Στη φυλακή θα οδηγηθεί ένας ακόμη από τους σημαντικούς ηθοποιούς του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου. Τον περασμένο Ιανουάριο φιλοξενήθηκε σε  συνέντευξη μεγάλου καναλιού ως διακεκριμένος καλλιτέχνης του χώρου του. Λίγους μήνες πριν άλλος ένας πολύ ταλαντούχος άνθρωπος του θεάτρου έπαιρνε τον δρόμο για τις φυλακές κατηγορούμενος για εγκλήματα κατά της γενετήσιας αξιοπρέπειας.

Αν οι κατηγορίες ευσταθούν, προφανώς γίνεται το αυτονόητο. Και πολύ σωστά γίνεται. Και βεβαίως πρέπει να δικαστούν αυστηρά και να καταδικαστούν, όχι μόνον επειδή τέλεσαν ένα από τα πιο ειδεχθή εγκλήματα, κατ’ εξακολούθηση, αλλά επειδή έκαναν ό, τι έκαναν, αν και ήταν ηθοποιοί, δηλαδή καλλιτέχνες που από το θεατρικό σανίδι, διαμορφώνουν συνειδήσεις, προκαλούν τη σκέψη, ελέγχουν την κοινωνία και αποτελούν πρότυπα για όλους εμάς που αγαπάμε το θέατρο.

Αυτό ίσως είναι που με ενοχλεί περισσότερο στην υπόθεση  metoo στο ελληνικό θέατρο: Το Θέατρο είναι μια σπουδαία τέχνη. Κατεξοχήν ηθικοπλαστική. Είναι μία μυσταγωγία, ανέκαθεν συλλογική και κοινωνική, στη διάρκεια της οποίας οι συμμετέχοντες μεταμορφώνονται, διαμορφώνονται, προσδιορίζονται και μεταλαμβάνουν υψηλή αισθητική απόλαυση. Προϊόν του ελληνικού πνεύματος, παιδί της ελληνικής δημοκρατίας, το Θέατρο, είχε τις ρίζες του σε θρησκευτικές τελετουργίες, είχε δηλαδή μία διάσταση ιερή πάντα, θεωρήθηκε από την αρχή σχολείο, διετέλεσε και διατελεί σημαντικός παράγοντας κοινωνικοποίησης και παιδείας.

Δεν είναι ούτε εύκολο ούτε απλό να είσαι θεατής. Είναι μια διαδικασία προσωπικής ανάπτυξης που εξελίσσεται μαζί με την εμπειρία και την αισθητική, τη γνώση και την ευαισθησία. Όταν λοιπόν εξελιχθείς σε μύστη του θεάτρου, όταν πετυχαίνεις, έστω και λίγο να κοινωνείς των αχράντων μυστηρίων μιας καλλιτεχνικής λειτουργίας κυριολεκτικά μοναδικής (κάθε παράσταση είναι ένα απολύτως μοναδικό γεγονός που δεν επαναλαμβάνεται), όταν μαθαίνεις να βλέπεις τον κόσμο σου και τον εαυτό σου, πίσω και μέσα από τη θεατρική σκηνή, όταν αποκτάς αυτοεπίγνωση και πληρότητα, όταν καθαίρεσαι που έλεγε και ο Αριστοτέλης, με την παρακολούθηση μιας παράστασης, τότε αισθάνεσαι ιδιαίτερα προσβεβλημένος με όλα όσα μαθαίνεις να εκτυλίσσονται στα σκοτεινά παρασκήνια.

Ο ηθοποιός, μαζί με τον σκηνοθέτη και τον θεατρικό συγγραφέα ήταν και είναι οι τρεις σημαντικοί παράγοντες που διαμορφώνουν κάθε παράσταση. Έχει συνεπώς και επίγνωση της τέχνης που υπηρετεί και του ρόλου του και δεν εννοώ απλώς τον θεατρικό του ρόλο. Αναφέρομαι στον ηθοπλαστικό και στον κοινωνικοποιητικό, στην ευθύνη που οφείλει να έχει ως άνθρωπος, ειδικά όταν είναι καταξιωμένος ως καλλιτέχνης. Δε ζούμε σε κοινωνία αγγέλων είναι γεγονός. Από το σημείο αυτό όμως, μέχρι το ελεεινό παρασκήνιο που διαρρέει και το θέατρο του παραλόγου που συντελείται στις δικαστικές αίθουσες με θλιβερούς πρωταγωνιστές στην περίπτωση αυτή μεγάλα ονόματα του θεάτρου υπάρχει τεράστια απόσταση.

Στα αυτιά μας φτάνει σταθερά ο απόηχος για κυκλώματα και ροζ σκάνδαλα, για αναξιοκρατία και τα σχετικά. Το θέατρο δεν είναι τηλεόραση. Δεν είναι ούτε κινηματογράφος. Προϋποθέτει τη συμμετοχή του κοινού. Ο πιο απλός του ορισμός είναι : «Ο Α υποδύεται τον Β και ο Γ παρακολουθεί». Φανταστείτε ένα θεατρικό κοινό αμέτοχο σε όλη αυτή την αθλιότητα που ακολουθούσε πιστά τους ανθρώπους που προφυλακίστηκαν για βιασμούς και σκεφτείτε πώς μπορεί να αισθάνεται σήμερα για την εμπιστοσύνη και τον θαυμασμό που τους έδειξε, παρακολουθώντας πιστά όλες τις παραστάσεις τους.

Έχω υπάρξει θαυμάστρια του ενός. Όχι μόνον παρακολουθούσα ανελλιπώς όλες τις θεατρικές του παραστάσεις, προέτρεπα και τους μαθητές μου και τους γονείς τους να τις παρακολουθούν. Δεν ήταν λίγες οι φορές που έφυγα από τις θεατρικές αίθουσες και αισθανόμουν ευγνωμοσύνη στο πρόσωπό του για τις καλλιτεχνικές εμπειρίες που μου χάρισε. Σήμερα ντρέπομαι και να προφέρω το όνομά του. Η καλλιτεχνική επικοινωνία όμως δεν ακυρώνεται. Δεν εξαργυρώνονται τα εισιτήρια και δεν επιστρέφονται οι παραστάσεις. Δεν αποκαθηλώνεται ο θαυμασμός για την ερμηνεία και το σκηνοθετικό τάλαντο. Άλλο ο καλλιτέχνης άλλο ο άνθρωπος; Δεν το πιστεύω. Αισθάνομαι ντροπή. Για μένα. Πού έκανα λάθος; Πουθενά. Πάντα θα αγαπώ το θέατρο.