Σύνταξη: Ανδρονίκη Κουτσαβλή  

Οπτικοακουστικό υλικό: Αρετή Μαρία Κατσαρίδου 

*Türkçe versiyonu aşağıdadır

Τον όρο «τουριστική συνείδηση» θέλησε να υπενθυμίσει,  ο τουριστικός πράκτορας Ηλίας Πίκουλος, στους εμπλεκόμενους με τον τουρισμό επισημαίνοντας ότι κατά τον τελευταίο χρόνο, με την κατακόρυφη αύξηση του τουριστικού ρεύματος από Τουρκία παρατηρείται κατακόρυφη αύξηση των τιμών από τα εισιτήρια και την διαμονή μέχρι την εστίαση. Υπενθύμισε ότι οι Τούρκοι που επιλέγουν την Λέσβο ως προορισμό είναι υψηλού βαλαντίου και δεδομένων των πτήσεων της AEGEAN από Κωνσταντινούπολη σε Μύκονο και Σαντορίνη, του κόστους της Λέσβου ως προορισμό, μπορεί να δημιουργηθούν απώλειες…  

«Όλοι έχουν στραφεί στην Τούρκικη αγορά. Χρειάζεται όμως συνείδηση και προσοχή το θέμα αυτό» τόνισε ότι οι επισκέπτες είναι υψηλού οικονομικού βεληνεκούς και αφήνουν χρήμα στην αγορά. Πρόσθεσε μάλιστα ότι παρατηρείται μία οικονομική αφαίμαξη των τουριστών : «Έχουν πέσει όλοι πάνω τους λες και δεν υπάρχει αύριο (..) Είναι άσχημο αυτό.  Από τότε που άνοιξε η τούρκικη αγορά κάποιοι πάνε να βγάλουν τα σπασμένα μιας δεκαετίας. Και όταν λέω «σπασμένα» θέλω να πω ότι από πέρυσι μέχρι φέτος οι τιμές έχουν φύγει αρκετά ψηλά. Γενικότερα όλα έχουν αυξηθεί». Πρόσθεσε ακόμη ότι η «κοιλιά» που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα στην Τούρκικη αγορά αποτελεί απόρροια αυτού του γεγονότος. Παράλληλα υπενθύμισε ότι από την φετινή σεζόν έχει δρομολογηθεί πτήση της AEGEAN από Κωνσταντινούπολη με προορισμό Μύκονο και Σαντορίνη με ότι αυτό συνεπάγεται για την επιλογή του προορισμού των Τούρκων τουριστών. Κατέληξε τονίζοντας ότι απαιτεί τουριστική συνείδηση η διαχείριση του θέματος. «Πρέπει επιτέλους κάποιοι να καταλάβουν ότι οι τουρίστες δεν είναι για μια φορά, για να μπορέσουμε να κρατήσουμε αυτή την αγορά, που εγώ προσωπικά πιστεύω ότι είναι μία αγορά που κρέμεται σε μία κλωστή, διότι όλα εξαρτώνται από τις σχέσεις των δύο χωρών».      

Τα ακτοπλοϊκά δρομολόγια

Χωρίς ιδιαίτερες διαφοροποιήσεις, σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο, διαμορφώνονται οι ακτοπλοϊκές συνδέσεις εσωτερικού για το καλοκαίρι του 2025. Η Μυτιλήνη καλύπτεται για Ιούλιο – Αύγουστο έως και 5 Σεπτεμβρίου με ένδεκα δρομολόγια σε εβδομαδιαία βάση για την γραμμή Πειραιά – Χίο – Μυτιλήνη. 6 είναι τα δρομολόγια που συνδέουν την Λέσβο με την Βόρειο Ελλάδα. Ο κ. Πίκουλος χαρακτηρίζει ικανοποιητικό τον αριθμό των δρομολογίων «ποτέ δεν είχαμε φτάσει σε σημείο να έχουμε 100% πληρότητα σε ατομικά εισιτήρια με οικονομική θέση. Όντως οι καμπίνες είναι ένα θέμα, γι’ αυτό μπήκαν πιο μεγάλα πλοία από πλευράς κλινών, όπως τα ΛΕΥΚΑ ΟΡΗ και το ΑΡΙΑΔΝΗ (..) Κάποιες ημερομηνίες είναι γεμάτες από άποψη διαθεσιμότητας στα γκαράζ με τα ΙΧ αλλά σαν τελικός αριθμός πιστεύω θα είναι στα περσινά επίπεδα».

Σε άλλο σημείο πρόσθεσε ότι μέχρι 5 Σεπτεμβρίου έχουν προγραμματιστεί κάποια έκτακτα δρομολόγια για να εξυπηρετήσουν την επιβατική κίνηση, η οποία αναμένεται ποσοστιαία να είναι μειωμένη, όπως επισημαίνει ο κ. Πίκουλος, σε σχέση με το καλοκαίρι του 2024.

