Οι αγώνες για την χειραφέτηση και την ισότητα των γυναικών.

Στην μακρόχρονη, σταδιακή εξέλιξη της ανθρώπινης κοινωνίας και του πολιτισμού, από την πρωτόγονη εποχή της αγελαίας ζωής, ως την σύγχρονη εποχή, ο ρόλος της γυναίκας υπήρξε καθοριστικός από την άποψη ότι λόγω της μητρικής της φύσης, ήταν αυτή που ασκούσε και ασκεί, ακόμα και σήμερα, την εκπαιδευτική μορφωτική λειτουργία -αποκλειστικά- στο πρώτο κρίσιμο διάστημα της παιδικής ηλικίας του ανθρώπου:«οι συνήθειες της ομάδας, οι κανόνες συμπεριφοράς, οι κληρονομημένες παραδόσεις, που θεμελίωναν, συνολικά, τον πυρήνα της πνευματικής σκευής (κουλτούρας) του ανθρώπου σχηματίζονταν και μεταδίδονταν από τις γυναίκες»(GeorgeThomson. Η αρχαία ελληνική κοινωνία και το Προϊστορικό Αιγαίο).

Η γυναίκα- κατά τους Ανθρωπολόγους- Εθνολόγους, μελετητές της πρωτόγονης ζωής ( των «αγρίων» φυλών που διατηρήθηκαν κάποιες, ως τα νεότερα χρόνια) ήταν και η πρώτη «Ιέρεια», μιας θρησκείας από θηλυκές θεότητες( βλ. η αιγυπτιακή Ίσις, η μινωική Θεά των Όφεων, οι προελληνικές Αθηνά, Άρτεμις και οι αρχαίες ελληνικές Ήρα, Δήμητρα, Αφροδίτη) και, ακόμα, λέγεται, ότι ήταν εκείνη που εξημέρωσε τα πρώτα ζώα και τα πρώτα φυτά, δημιουργώντας, έτσι, την πρώτη βάση «μαγιά» για το πέρασμα από την Θηρευτική(Κυνηγετική) περίοδο, στην Κτηνοτροφική- Ποιμενική περίοδο και από την Τροφοσυλλεκτική περίοδο στην Γεωργική.

Στο στάδιο της κοινωνικής εξέλιξης της πρωτόγονης ζωής, πριν από την διαμόρφωση της « πολυπυρηνικής» και στη συνέχεια της «πυρηνικής οικογένειας», όταν ακόμα, οι σχέσεις των δύο φύλων, αρσενικών και θηλυκών, ήταν ελεύθερες, στα πλαίσια της Ομάδας- γένους- φυλής, η γυναίκα πρέπει να είχε «κυρίαρχη» θέση (Μητριαρχία), με την έννοια ότι από αυτήν καθορίζονταν η καταγωγή των τέκνων, η γενεαλογική σειρά ή το «γενεαλογικό δέντρο», όπως προκύπτει από περιπτώσεις που επιβίωσαν και καταγράφονται από αρχαίους συγγραφείς: Ηρόδοτος: οι Λύκιοι «ην εαυτών πατρίδα «μητρίδα» εκάλουν», εάν, δηλαδή, ρωτούσες ένα παιδί «τίνος γιος είσαι», «καλέουσιν από των μητέρων εαυτούς και ουχί εκ των πατέρων».

Ο ιστορικός Πολύβιος, επίσης, αναφέρει για του Λοκρούς αποίκους, από την Λοκρίδα της Στερεάς Ελλάδας, που ίδρυσαν τους Επιζεφύριους Λοκρούς, στην Κάτω Ιταλία, ότι, όταν επικαλούνταν την ευγενική τους καταγωγή, αναφερόταν σε γυναίκα πρόγονο!

Και ο φιλόσοφος Πλάτων στην «Πολιτεία» του αναφέρει για τους κατοίκους της Κρήτης, οι οποίοι, ως φαίνεται, διατηρούσαν την μνήμη της Μινωικής εποχής (μητριαρχίας) ότι «την πατρίδα, την πάλαι ποτέ φίλην, μητρίδα Κρήτες φασίν».

Εξάλλου οι μυθικές Αμαζόνες ήταν ένα σαφές παράδειγμα μητριαρχικής κοινωνίας.

Η μητριαρχία εξαφανίστηκε- παρά τα μερικά στοιχεία επιβίωσής τους που αναφέραμε, προηγουμένως- και η θέση των γυναικών άλλαξε άρδην και στη συνέχεια υποβαθμίστηκε, όταν από την κοινοκτημοσύνη της πρωτόγονης κοινωνίας των ανθρώπων, του γένους (ομάδας συγγενών), κατά την Θηρευτική- Τροφοσυλλεκτική περίοδο, πέρασε στο κτηνοτροφικό (ποιμενικό) και στο Γεωργικό στάδιο και στην ανάπτυξη της αγροτοκτηνοτροφικής οικονομίας.

Στο στάδιο αυτό με την δημιουργία των πρώτων σταθερών περιουσιακών στοιχείων, σε ζωικό κεφάλαιο ή σε καλλιεργούμενη έκταση γης προέκυψε και το ζήτημα κατοχύρωσης της ιδιοκτησίας και στη συνέχεια της μεταβίβασή της στους νόμιμους κληρονόμους.

