εχθρικό θέμα για την Ευρώπη, αλλά δυστυχώς η Γηραιά Στρουθοκάμηλος έχει χώσει το κεφάλι της στην άμμο για να μη το βλέπει. Να μη το βλέπει και να ξεχνά ότι η ιστορία γυρίζει και η μοίρα της ανθρωπότητας είναι κοινή: Οι άνθρωποι που αιχμαλώτισαν κάποτε τους Εβραίους και τους έκαναν να κλαίνε και να ορκίζονται δίπλα στους ποταμούς της Βαβυλώνας («επί των ποταμών της Βαβυλώνος εκεί εκαθίσαμεν και εκλαύσαμεν», Ψαλμός 136), σήμερα πολιορκούν την Ευρώπη και πνίγονται στα νερά της Μεσογείου για ένα όνειρο...

 

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey