Οι πολιτικοί διάδοχοι και επίγονοι του Ελ. Βενιζέλου.

Οι πρωταγωνιστές στην πολιτική σκηνή του 20^ου αιώνα, μέχρι το 1936, και αρχηγοί των δύο αντίπαλων παρατάξεων ο Ελευθέριος Βενιζέλος του κόμματος των «Φιλελευθέρων», που είχε ταχθεί υπέρ της Αβασίλευτης Δημοκρατίας και ο Παναγής Τσαλδάρης του «Λαϊκού» κόμματος, υπέρ της Βασιλευόμενης Δημοκρατίας πέθαναν -κατά σύμπτωση(!)- την ίδια χρονιά, το 1936, μαζί με τον Γεώργιο Κονδύλη (τον επονομαζόμενο «Κεραυνό», για την κεραυνοβόλο στρατιωτική και πολιτική δράση του, ο οποίος από Βενιζελικός, μέχρι το 1932, έγινε θιασώτης του «βασιλικού θεσμού» και, ως πρωθυπουργός της δικτατορικής κυβέρνησης, διεξήγαγε το νόθο Δημοψήφισμα της 3/11/ 1935, και μετά απ΄αυτό, στις 25/11/1935, υποδέχτηκε, «μετά βαΐων και κλάδων», τον Γεώργιο Β΄).

Από τους δυο γιους, του Ελευθερίου Βενιζέλου, τον Κυριάκο και τον Σοφοκλή, αυτός που συνέχισε την πολιτική παράδοση της οικογένειας ήταν ο μικρότερος γιος του, ο Σοφοκλής, ο οποίος, αρχικά, σταδιοδρόμησε, ευδοκίμως, ως στρατιωτικός. Πολιτεύτηκε, για πρώτη φορά, και εκλέχτηκε, πανηγυρικά, βουλευτής Χανίων του κόμματος των «Φιλελευθέρων», στις μοιραίες εκλογές της 20^ης Νοεμβρίου του 1920. Μετά την ήττα που υπέστη το κόμμα του Ελ. Βενιζέλου, ο Σοφοκλής ακολούθησε τον πατέρα του, ως αυτοεξόριστος στην Νίκαια της Γαλλίας. Το 1922 επανήλθε στο στράτευμα απ΄όπου αποστρατεύτηκε με τον βαθμό του Συνταγματάρχη. Το 1936, μετά τον θάνατο του πατέρα του, επανήλθε στην πολιτική ως μέλος της Διοικούσας Επιτροπής στο κόμμα των Φιλελευθέρων, υπό τον Θεμιστοκλή Σοφούλη. Στον πόλεμο του 1940 ζήτησε να στρατευτεί, αλλά το Μεταξικό καθεστώς δεν έκανε δεκτό το αίτημά του. Την περίοδο της γερμανικής Κατοχής, ανέλαβε υπουργικά και πρωθυπουργικά καθήκοντα στην εξόριστη Κυβέρνηση του Καΐρου και στη συνέχεια στην Κυβέρνηση της Εθνικής Ενότητας ως Αντιπρόεδρος με πρωθυπουργό τον Γεώργιο Παπανδρέου.

Μετά την Απελευθέρωση το 1946 και 1947, ως συναρχηγός, αρχικά, με τον Θεμιστοκλή Σοφούλη στο Κόμμα των Φιλελευθέρων και στη συνέχεια ως αρχηγός στο Κόμμα των Βενιζελικών Φιλελευθέρων, που ίδρυσε ο ίδιος, ασκεί υπουργικά και πρωθυπουργικά καθήκοντα, στις βραχύβιες κυβερνήσεις εκείνης της εποχής.

Το 1950 συνεργάζεται με την Εθνική Προοδευτική Ένωση Κέντρου (ΕΠΕΚ) του Νικόλαου Πλαστήρα, μαζί με το Δημοκρατικό Κόμμα του Γ. Παπανδρέου και μετέχει στην κυβέρνηση Ν. Πλαστήρα, 1950-1952, ως Αντιπρόεδρος και υπουργός των Εξωτερικών.

Μετά την επικράτηση του Αλ. Παπάγου, το 1954, αποσύρεται, προσωρινά, από την πολιτική και επανέρχεται με το νεοσύστατο κόμμα του «Φιλελεύθερη Δημοκρατική Ένωση» (ΦΙΔΕ) στις εκλογέςτου 1956, εκλέγοντας 46 βουλευτές.

Το 1958 ιδρύει μαζί με τον Γ. Παπανδρέου την Ένωση Κέντρου με την οποίαν παίρνουν μέρος στις εκλογές του 1961 (τις γνωστές ως «εκλογές βίας και νοθείας») με αντίπαλο την ΕΡΕ του Κων. Καραμανλή, ο οποίος αναδεικνύεται νικητής των εκλογών.

