Το «Ε» με την πρωτοεμφανιζόμενη Μυτιληνιά συγγραφέα Ελεονώρα Σουρλάγκα, με αφορμή το βιβλίο της «ΠάσΠορτ»

Το «Ε» σήμερα φιλοξενεί μια πρωτοεμφανιζόμενη Μυτιληνιά συγγραφέα. Η Ελεονώρα Σουρλάγκα, κλινική ψυχολόγος στο Κολλέγιο Ψυχικού, το πρώτο βιβλίο της οποίας με τίτλο «ΠάσΠορτ. Μια αληθινή περιπέτεια» παρουσιάζαμε μέσα στην εβδομάδα, αποφάσισε να δοκιμάσει το χώρο της λογοτεχνίας μετά από μια προσωπική περιπέτεια υγείας. Τα όσα έζησε, τα μετέφερε με λέξεις στο χαρτί και μέσω των εκδόσεων «Κέδρος», τα παρουσιάζει στο αναγνωστικό κοινό. Σήμερα μας μιλάει για τα όσα έζησε και το πώς οι δυσκολίες που συνάντησε, την οδήγησαν τελικά στο να εκφράσει για πρώτη φορά δημόσια το γραπτό της λόγο, οδηγούμενη τελικά στην ψυχική απελευθέρωση.


Κυρία Σουρλάγκα, σπουδάσατε Αγγλική Φιλολογία και στη συνέχεια στραφήκατε στην Ψυχολογία. Τι σας οδήγησε σε αυτή τη μεταστροφή;
«Η Ψυχολογία ήταν κάτι με το οποίο ήθελα από μικρή να ασχοληθώ, αφού είχα αποφασίσει πως ήθελα να δουλέψω με παιδιά μέσα από αυτό και όχι μέσα από τη διδασκαλία. Επειδή όμως οι γονείς μου προτιμούσαν να φύγω στο εξωτερικό σε μεγαλύτερη ηλικία και δεδομένου ότι δεν κατάφερα να περάσω Ψυχολογία στην Αθήνα, παρακολούθησα τελικά μαθήματα στην Αγγλική Φιλολογία, που με ενδιέφερε ούτως ή άλλως, γνωρίζοντας ωστόσο πως δεν θα δούλευα ποτέ ως δασκάλα αγγλικών, αφού δεν ήταν αυτό που ήθελα. Στη συνέχεια σπούδασα Κλινική Ψυχολογία στην Αγγλία, με διδακτορικό πάνω στις σχέσεις των εφήβων με τις οικογένειές τους, τόσο στην Αγγλία, όσο και στην Ελλάδα».

Από πότε εργάζεστε στο Κολλέγιο Ψυχικού; Είναι για εσάς μια δημιουργική διαδικασία;
«Δουλεύω στο Κολλέγιο από το 1998, τη χρονιά που επέστρεψα στην Ελλάδα. Δεν θα τοποθετούσα τη δουλειά μου ακριβώς κάτω από τον όρο “δημιουργική”, όσο περισσότερο ζωντανή και με μεγάλη ποικιλία κι επικοινωνία. Στο βαθμό που η τελευταία είναι δημιουργική, θα μπορούσα πάντως να πω πως ναι. Είναι όμως αρκετά συγκεκριμένα και περιορισμένα τα πλαίσια που μπορείς να δουλέψεις όσο είσαι σε σχολείο, υπάρχει ένα άκαμπτο πλαίσιο, οι μαθητές πρέπει να είναι αποδοτικοί στα μαθήματά τους και η κατεύθυνση προς την οποία κινούμαστε κι εμείς ως ψυχολόγοι, είναι το να προσπαθούμε όσο το δυνατόν να βοηθάμε ένα παιδί να προσαρμόζεται, αλλά και να παραμένει όσο πιο πιστό γίνεται στην ιδιαιτερότητα του».

Γράφοντας το «ΠάσΠορτ»

Με τη λογοτεχνία και το γράψιμο, είχατε σχέση από πριν;
«Διαβάζω πολύ, κυρίως αγγλική λογοτεχνία. Με γράψιμο είχα πάντα σχέση, αλλά ήταν πολύ προσωπική. Κρατούσα ημερολόγιο συστηματικά από την ηλικία των 14 ετών, στη συνέχεια άρχισα να γράφω και ποιήματα, παραμύθια, έχω γράψει κι ένα μικρό διήγημα. Όλα αυτά όταν ήμουν φορτισμένη συναισθηματικά και ήθελα κάπως να εκτονωθώ. Με γυρόφερνε μεν η ιδέα να τα συστηματοποιήσω και να κάνω μια απόπειρα να τα εκδώσω, ποτέ όμως δεν το πίστεψα και ποτέ δεν έδωσα το χρόνο και την πειθαρχία που απαιτείται για κάτι τέτοιο. Με έτρωγε ωστόσο, όπως ένας καημός που έχουμε όλοι όταν νιώθουμε πως περνάει η ζωή και αυτό είναι το χρωστούμενο που έχεις απέναντί της».

Και η απόφαση αυτή, ήρθε μέσα από την προσωπική σας περιπέτεια;
«Όταν αρρώστησα από καρκίνο που προέκυψε το Νοέμβριο του 2009 και αφού πέρασα τα πρώτα στάδια του σοκ και της εγχείρησης, όλο εκείνο το καταιγιστικό πράγμα, αποφάσισα ότι πλέον δεν έχω καμία δικαιολογία να μη γράψω κάτι. Αφενός γιατί θα είχα το χρόνο -είχα πάρει ένα χρόνο άδεια από τη δουλειά μου- και αφετέρου, γιατί δεν ήξερα πόσο ακόμη θα ζούσα. Τρίτον, είχα πλέον ένα πολύ σοβαρό θέμα, τα όσα μου προκαλούσε η αρρώστια και τη ζωή με αυτήν, την οποία έπρεπε να επεξεργαστώ γράφοντας. Είπα έτσι “τέρμα οι αναβολές” και όλες τις σημειώσεις που κρατούσα όλο εκείνο το διάστημα, όταν πλέον πήρα την απόφαση, άρχισα να τις επεξεργάζομαι».

«ΠάσΠορτ», λοιπόν. Διαβατήριο για την ίαση;
«Ο τίτλος του βιβλίου, απαρτίζεται από δύο σκέλη. Έψαχνα για ένα λογοπαίγνιο, που θα είχε μέσα τη λέξη “πορτ” (ιατρικό εξάρτημα κατά τη θεραπεία μου), για το οποίο μιλάω και μέσα στο βιβλίο. Σε κάποιο άλλο σημείο το αποκαλώ και “διαβατήριο για τη ζωή” και αφού το “πορτ” σημαίνει και “λιμάνι” στα αγγλικά, μου ήρθε αυτή η λέξη. Η αρρώστια όλη, ήταν για μένα τελικά ένα διαβατήριο για μια καλύτερη ποιότητα ζωής».

Πώς παρουσιάζετε τα όσα ζήσατε και πώς βιώσατε τη διαδικασία της συγγραφής;
«Η συγγραφή αποδείχθηκε για μένα απίστευτη λύτρωση, η μεγαλύτερη θεραπεία που προσέφερα εγώ στον εαυτό μου, πέρα από τη θεραπεία που μου προσέφεραν οι γιατροί και οι φίλοι. Μόνο από τη στιγμή που άρχισα να γράφω, άρχισα να επεξεργάζομαι τα συναισθήματά μου για όλο αυτό το θέμα. Πιο πριν, αυτό που με απασχολούσε, ήταν απλώς το πώς θα αντέξω όλο αυτό που συνέβαινε. Το φόβο μου, τη θλίψη μου για το ότι έχασα σε πολύ μεγάλο βαθμό την ξεγνοιασιά και την αθωότητά μου, το πόσο πολύ στενοχωρήθηκα για το φόβο που πέρασαν τα παιδιά μου, πόσο τα συμπόνεσα και πόσο εκτίμησα τα όσα πήρα από τους ανθρώπους γύρω μου, όλα αυτά τα εμπέδωσα γράφοντάς τα. Το βιβλίο είναι αισιόδοξο, έχει χιούμορ και είναι αρκετά αυτοσαρκαστικό, παρουσιάζοντας στιγμιότυπα και ευτράπελα που συμβαίνουν σε ένα νοσοκομείο, έχει όμως τις πιο βαριές και στοχαστικές του στιγμές. Στόχος μου γράφοντάς το πώς θα δώσω ελπίδα στους αναγνώστες, αλλά και το πώς θα εκτόνωνα η ίδια το φόβο και τις αγωνίες μου, ολοκληρώνοντάς το. Γι’ αυτό και το βιβλίο δεν είναι καθόλου ηθικοπλαστικό και διδακτικό και καθόλου γραμμένο από την πλευρά του ψυχολόγου, παρά μόνο από την πλευρά του ασθενούς, που δεν έχει και τίποτα να προτείνει. Είναι απλώς μια πολύ λεπτομερής και πολύ άμεση καταγραφή όλων των σταδίων που πέρασα από τη διάγνωση του καρκίνου μέχρι κι ένα χρόνο μετά, μέχρι να κάνω τις πρώτες εξετάσεις επανελέγχου και να είναι καλές. Με βοήθησαν τα κρατήματα που είχα, τα παιδιά και οι φίλοι μου, αλλά και η ιδιοσυγκρασία μου, που είναι προσανατολισμένη αρκετά στην απόλαυση και τη χαρά της ζωής. Η ψυχολογία ωστόσο με βοήθησε πολύ σε ένα συγκεκριμένο σημείο: στο πώς να χειριστώ όλο αυτό με τους άλλους, με τα παιδιά μου και τη σχέση μου, πώς να είμαι πάρα πολύ ειλικρινής μαζί τους από την πρώτη στιγμή και να διαχωρίσω τις ευθύνες του καθενός».

