Σήμερα το «Ε» φιλοξενεί στις σελίδες του μια νέα αλλά εξαιρετικά ταλαντούχα ζωγράφο, τη Μαρία Γιαννίκου. Γεννημένη στη Μυτιλήνη, φοίτησε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Θεσσαλονίκης σπουδάζοντας Ζωγραφική και Χαρακτική και επέστρεψε στο νησί το 2000. Από τότε ζει και εργάζεται μόνιμα εδώ, δημιουργώντας στο καλλιτεχνικό εργαστήρι της που βρίσκεται στη Βαρειά, δίπλα στα Μουσεία Θεόφιλου και Τεριάντ, ενώ τα τελευταία χρόνια διδάσκει Εικαστικά σε μαθητές γυμνασίου και λυκείου. Μέσα στον περασμένο Ιούλιο, η Μαρία Γιαννίκου παρουσίασε στο Επιμελητήριο Λέσβου την έκθεσή της «Τοπία Ζωής» που, με τα έντονα χρώματα, τα ονειρικά θέματα και τις απεικονίσεις με διάφορες τεχνικές στους πίνακες, προσέλκυσε πολύ το ενδιαφέρον του κόσμου. Παράλληλα, έργο της φιλοξενήθηκε και στο Αρχοντικό Γεωργιάδη, στο πλαίσιο της ομαδικής έκθεσης που διοργάνωσε η εφημερίδα «Πολίτης». Με τα σχολεία να έχουν μόλις αρχίσει, η ίδια μάς μιλάει σήμερα για τα «μαθητικά» ζωγραφικά ταλέντα της Μυτιλήνης, αλλά και για την έκθεσή της, τις εικόνες που την εμπνέουν και γεμίζουν τη μέρα της.


«Τοπία Ζωής»: Η έκθεσή σου μέσα στον περασμένο Ιούλιο είχε πολύ ενδιαφέροντα τίτλο. Τι ανταπόκριση βρήκαν τα έργα σου στο κοινό;
«Η έκθεση πήγε πάρα πολύ καλά, πέρασε πολύς κόσμος, τόσο Μυτιληνιοί όσο και επισκέπτες, και είμαι πολύ ευχαριστημένη από την απήχηση που είχαν τα έργα μου. Από τη σειρά με τις ομπρέλες, για παράδειγμα, δεν έμεινε ούτε ένας πίνακας. Πολύ κόσμο προσέλκυσε ο πίνακας με την προκυμαία της Μυτιλήνης, ενώ μεγάλη απήχηση είχαν και τα έργα της ενότητας “Μια βόλτα στην πόλη”. Έκανε ο καθένας τη δική του βόλτα μέσα σε αυτή και προσπαθούσε να δει τη δική του πόλη, όπως την έχει φανταστεί, νιώσει, ονειρευτεί κ.λπ.. Άλλος είδε εικόνα Χριστουγέννων στη Νέα Υόρκη, άλλος είδε το Άμστερνταμ… Μου άρεσε πολύ που έγινε κάτι τέτοιο, γιατί όσο καλύτερα πιστέψεις εσύ το ψέμα, τόσο καλύτερα πείθεις και τον άλλο.»

Εσύ πώς έχεις βιώσει την πόλη; Έχεις ζήσει σε διάφορες πόλεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ξεχωρίζεις κάποια;
«Όχι, δεν μπορώ να επιλέξω κάποια πόλη. Νομίζω ότι η μια συνθέτει και χτίζει την άλλη και έτσι βγαίνει αυτή που ονειρεύεσαι, σαν ένα ψηφιδωτό ζωής, σα μια πρόταση. Πιστεύω ότι δεν είναι μόνο η πόλη όπου ζεις, αλλά ακόμη και να ταξιδέψεις σε μια πόλη, να νιώσεις οικεία, έχει σημασία. Είναι η πόλη που βγαίνει από μέσα σου. Προσωπικά βλέπω τις πόλεις σαν ένα πόλο ζωής, με πολλές παραστάσεις, έντονα χρώματα, πολλή κίνηση και ζωντάνια, πολύ φως, μεγάλες εναλλαγές.»

