Το 3^ο Γενικό Λύκειο Μυτιλήνης έχει γίνει διάσημο εντός κι εκτός συνόρων τα τελευταία χρόνια, για τη συμμετοχή των μαθητών του σε πειράματα για την… διαστημική εκπαίδευση!

Για τρίτη φορά φέτος έλαβε μέρος στον Ευρωπαϊκό Διαγωνισμό CanSat, που διοργανώνεται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (European Space Agency - ESA) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, με σκοπό να φτιάξουν το δικό τους μικρό «δορυφόρο», τύπου CanSat (από τις λέξεις Can και Satellite), τον οποίο θα εκτόξευαν με πύραυλο από τη βάση εκτόξευσης πυραύλων στο ερευνητικό κέντρο για τη διαστημική εκπαίδευση ΝΑRΟΜ στη Νορβηγία.

Μετέχοντας σε όλα τα στάδια της εκτόξευσης, στις αρχές του περασμένου Ιουνίου το Σχολείο απέσπασε τη 2η θέση στην κατηγορία των προχωρημένων. Πέρα από το διευθυντή, Μιχάλη Καπιωτά, που αποτελεί την ψυχή της ομάδας και κινητήρια δύναμη για την ώθησή της σε διεθνείς διαγωνισμούς, σημαντική θέση στην καθοδήγηση των μαθητών παίζει και ο καθηγητής τους στη Φυσική Γιώργος Κοντέλλης, ο οποίος μιλά σήμερα στο «View» για τις διαστημικές επιτυχίες.

Κύριε Κοντέλλη, ήταν μακρύς ο δρόμος των πειραμάτων;

«Η 10μελής ομάδα των μαθητών που αποτέλεσαν την κύρια ομάδα της αποστολής, αλλά και αρκετών άλλων μαθητών που έδειξαν ενδιαφέρον και συνεργάστηκαν μαζί τους, αλλά για διάφορους λόγους δεν μπόρεσαν να πάρουν επίσημα μέρος (Πανελλαδικές), εργάστηκαν εξαντλητικά και σε βάρος του προσωπικού τους χρόνου. Στον ελάχιστο χρόνο που διέθεταν, κατάφεραν να υποβάλουν ένα πλήρες σχέδιο αποστολής στην ESA και ήταν μία από τις 14 ομάδες που επιλέχτηκαν να διαγωνισθούν στην τελική φάση, εκπροσωπώντας επάξια το Σχολείο μας, το νησί μας και τη χώρα μας και μάλιστα στην κατηγορία των προχωρημένων».

Και το όνομα αυτού;

«Η ονομασία που επέλεξαν για την ομάδα οι μαθητές, είναι “Αρίσταρχος”, προς τιμήν του Αρίσταρχου του Σάμιου, ο οποίος παρουσίασε το πρώτο γνωστό μοντέλο που τοποθετούσε τον Ήλιο στο κέντρο του γνωστού σύμπαντος με τη Γη που περιστρέφεται γύρω από αυτό. Είχε εντοπίσει σαν “κεντρικό πυρ” τον Ήλιο και έθεσε τους άλλους πλανήτες στη σωστή σειρά γύρω από τον Ήλιο. Στο έργο του “Περί τα μεγέθη και τις αποστάσεις του Ήλιου και της Σελήνης”, προσπάθησε να υπολογίσει την απόσταση του Ήλιου από τη μέτρηση της διαμέτρου του Ήλιου, όπως ήταν και η κύρια αποστολή μας.

Έτσι το Σχολείο μας ήταν ένα από τα 14 ευρωπαϊκά σχολεία ανάμεσα στα σχολεία των 18 χωρών μελών τής ESA και τις τέσσερις συνεργαζόμενες με αυτήν χώρες, που επελέγησαν για τον τελικό του 3ου Ευρωπαϊκού Διαγωνισμού CanSat. Για πρώτη φορά φέτος μετείχε και δεύτερο ελληνικό σχολείο, το Λύκειο Βιάννου από την Κρήτη, με το οποίο και είχαμε άριστη συνεργασία σε όλη τη διάρκεια της προετοιμασίας, αλλά και κατά τη διάρκεια του Διαγωνισμού».

Ποιος είναι ο σκοπός του διαγωνισμού;

«Ο Ευρωπαϊκός Διαγωνισμός CanSat είναι μέρος της πρωτοβουλίας τής ESA να εμπνευστούν οι νέοι για να ακολουθήσουν μια σταδιοδρομία στην επιστήμη ή την εφαρμοσμένη μηχανική, με σκοπό την εξασφάλιση της διαθεσιμότητας ενός ιδιαίτερα καταρτισμένου εργατικού δυναμικού στη διαστημική βιομηχανία του μέλλοντος».