Οι άνδρες που είχαν ισχυροποιήσει την θέση τους, στα πλαίσια της νέας οικονομίας, έναντι των γυναικών, επέβαλαν την «αρχή» ότι το μερίδιό τους στα αγαθά που είχαν παραχθεί θα περιέρχονταν στους δικούς τους, γνήσιους- εξ αίματος- απογόνους και όχι σύμφωνα με την μητρική γενεαλογία που ίσχυε, μέχρι τότε∙ και αυτό σήμαινε ότι για την εξασφάλιση της «γνησιότητας» των κληρονόμων, οι γυναίκες- υποχρεωτικά- θα είχαν σεξουαλική σχέση μόνον με έναν άνδρα∙ και εξυπακούεται και οι άντρες θα είχαν σχέση μόνον με μία γυναίκα, με την οποίαν θα ζευγάρωναν!

Έτσι, προέκυψε, παράλληλα, με τον θεσμό της ιδιοκτησίας και ο θεσμός του ζευγαριού και η επίσημη αναγνώρισή του από το σύνολο της συγγενικής ομάδας (ο αρχικός θεσμός του γάμου). Και έτσι οι άνδρες επέβαλαν τους δικούς τους κανόνες (εθιμικούς αρχικά, που εξελίχθηκαν, συν τω χρόνω, σε κανόνες Δικαίου (Οικογενειακό Δίκαιο).

Από τον αρχικό θεσμό του ζευγαριού Γυναίκας- Άνδρα προήλθε η « πυρηνική οικογένεια» (πατέρας- μητέρα και τα τέκνα αυτών) ή η «πολυπυρηνική οικογένεια» (η μεγάλη πατριαρχική οικογένεια, που περιλαμβάνει και τις οικογένειες των γιων και , ακόμα, εγγονών και ανεψιών), που συναντάται και στην Ελλάδα, κυρίως σε ομάδες κτηνοτρόφων, π.χ. Βλάχων).

Και από αυτό το σημείο της οικονομικο-κοινωνικής εξέλιξης, που ήταν ένα τεράστιο άλμα στην ανάπτυξη της οικονομίας και γενικότερα του πολιτισμού και του ζευγαρώματος του άνδρα με την γυναίκα, το οποίο, ενώ ήταν ένας σπουδαίος «θεσμός» για τον παραπέρα εξανθρωπισμό της πρωτόγονης σχέσης των δύο φύλων, αποτέλεσε, συγχρόνως, και την αρχή της θλιβερής Ιστορίαςτης κοινωνικής υποβάθμισης των γυναικών, που οδηγεί, στη συνέχεια, στην επιβολή κανόνων ηθικής και κοινωνικής συμπεριφοράς και, τελικά, στην πλήρη υποδούλωση και τον εξευτελισμό της, ως ανθρώπινης ύπαρξης, σε ένα ανδροκρατούμενο καθεστώς, που την περιορίζει στο σπίτι ως οικόσιτο ον, «οικοκυρά», την κλείνει στον «γυναικωνίτη», της επιβάλλει την ολόσωμη καλύπτρα («μπούρκα») ή την κάλυψη του προσώπου («μαντήλα»),την διαπομπεύει,δημόσια, ως μοιχαλίδα ή την εκτελεί «δια λιθοβολισμού», περιορίζει την σχέση άνδρα- γυναίκας στην εξυπηρέτηση- αποκλειστικά-της αναπαραγωγής ( «τεκνοποιητική μηχανή»),την χρησιμοποιεί ή την εμπορεύεται, ως«σκεύος ηδονής», την «υπανδρεύεται», κατόπιν συμφωνίας, για το τίμημα της… «αποκατάστασής» της («συνοικέσιο» με καταβολή «προίκας»), την αγοράζει και την πουλά, ως εμπόρευμα, στα σκλαβοπάζαρα για τον…εμπλουτισμό των χαρεμιών των Σουλτάνων και των «Μεγιστάνων» και περιφρουρεί την «τιμή και την υπόληψη» του «Αφέντη» ή του «Κύρη» της προσλαμβάνοντας, ως «φύλακες της ηθικής συμπεριφοράς» των γυναικών, τους περίφημους «Ευνούχους»!

Οι προγαμιαίες σχέσεις των γυναικών- σε αντίθεση με αυτές των ανδρών- θεωρούταν, μέχρι πριν από μερικές δεκαετίες, ακόμα και στον λεγόμενο «πολιτισμένο κόσμο», ως «θανάσιμο αμάρτημα» και η απώλεια της παρθενίας- στην περίπτωση που ανακαλυπτόταν, καθυστερημένα, στην συζυγική κλίνη των νεονύμφων -επέσυρε την…επιστροφή, ως «χαλασμένου είδους», της νύμφης στα γονικά της ή στην καταβολή- ως αποζημίωσης- πρόσθετης «προίκας» («πανωπροίκι»).

Και, δυστυχώς, μέχρι, σήμερα, «προς δόξαν» του ισχύοντος «ανδροκρατικού μοντέλου», το οποίον- εννοείται- εγγυάται την ισότητα των δύο φύλων και την αρμονική και ευτυχισμένη συμβίωσή τους στα πλαίσια (της ευλογούμενης από την κρατούσα θρησκεία ή την Πολιτεία) οικογένειας -σε πολλές περιπτώσεις- η μη συμμόρφωση της γυναίκας με τις υποδείξεις και γενικώς, με τις απόψεις του Άντρα- Αφέντη ή το χειρότερο, η υποβολή αιτήματος διαζυγίου, εκ μέρους της γυναίκας, επισύρει την άμεση καταδίκη της σε θάνατο, δι΄ανηλεούς ξυλοδαρμού!

( η συνέχεια στο επόμενο άρθρο, για την θέση της γυναίκας στην κοινωνία της Αρχαίας Ελλάδας, την Ρώμη και το Βυζάντιο).