Την περίοδο 1961-1963, διεξάγει, ως συναρχηγός στην Ε.Κ. με τον Γ. Παπανδρέου, τον «Ανένδοτο Αγώνα» και μετά τη νίκη της Ένωσης Κέντρου στις εκλογές, τον Νοέμβριο του 1963, ο Σοφ. Βενιζέλος αναλαμβάνει την Αντιπροεδρία της κυβέρνησης και το υπουργείο Εξωτερικών. Μετά την προκήρυξη των νέων εκλογών για τις 26 Φεβρουαρίου του 1964, στην κορύφωση του προεκλογικού αγώνα, επιστρέφοντας ο Σοφοκλής Βενιζέλος στον Πειραιά, μετά από ομιλία του στα Χανιά, με το επιβατικό πλοίο «ΕΛΛΑΣ», στις 6 Φεβρουαρίου του 1964, απεβίωσε, αιφνιδίως, «εν πλω».

Αποτίμηση του πολιτικού έργου και της προσφοράς του Σοφοκλή Βενιζέλου

«Δεν μπορεί κανείς να αρνηθεί ότι ο Σοφοκλής Βενιζέλος υπήρξε μια ιδιαίτερα σημαντική πολιτική προσωπικότητα, η οποία πέρασε από την Ελλάδα. Το γεγονός ότι δεν έμεινε τόσο έντονα στην μνήμη της κοινωνίας ίσως οφείλεται στο ό,τι ήταν γιος του Ελευθέριου Βενιζέλου, του οποίου η πολιτική ύπαρξη και τα επιτεύγματα, επισκίασαν εν μέρει την πολιτική σκηνή πριν και μετά από αυτόν. Στην πραγματικότητα ο Σοφοκλής Βενιζέλος κυριαρχούσε στο πολιτικό προσκήνιο από τον πόλεμο και μετά. Δεν είναι τυχαίο ότι συγκρότησε έξι συνολικά κυβερνήσεις, αλλά μία μόνο ήταν εκείνη που ξεπέρασε σε διάρκεια το ένα έτος. Ο ίδιος πολλές φορές απέφυγε να ασχοληθεί με την ουσία της πολιτικής και περιορίστηκε σε ένα ρόλο αναζήτησης λύσεων, μέσα από το παρασκήνιο και τις συνεννοήσεις κορυφής. Η ιστορία έδειξε ότι δεν είχε το χάρισμα της ρητορείας του Γεωργίου Παπανδρέου, ούτε το χάρισμα της επικοινωνίας με το λαό, που είχε ο πατέρας του Ελευθέριος Βενιζέλος. Ωστόσο, ήταν πολύ αγαπητός στον κόσμο των φιλελευθέρων και ειδικά, στην Κρήτη».

Νικήτας Κυριάκου Βενιζέλος

Μετά τον θάνατο του Σοφοκλή Βενιζέλου, την περίοδο της Χούντας των Συνταγματαρχών, εμφανίζεται στην πολιτική σκηνή ένας, ακόμη, επίγονος του Ελ. Βενιζέλου, ο έγγονός του, Νικήτας Βενιζέλος - γιος τού πρωτότοκου γιου του, Κυριάκου. Ο Νικήτας, όπως και ο πατέρας του Κυριάκος, ασχολήθηκε επαγγελματικά με ναυτιλιακές επιχειρήσεις. Μετά την επιβολή του δικτατορικού καθεστώτος στην Ελλάδα, ο Νικήτας Βενιζέλος έφυγε στο εξωτερικό, όπου οργάνωσε Αντιστασιακό κίνημα. Στη συνέχεια , κατά την διάρκεια της Χούντας, επέστρεψε κρυφά στην Κρήτη, μαζί με τον Κώστα Μπαντουβά, όπου μετέφεραν όπλα που αγόρασαν από τον Καντάφι για την οργάνωση επαναστατικού κινήματος στην Κρήτη, το οποίο προδόθηκε «εν τη γενέσει» του. Ο Ν. Βενιζέλος κατάφερε να διαφύγει στο εξωτερικό, απ΄ όπου, το 1973, βοήθησε οικονομικά και περιέθαλψε τα πληρώματα του Αντιτορπιλικού ΒΕΛΟΣ, που κατέφυγαν στην Ιταλία, μετά το Κίνημα του Ναυτικού του 1973.

Μετά την πτώση της Χούντας, την περίοδο 1974 - 1980, πολιτεύτηκε με τηνΈνωση Δημοκρατικού Κέντρου (ΕΔΗΚ) με την οποίαν εξελέγη βουλευτής, 1974- 1977. Το 1980 ίδρυσε το «Κόμμα Φιλελευθέρων» με το οποίο συμμετείχε στις εκλογές αποτυγχάνοντας να συγκεντρώσει το όριο του 3%. Και το 1993, σε συνεργασία με την Πολιτική Άνοιξη εξελέγη και πάλι βουλευτής και ανέλαβε την αντιπροεδρία της Βουλής, την περίοδο 1993- 1996.

Απεβίωσε το 2020 σε ηλικία 89 ετών.

(συνεχίζεται)