Η μείωση αυτή, όπως υποστηρίζει συνδέεται με τον σταθερό αριθμό κλινών – αφού δεν υπήρξαν νέες προσθήκες μονάδων. Αυτό σε συνδυασμό με την αυξημένο αριθμό Τούρκων τουριστών περιορίζει την διαθεσιμότητα κλινών διανυκτέρευσης και κατ΄ επέκταση την επισκεψιμότητα των εν δυνάμει Ελλήνων τουριστών. Εξηγεί ότι το πρόβλημα αυτό εκδηλώνεται σε χρονικό διάστημα 45 ημερών – δηλαδή κατά την κορύφωση της τουριστικής κίνησης.   

Μέχρι 31 Αυγούστου θα διαρκέσουν τα δρομολόγια από – προς Σίγρι. Συγκεκριμένα το πρόγραμμα περιλαμβάνει 13 Σάββατα και η πληρότητα σε ποσοστό 80-100% όπως αναφέρει εντοπίζεται σε τρία μόνο Σάββατα με ό,τι αυτό συνεπάγεται.  Σε ότι έχει να κάνει με την πρόταση του Λιμενικού Ταμείου κάποια από τα πλοία να έχουν προορισμό αντί για το λιμάνι της Μυτιλήνης εκείνο του Σιγρίου προκειμένου το πρώτο να αποσυμφορηθεί και να διευρυνθεί η χρήση του δεύτερου ο κ. Πίκουλος εξήγησε ότι δεν υπάρχει ενδιαφέρον από τις ακτοπλοϊκές εταιρείες. «Εκτός από τους εποχικούς τουρίστες και τους κατοίκους εκείνης της πλευράς του νησιού δεν υπάρχει άλλο ενδιαφέρον» ενώ πρόσθεσε πως σε ότι έχει να κάνει με τα φορτηγά είναι ζήτημα αν στα 13 δρομολόγια του Σιγρίου μεταφερθούν 15 φορτηγά στο σύνολο.

Η Κρουαζιέρα

Ανάλογες με τα περσινά επίπεδα κυμαίνονται οι αφίξεις των κρουαζιεροπλοίων στην Λέσβο για το 2025. Μέχρι τούδε έχουν προσεγγίσει 7 κρουαζιερόπλοια ενώ αναμένονται άλλες 4 -5 προσεγγίσεις. Ο κ. Πίκουλος υπενθύμισε ότι κατά την περίοδο 2013-2014 οι προσεγγίσεις λόγω μεταναστευτικού έπεσαν σε μηδενική βάση ενώ η πανδημία που ακολούθησε έπληξε τον τουρισμό της κρουαζιέρας στο σύνολό της. Ωστόσο τόνισε ότι τα τελευταία χρόνια εκδηλώνεται σε παγκόσμιο επίπεδο η ενίσχυση του τουρισμού αυτού προσθέτοντας ότι έχουν ξεκινήσει να δημιουργούνται νέα και μεγαλύτερα κρουαζιερόπλοια που έχουν χωρητικότητα άνω των 1000 επιβατών.

«Εδώ στην Λέσβο ξεκινήσαμε από μηδενική βάση την τελευταία τετραετία, με τις προσεγγίσεις να κυμαίνονται σε 7-8 ανά σεζόν. Χτίζουμε ξανά όλο αυτό το κομμάτι της κρουαζιέρας για να μπούμε ξανά στο πλάνο των εταιρειών. Χρειάζεται υπομονή και προσπάθεια».  Οι εταιρείες που επιλέγουν την Λέσβο, ως προορισμό κρουαζιέρας είναι κατά κύριο λόγο Αμερικάνικες και οι περισσότερες έχουν λιμάνι αναχώρησης στην Τουρκία με τελικό προορισμό τον Πειραιά.

Το λιμάνι Μυτιλήνης & το «άπιστο» MASTERPLAN

Σε ότι έχει να κάνει με το ζήτημα των υποδομών, πέρα από τις στάσιμες κλίνες, ο κ. Πίκουλος έκανε αναφορά και στην οργάνωση του επιβατικού λιμένα Μυτιλήνης. «Υπάρχει μία άναρχη δόμηση με την έννοια ότι όπως παρατηρείται με ένα πλοίο της γραμμής και 4-5 τούρκικα πλοία «κλείνει» το λιμάνι. Ακόμη και ένα κρουαζιερόπλοιο να έρθει θα πρέπει να ερευνήσουμε που θα προσαράξει, που θα πέσει η λάντζα. Έχουμε θέμα στο πως θα διευθετήσουμε τον χώρο» ενώ λίγο παρακάτω πρόσθεσε «δεν μπορεί εκεί που είναι οι θαλαμηγοί να βάζεις τα ψαράδικα. Πρέπει να οριοθετηθούν κάποια πράγματα σε σοβαρή βάση και όχι να ρίχνει ο ένας την ευθύνη στον άλλον (..) Όταν δεν υπάρχει χώρος στα λιμάνια, το πλοίο πρέπει να ξεφορτώσει έπειτα να βγει να περιμένει αρόδο και να μπει ξανά στο λιμάνι όταν είναι να φορτώσει και να φύγει».  