Τι συμβολίζουν τα «μποτάκια» και οι «παντόφλες» της… Περιπέτειας;
«Τα μποτάκια είναι πιο πολύ η προσωπικότητα μου, γενικά φοράω συνέχεια μποτάκια και μου αρέσει πολύ να περπατώ, μου αρέσει η φύση, και τα μποτάκια στο βιβλίο, είναι η αίσθηση της άνεσης, της δύναμης και της πορείας. Οι παντόφλες ήταν η αρρώστια, κάτι πιο βαρύ, η οπισθοδρόμηση, το “χαμηλώνω ταχύτητα και κατακάθομαι”. Το βιβλίο έχει τρεις ενότητες, που συμβολίζουν την πορεία μου μέσα σ’ αυτή την υπόθεση: διάγνωση, απόγνωση και επίγνωση...». 

Συνεχίζοντας το γράψιμο

Πότε κυκλοφόρησε το βιβλίο; Έχει έρθει και στη Μυτιλήνη;
«Το βιβλίο κυκλοφόρησε ευρύτατα στα καταστήματα μόλις την Τρίτη και δεν ξέρω ακόμη πώς πάει. Οι εκδόσεις “Κέδρος” το έχουν υποστηρίξει απίστευτα, έχουν βαλθεί να το προωθήσουν όσο καλύτερα μπορούν, αφού τους άρεσε πολύ από την αρχή. Ήταν ο πρώτος εκδοτικός οίκος που το πήγα και δεν το έχει δει κανένας άλλος, αφού πήρα πολύ ενθουσιώδη απάντηση, μέσα σε μια μόνο εβδομάδα. Το θέμα είναι τώρα, πώς θα το δεχτεί ο κόσμος. Κυκλοφορεί πάντως και σε αρκετά βιβλιοπωλεία της Μυτιλήνης».

Συνεχίζετε το γράψιμο ακόμη και τώρα;
«Ναι, συνεχίζω να γράφω. Τώρα γράφω ένα μυθιστόρημα και μου φαίνεται απίστευτα πιο δύσκολο, όχι ως προς τη φαντασία, αλλά ως προς τη δομή, πώς το κάθε πράγμα θα στέκεται και το ένα θα οδηγεί στο άλλο. Δεν ξέρω αν θα εκδοθεί ποτέ, θέλω να ξαναβγάλω βιβλίο, αλλά είναι πολύ νωρίς για να το ξέρω».

Πώς είναι σήμερα η ζωή σας, μετά τη λήξη της περιπέτειας της υγείας σας; Στη Μυτιλήνη έρχεστε;
«Συνεχίζω κανονικά τη δουλειά μου, έχουν περάσει δύο χρόνια από τη θεραπεία μου και είναι όλα καλά, αν περάσουν κι άλλα, θα είμαι ακόμη πιο χαρούμενη. Στη Μυτιλήνη έχω ένα μικρό σπιτάκι στους Πύργους Θερμής κι έχω τρέλα με τον τόπο, οπότε έρχομαι όσο πιο συχνά μπορώ».