Μετά την ανεξαρτοποίησή της η Ουκρανία εισήλθε σε μια περίοδο μετάβασης στην οικονομία της αγοράς, κατά την οποία βίωσε οκταετή ύφεση, 1991-2000. Η Ουκρανία, αγροτική, κυρίως, χώρα με μεγάλες εκτάσεις καλλιέργειας δημητριακών, ήταν από τις φτωχότερες χώρες της Ευρώπης με τεράστια ανεργία και πολύ χαμηλούς μισθούς, που ανάγκασε πολλούς Ουκρανούς, κυρίως από την επαρχία, να μεταναστεύσουν σε άλλες χώρες.

Στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 2000, η ουκρανική οικονομία άρχισε να ανακάμπτει σημειώνοντας αύξηση του ΑΕΠ∙ όμως, το 2008, με την παγκόσμια ύφεση υπέστη νέο πλήγμα και το ΑΕΠ της Ουκρανίας, στη διετία 2008-2009, μειώθηκε κατά 20%. Μετά το 2009, εμφάνισε κάποια σημάδια σταθεροποίησης.

Η κακή οικονομική κατάσταση που βίωσε ο ουκρανικό λαός είχε ως αποτέλεσμα να προκληθεί κρίση εθνικής ταυτότητας και πολιτική αστάθεια. Ο ουκρανικός λαός ήταν διχασμένος στα δύο: γλωσσικά, στους ομιλούντες την ουκρανική και στους ομιλούντες την ρωσική γλώσσα∙ και πολιτικά, στους Ουκρανούς που ήταν υπέρ της Δύσης και της ένταξης στην Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ και στους Ουκρανούς που ήταν υπέρ της σύσφιξης των σχέσεων και της συνεργασίας με την Ρωσία. Στην Ουκρανία υπήρχαν δεκάδες εθνικιστικά και ακροδεξιά κινήματα και αντίστοιχα, άλλα τόσα, ρωσόφιλα πολιτικά κινήματα.

Από τα πρώτα χρόνια της ανεξαρτητοποίησής της, η Ουκρανία θεωρούσε πρωταρχικό στόχο της εξωτερικής πολιτικής της την ευρωατλαντική ενσωμάτωσή της και, συγχρόνως, στην πράξη, εξισορροπούσε τη σχέση της με την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ διατηρώντας ισχυρούς δεσμούς με τη Ρωσία.

Την 1^η Μαρτίου του 1998, τέθηκε σε ισχύ η Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας της ΕυρωπαϊκήςΈνωσης με την Ουκρανία και στη συνέχεια, τον Δεκέμβριο του 1999, στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, στο Ελσίνκι, σε αναγνώριση των μακροπρόθεσμων φιλοδοξιών της Ουκρανίας αποφασίστηκε η Συμφωνία Σύνδεσης με την Ε.Ε., χωρίς να συζητηθεί περαιτέρω. Και ενώ όλα τα μεγάλα πολιτικά κόμματα στην Ουκρανία υποστήριζαν την επικείμενη, πλήρη ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η Συμφωνία Σύνδεσης με την ΕΕ αναμενόταν να υπογραφεί και να τεθεί σε ισχύ έως τα τέλη του 2011, η διαδικασία ανεστάλη μέχρι το 2012 λόγω των πολιτικών εξελίξεων εκείνης της εποχής.

Τον Νοέμβριο του 2004 στην Ουκρανία έγιναν προεδρικές εκλογές, τις οποίες στον δεύτερο γύρο κέρδισε ο εκλεκτός του τότε προέδρου Λεονίντ Κούτσμα, Βίκτορ Γιανουκόβιτς εκπρόσωπος του φιλορωσικού Κόμματος των Περιφερειών. Η ενωμένη αντιπολίτευση με αρχηγό τον Βίκτορα Γιούστσενκο δεν αναγνώρισε τα αποτελέσματα των εκλογών, θεωρώντας ότι πραγματοποιήθηκε εκτεταμένη νοθεία,-κυρίως στην ανατολική Ουκρανία, όπου υπήρχαν πολλοί ρωσόφιλοι - και κινητοποίησε τους οπαδούς της αντιπολίτευσης ζητώντας την επανάληψη του δεύτερου γύρου των εκλογών. Οι διαδηλωτές, οι οποίοι έφεραν πορτοκαλί διακριτικά (μπλούζες, κασκόλ, σημαίες) κατέκλυσαν την πλατεία της Ανεξαρτησίας στο Κίεβο, με το σύνθημα «Ράζομ Νας Μπαχάτο - Νας Νι Ποντολάτι», δηλαδή «Μαζί Είμαστε Πολλοί - Δε Θα Μας διασπάσετε». Το ανώτατο δικαστήριο της χώρας έπειτα από συνεννόηση με τον πρόεδρο Κούτσμα, αποφάσισε την επανάληψη του δεύτερου γύρου των εκλογών, τον οποίον κέρδισε ο Γιούστσενκο και οι σύμμαχοί του, όπως η Γιούλια Τιμοσένκο. Η παραπάνω λαϊκή εξέγερση έχει καταγραφεί στην Ιστορία ως η Πορτοκαλί Επανάσταση της Ουκρανίας.