Τι είναι αυτό που σε βοηθάει η τέχνη να εκφράσεις; Έχεις σκεφτεί να πειραματιστείς και με άλλες μορφές της πέρα από τη ζωγραφική;
«Η τέχνη ουσιαστικά είναι μια γλώσσα, ένα εργαλείο που χειρίζεσαι για να πεις αυτά που βλέπεις, ζεις, νιώθεις, που θέλεις να βγάλεις προς τα έξω. Είναι μια γλώσσα για μένα, τουλάχιστον. Προσπαθώ να δώσω πολλά υλικά στο τελάρο, γι’ αυτό και χρησιμοποιώ μικτή τεχνική, για να βγαίνουν προς τα έξω και να δημιουργούν την υφή τρισδιάστατου. Η αλήθεια είναι πως θα με ενδιέφερε να πειραματιστώ και στο χώρο. Είχα φτιάξει παλιότερα μεγάλους πίνακες με τις τρεις εποχές - άνοιξη, φθινόπωρο, χειμώνας - με υλικά που έβγαιναν από τον πίνακα και ο θεατής, μπαίνοντας στο δωμάτιο, μπορούσε γυρνώντας γύρω-γύρω να ζει μέσα σε αυτές. Προσπαθώ σε όλα μου τα έργα να βγάζω προς τα έξω την ύλη, να πλησιάζει τους θεατές ως θέμα, ως υλικό.»

Υπάρχει κάτι που σε έχει σημαδέψει ως εμπειρία ή εικόνα και το απόδωσες στο χαρτί πιο έντονα από άλλα; Κάτι που να θυμάσαι;
«Πιστεύω ότι κάθε φορά που βρίσκομαι στο δρόμο, που ταξιδεύω ή που κάνω μια βόλτα και παρατηρώ απλά πράγματα, μου δημιουργείται μια ένταση που θέλω να την εκφράσω. Με αγγίζει ο κόσμος, τα αυτοκίνητα, το ταξίδι, η διαφορετική έκφραση στα πρόσωπα και στην κίνηση, όλα αλλάζουν συνέχεια, τίποτα δεν είναι ίδιο. Κάτι που μου είχε κάνει πολύ εντύπωση πριν από χρόνια και ξεκίνησε η “πόλη” να καρφώνεται στο μυαλό μου ως θέμα, ήταν μια γιαγιά στην Αθήνα, που φορούσε ρολόι, αλλά όποιον περνούσε τον ρωτούσε τι ώρα είναι. Εκεί ένιωσα ότι είχα να κάνω με μια απρόσωπη πόλη.»

Διδάσκοντας τέχνη στα παιδιά

Παράλληλα με το να ζωγραφίζεις η ίδια, διδάσκεις Καλλιτεχνικά και σε μαθητές σχολείων της Μυτιλήνης. Από πότε δουλεύεις με μαθητές και πόσο δημιουργική είναι η δουλειά με παιδιά;
«Εργάζομαι ως μόνιμη καθηγήτρια Εικαστικών από το 2004. Είναι μια δουλειά πολύ δημιουργική. Έχεις να κάνεις με καθαρούς ανθρώπινους χαρακτήρες, να μελετάς αυτό που νιώθουν και περιμένουν από σένα. Είμαστε τυχεροί που μπορούμε να έχουμε σχέση με τέτοιους καθαρούς χαρακτήρες. Δεν τα υποτιμούμε τα παιδιά. Δεν είναι χαζοί άνθρωποι, αλλά μικροί άνθρωποι, που μπορούν να μας δώσουν απίστευτα πράγματα.»