Ως προς αυτό το σκέλος πρόσθεσε ότι παρόλο που στην Χίο το λιμάνι χαρακτηρίζεται προβληματικό, εντούτοις εκεί υπάρχει μία σωστή κατανομή θέσεων και δεν παρατηρούνται προβλήματα.  

Με αφορμή το ζήτημα χωροθέτησης του λιμανιού τέθηκε ερώτημα για το στάδιο εξέλιξης του master plan με τον κ. Πίκουλο να σχολιάζει ως προς αυτό το θέμα ότι βρισκόμαστε «χαμένοι στο διάστημα» και πρόσθεσε ότι έγινε μία συζήτηση ωστόσο έκτοτε δεν έχει προχωρήσει τίποτα, ενώ δεν έκρυψε την δυσαρέσκειά του ως προς την εξέλιξη αυτή.

Turist Acentasından Uyarı: Türk Turistlerin Yönetimi Konusunda Alarm Zilleri Çalıyor

Pikoulos: “Turistler bir sefere mahsus değildir”

Androniki Koutsavli’nin haberi

 Operatör: Areti- Maria Katsaridou

Turizmle ilgili olanlara "turizm bilincini" hatırlatmak isteyen turizm acentası temsilcisi Ilias Pikoulos, son bir yılda Türkiye'den gelen turist akışının dikey şekilde artmasıyla birlikte, biletlerden konaklamaya ve yeme içmeye kadar tüm alanlarda fiyatların da dikey şekilde arttığını vurguladı. Pikoulos, Midilli'yi tercih eden Türk turistlerin yüksek gelir grubuna ait olduğunu ve AEGEAN havayollarının İstanbul'dan Mikonos ve Santorini'ye doğrudan uçuşlar gerçekleştirmeye başlamasıyla birlikte, Midilli'nin görece yüksek maliyetli bir destinasyon olmasının kayıplara yol açabileceğini hatırlattı.

 > “Herkes Türk pazarına yöneldi. Ancak bu konu dikkat ve bilinç gerektiriyor” diyen Pikoulos, ziyaretçilerin yüksek ekonomik seviyeye sahip olduklarını ve piyasaya önemli miktarda para bıraktıklarını belirtti. Ayrıca, turistlerin ekonomik olarak adeta sömürüldüğünü de şu sözlerle dile getirdi: “Sanki yarın yokmuş gibi herkes üzerlerine atladı… Bu çok kötü. Türk pazarı açıldığından beri bazıları son on yılın zararını bir yılda çıkarmaya çalışıyor. ‘Zarar’ derken, geçen yıla kıyasla fiyatların oldukça yükseldiğini kastediyorum. Genel olarak her şey pahalandı.”

Ayrıca, son dönemde Türk pazarında gözlemlenen durgunluğun da bu durumun bir sonucu olduğunu ifade etti. Bu yıl AEGEAN Havayolları'nın İstanbul'dan Mikonos ve Santorini'ye uçuş başlatmış olmasının da Türk turistlerin destinasyon tercihini etkileyebileceğini hatırlattı.

“Bu konunun yönetimi turizm bilinci gerektiriyor. Bazıları artık turistlerin bir sefere mahsus olmadığını anlamalı. Bu pazarı elimizde tutabilmek için bunu anlamamız gerekiyor. Bence bu pazar bir ipe bağlı. Çünkü her şey iki ülke arasındaki ilişkilere bağlı” dedi.

  ---

 Deniz Yolu Seferleri

2025 yazı için iç hat deniz yolu bağlantılarında geçen yıla göre önemli bir değişiklik gözlemlenmiyor. Midilli, Temmuz-Ağustos ve 5 Eylül'e kadar Pire–Sakız–Midilli hattında haftada 11 seferle bağlanıyor. Kuzey Yunanistan’la bağlantılı sefer sayısı ise 6. Pikoulos, sefer sayısını yeterli bulduğunu belirterek şöyle dedi:

> “Ekonomik sınıfta bireysel biletlerde %100 doluluk noktasına hiç ulaşmamıştık. Evet, kamaralar sorun olabiliyor. Bu nedenle LÉFKA ORİ ve ARİADNİ gibi daha fazla yatak kapasitesine sahip büyük gemiler eklendi. Bazı tarihlerde garajlar özel araçlarla dolu olabilir ama genel sayı geçen yıla yakın olacak gibi görünüyor.”