Ο Γιανουκόβιτς έλαβε μέρος, και πάλι, στις Προεδρικές εκλογές τον Ιανουάριο του 2010, κατά τις οποίες εκλέχτηκε , με το 48,95% των ψήφων έναντι 45,47% της Γιούλια Τιμοσένκο, και τον Φεβρουάριο του 2010, ανέλαβε την προεδρία της Ουκρανίας. Τον Νοέμβριο του 2013 ο Γιανουκόβιτς απέρριψε την Συμφωνία Σύνδεσης της Ουκρανίας με την Ε.Ε. επιλέγοντας μια νέα Δανειακή Συμφωνία Διάσωσης με τη Ρωσία και την στενότερη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών. Η απόφασή του Προέδρου Γιανουκόβιτς προκάλεσε την αντίδραση των φιλοευρωπαίων Ουκρανών, οι οποίοι με μαζικές διαδηλώσεις (γνωστές ως Ευρωμαϊντάν) με επίκεντρο την πλατεία Ανεξαρτησίας στο Κίεβο, απαίτησαν την παραίτηση του Γιανουκόβιτς. Στους μήνες που ακολούθησαν, με τις συνεχείς επιχειρήσεις της αστυνομία για την καταστολή των διαδηλώσεων, οι συγκρούσεις εντάθηκαν, με συνέπεια δεκάδες Ουκρανών να χάσουν την ζωή τους (από τις 18 έως τις 20 Φεβρουαρίου του 2014, σκοτώθηκαν 98 άτομα και τραυματίστηκαν χιλιάδες). Τα γεγονότα οδήγησαν στην καθαίρεση, στις 22 Φεβρουαρίου 2014, του Γιανουκόβιτς από το αξίωμα του Προέδρου, ο οποίος διέφυγε στη Ρωσία, όπου ζήτησε άσυλο.

Την εξουσία ανέλαβε προσωρινή κυβέρνηση συνεργασίας, αποτελούμενη από τα κεντροδεξιά κόμματα Μπατίβσκινα, το ακροδεξιό Σβόμποντα και διάφορους φιλοευρωπαϊκούς κοινοβουλευτικούς συνασπισμούς και ανεξάρτητους βουλευτές. Ειδικά, η συμμετοχή του Σβόμποντα προκάλεσε αντιδράσεις, με διάφορους σχολιαστές να το θεωρούν ναζιστικό κόμμα και άλλους, όπως και η ίδια η ηγεσία του κόμματος, να το χαρακτηρίζουν εθνικιστικό αλλά όχι φασιστικό.

Η αλλαγή που επήλθε στην Ουκρανία το 2014, και η μετατροπή των πολιτικών ισορροπιών υπέρ της Δύσης προκάλεσε την αλλαγή της, μέχρι τότε, Ρωσικής πολιτικής, την στρατιωτική παρέμβαση της Ρωσίας και την κατάληψη της Κριμαίας: ο Πούτιν, την 1 Μαρτίου 2014, εκμεταλλευόμενος και την πολιτική αστάθεια που επικρατούσε στην Ουκρανία, προχώρησε με απόφαση της Άνω Βουλής στην αποστολή ρωσικών στρατευμάτων στην ουκρανική επικράτεια της Κριμαίας, όπου ο πληθυσμός είναι, στην πλειονότητά του, Ρωσόφωνος. (Το κράτος της Ουκρανίας χωρίζεται, διοικητικά σε 24 περιφέρειες συν μία, την Αυτόνομη Δημοκρατία της Κριμαίας ). Τις επόμενες ημέρες οι στρατιώτες του Ρωσικού στρατού έθεσαν υπό τον έλεγχό τους το μεγαλύτερο μέρος της Κριμαίας και στη συνέχεια, το τοπικό κοινοβούλιο της Κριμαίας προκήρυξε, για τις 16 Μαρτίου 2014, Δημοψήφισμα για την ένωση της περιοχής με τη Ρωσία.

Μετά από το «Δημοψήφισμα», που κρίθηκε μη νόμιμο, η Κριμαία περιήλθε στην επικράτεια της Ρωσίας, πράξη που δεν αναγνωρίστηκε, τόσο από την Ουκρανία, όσο και από τον ΟΗΕ.

(Συνεχίζεται).