Την άνοιξη του 2009, το «Ε» είχε παρακολουθήσει ένα από τα τελευταία μαθήματα που κάνατε με άλλη συνάδελφό σου και τους μαθητές του 3ου και του 5ου Γυμνασίου Μυτιλήνης, στο πλαίσιο του προγράμματος «Η τέχνη μέσα από την ανακύκλωση», με την κατασκευή μουσικών οργάνων από ανακυκλώσιμα υλικά…
«Ήταν ένα πρόγραμμα που τρέξαμε μαζί με τη μουσικό Νάντια Καραγιάννη. Ήταν κάτι όμορφο, δημιουργικό και ευχάριστο για εμάς και τα παιδιά. Προσωπικά συμμετείχα πρώτη φορά σε κάτι που συνδύαζε το περιβάλλον με την τέχνη, αφού κάθε χρόνο κάνω πολλούς διαγωνισμούς με τα παιδιά και δεν είχα προλάβει άλλη φορά να κάνω περιβαλλοντικό πρόγραμμα.»

Τι αποτελέσματα είχαν μέχρι τώρα οι διαγωνισμοί; Έχουμε «ταλέντα» στη Μυτιλήνη;
«Το 2008, μια μαθήτρια πήρε πανευρωπαϊκό βραβείο στη ζωγραφική με θέμα “Περιβαλλοντικές αλλαγές και δράσεις που μπορώ να κάνω τώρα”, ενώ κάθε χρόνο υπάρχουν πολλά βραβεία σε καλλιτεχνικούς πανελλήνιους και λεσβιακούς αγώνες. Θέλω τα παιδιά να μπαίνουν σε αυτήν τη διαδικασία, για να σκέφτονται και να βγάζουν πράγματα από μέσα τους. Διαφορετικά σκέφτονται για ένα διαγωνισμό και διαφορετικά για την καθημερινότητά τους. Πιστεύω ότι έχουμε ταλέντα, αλλά για να βρεις το ταλέντο σου, θέλει δουλειά. Και το ταλέντο πάθος είναι, όσο πιο πολύ εξασκείται κάποιος, τόσο μαθαίνει.»

Ώρες δημιουργίας

Πώς περνάει μια μέρα σου; Τι κάνεις στο καλλιτεχνικό εργαστήρι στη Βαρειά και τι στο σχολείο;
«Οι πιο όμορφες μέρες είναι αυτές που μπορείς να σηκωθείς με κλασσική μουσική, να πάρεις ένα φλιτζάνι καφέ και να κάτσεις στο εργαστήριο, να πεις αυτό που έχεις μέσα σου, με σχήματα και χρώματα. Προχθές ήταν η πρώτη μέρα σχολείο. Για εμένα, όπου και να πάω, είναι μια αφορμή για δημιουργία: το σχολείο, ο δρόμος, όλα είναι ζωή και κίνηση. Προσπαθώ να κάνω πολλά πράγματα με τα παιδιά, όχι μόνο να τους δώσω, αλλά και να πάρω, υπάρχει αμοιβαία σχέση. Και δεν έχω νιώσει ποτέ να με πιέζει η δουλειά, αντίθετα με ευχαριστεί. Δεν ισχύει το ότι “δεν υπάρχει χρόνος”, αυτό είναι στο μυαλό των ανθρώπων.»

Πόσες ώρες ζωγραφίζεις τη μέρα;
«Ώρες που ζωγραφίζω… Μπορεί να είναι 10, μπορεί να είναι δύο, μπορεί να είναι και 24. Πάντα έχει σχέση με το τι έχεις να πεις και πώς μπορείς να το πεις. Υπάρχουν στιγμές που δεν μπορείς να πεις τίποτα, δεν υπάρχουν λόγια, και άλλες που έχεις να πεις τόσα πολλά…»

Πώς σε βρήκε το φθινόπωρο; Έχεις κάποια καινούργια εικαστικά σχέδια;
«Σκοπεύω να κάνω μια έκθεση στην Αθήνα στο τέλος του Νοεμβρίου, με τη σειρά “Περπατώντας στην πόλη”, με παλιά και καινούργια έργα. Σύντομα θα αποφασιστεί ακριβώς το πού και πότε και θα το ανακοινώσουμε και επίσημα.»