Başka bir noktada Pikoulos, 5 Eylül'e kadar yolcu yoğunluğunu karşılamak üzere bazı ek seferlerin planlandığını belirtti. Ancak 2024 yazına kıyasla yolcu sayısının yüzdesel olarak daha düşük olacağını ifade etti.

Bu düşüşü, yatak kapasitesinin sabit kalmasına bağladı. Yeni tesis eklenmediği için artan Türk turist sayısı, gecelik konaklama kapasitesini sınırlandırmakta, bu da potansiyel Yunan ziyaretçilerin sayısını doğrudan etkilemekte. Sorunun özellikle yoğun sezon olarak bilinen 45 günlük dönemde ortaya çıktığını vurguladı.

Sigrí limanına olan seferler 31 Ağustos’a kadar sürecek. Program toplamda 13 cumartesiyi kapsıyor ve %80-100 doluluk yalnızca üç cumartesi günü gözlemleniyor. Liman Fonu’nun bazı gemilerin Midilli limanı yerine Sigrí’ye yönlendirilmesi önerisi konusunda Pikoulos şunları söyledi:

> “Sadece bölgedeki mevsimlik turistler ve yerel halk ilgileniyor. Aksi takdirde başka bir talep yok. Ayrıca bu 13 seferde taşınan kamyon sayısı toplamda 15’i bile bulmaz.”

---

Kruvaziyer Turizmi

2025 yılı için Midilli’ye gelen kruvaziyer gemisi sayısı, geçen yılki seviyelerle benzerlik gösteriyor. Şu ana kadar 7 kruvaziyer yanaştı, 4-5 seferin daha yapılması bekleniyor. Pikoulos, 2013-2014 döneminde göç krizi nedeniyle sıfıra düşen bu ziyaretlerin, ardından gelen pandemiyle birlikte kruvaziyer turizminin tamamen darbe aldığını hatırlattı. Ancak son yıllarda bu sektörün küresel çapta yeniden canlanmakta olduğunu vurguladı.

Yeni ve daha büyük kruvaziyer gemilerinin 1000’in üzerinde yolcu kapasitesiyle inşa edilmeye başlandığını belirten Pikoulos:

> “Midilli’de son dört yılda sıfırdan başladık. Şu anda her sezon 7-8 kruvaziyer seferi düzenleniyor. Bu bölümü yeniden inşa ediyoruz. Kruvaziyer şirketlerinin planlarına yeniden girmek için sabır ve çaba gerekiyor” dedi.

Midilli’yi kruvaziyer turizminde tercih eden firmaların çoğunun Amerikan şirketleri olduğunu ve bu şirketlerin genellikle Türkiye’den kalkış yapıp nihai olarak Pire’ye ulaştıklarını ekledi.

---

Midilli Limanı & “Güvensiz” MASTERPLAN

Altyapı meselesine gelince, sadece yatak sayısının sınırlı olması değil, aynı zamanda Midilli yolcu limanının organizasyonu da Pikoulos’un gündemindeydi.

> “Düzen dışı bir yapılaşma söz konusu. Öyle ki, bir yolcu gemisiyle birlikte 4-5 Türk teknesi geldiğinde liman kilitleniyor. Bir kruvaziyer gemisi bile gelse, nerede yanaşacağı, motorlu botun nerede duracağı gibi konular belirsiz. Alanı nasıl yöneteceğimizi bilmediğimiz ortada” dedi.

Bir başka noktada şunları ekledi:

> “Mega yatların olduğu yere balıkçı tekneleri koyulamaz. Bazı şeylerin ciddi temellerle sınırlandırılması gerekiyor. Herkes suçu birbirine atıyor. Limanlarda alan yoksa, gemi yükünü boşaltmak zorunda kalıyor, sonra açığa çıkıp bekliyor, ardından tekrar yük alıp hareket ediyor. Bu şekilde işler yürütülemez.”

Pikoulos, Hios limanının sorunlu olarak tanımlanmasına rağmen orada doğru bir alan dağılımı olduğunu ve benzer sıkıntıların yaşanmadığını ifade etti.

Limanın alan düzenlemesi konusundaki açıklamalar sırasında master planın son durumu da gündeme geldi. Bu konuda Pikoulos,

> “Uzayda kaybolmuş gibiyiz”

deyip, bir görüşmenin yapıldığını ama sonrasında hiçbir ilerleme sağlanmadığını belirterek hayal kırıklığını gizlemedi.