Και η «αποστολή» του «Αρίσταρχου»;

«Το CanSat έπρεπε να ολοκληρώσει μια υποχρεωτική, κοινή για όλες τις ομάδες που μετέχουν, αποστολή, που περιλαμβάνει τη μέτρηση της θερμοκρασίας και της πίεσης κατά τη διάρκεια της πτήσης, αλλά και μια επιπλέον αποστολή επιλογής των μαθητών του Σχολείου μας. Οι μαθητές μας εφέτος επέλεξαν την καινοτόμο αποστολή της παρατήρησης του Ήλιου με ένα ρομποτικό μηχανισμό, που τον εντόπιζε και προσανατόλιζε σ’ αυτόν μια κάμερα και ένα φασματοσκόπιο με σκοπό να παρατηρήσουν το φάσμα του Ήλιου και να υπολογίσουν την απόστασή του από τη Γη, μαθαίνοντας έτσι τον τρόπο λειτουργίας των αντίστοιχων δορυφόρων παρατήρησης του Ήλιου και άλλων ουρανίων σωμάτων».

Και η πρωτοτυπία της;

«Οι μαθητές επέλεξαν να υλοποιήσουν την αποστολή της παρατήρησης του Ήλιου, αποστολή που δεν είχε επιχειρηθεί ξανά σε σχολικό Διαγωνισμό CanSat, αποτελώντας έτσι μια παγκόσμια πρωτοτυπία, κάτι που τείνει να αποτελέσει συνήθεια για το Σχολείο μας, μια και ήταν το γνώρισμα και των δύο προηγούμενων συμμετοχών του σχολείου στους Διαγωνισμούς CanSat (λήψη δείγματος αέρα και χημική ανάλυση, τρισδιάστατη απεικόνιση της επιφάνειας της Γης)».

Πώς λειτουργεί ο μηχανισμός;

«Η ομάδα υπέβαλε την πρότασή της επιλέγοντας να κατασκευάσει και να προγραμματίσει ένα ρομποτικό μηχανισμό ο οποίος, οδηγούμενος από τέσσερις αισθητήρες φωτός σε σταυρωτή διάταξη, ελέγχει τον ουρανό ώστε να εντοπίσει το φωτεινότερο σημείο (Ήλιος) και μετά παραμένει σε προσανατολισμό προς αυτό, κατευθύνοντας παράλληλα μια τροποποιημένη με ειδικό φίλτρο κάμερα για την απεικόνιση του Ήλιου, αλλά και ένα φασματοσκόπιο για τη λήψη του φάσματός του.

Η τροποποίηση της κάμερας, αλλά και το φασματοσκόπιο, έπρεπε να κατασκευαστούν από τους μαθητές, αφού δεν υπάρχουν αντίστοιχου μεγέθους όργανα που να χωράνε στο CanSat. Ήταν μια αρκετά δύσκολη αποστολή, που έπρεπε να υποβληθεί στην κατηγορία των προχωρημένων, αν και οι μαθητές της ομάδας ήταν άπειροι και πρακτικά ξεκινούσαν από το μηδέν, που όμως, αν κατάφερνε να υλοποιηθεί, ήταν πολύ πιθανό να έπαιρνε κάποια διάκριση».

Η διαστημική ομάδα

Μετά την αποδοχή από την ESA της πρότασης των μαθητών, επί έξι μήνες εργάστηκαν στο Εργαστήριο Φυσικής του Σχολείου, αξιοποιώντας πλήρως τον εξοπλισμό του σε ώρες πέραν του σχολικού προγράμματος, αλλά και όπου υπήρχε διαθέσιμος χώρος για την υλοποίηση του «Αρίσταρχου». Υπεύθυνος της ομάδας ήταν ο καθηγητής Φυσικής Γιώργος Κοντέλλης και μετείχαν οι μαθητές Μανώλης Πρωτούλης (αρχηγός, υπεύθυνος προγραμματισμού και ανάλυσης δεδομένων), Αντώνης Μυρσινιάς (προγραμματισμός, ανάλυση δεδομένων και φασματοσκόπιο), Νέαρχος Προκοπίου (σχεδιασμός σήματος, αισθητήρας φωτός, φασματοσκόπιο, κατασκευή), Παναγιώτης Κατζάνης (ηλεκτρονικά), Γιάννης Αϊβαλιωτέλλης (κατασκευή μοτέρ), Όθωνας Κοντός (ηλεκτρονικά, κατασκευή και κάμερα Ήλιου), που ταξίδεψαν στη Νορβηγία, και Μαριλένα Μπουγουλιά (ηλεκτρονικά, σχεδιασμός ιστοσελίδας, solar tracker, αλεξίπτωτο), Μιχαέλλα Παπαχίου (αλεξίπτωτο, κατασκευή και ηλεκτρονικά), Δημήτρης Σπαθάρης (εξωτερικό περίβλημα και κατασκευή) και Ραμαζάν Κουμρίγια (κατασκευή, ηλεκτρονικά).

«Οι μαθητές είχαν πλέον για “στέκι” τους όχι κάποια καφετέρια, αλλά το εργαστήριο και πολλές φορές ήταν εκεί και δούλευαν μέχρι αργά τη νύχτα», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Κοντέλλης. Στην προσπάθειά τους οι μαθητές είχαν συμπαραστάτες το Σύλλογο των Καθηγητών και το Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων, αλλά και το σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας.

Προηγούμενες αποστολές

Οι μαθητές του Σχολείου μετείχαν στον 1ο Ευρωπαϊκό Διαγωνισμό CanSat και έφεραν σε πέρας την αποστολή τους παίρνοντας τον Έπαινο Καινοτομίας και Ομαδικότητας, συμπληρώνοντας τις γνώσεις και τα μέσα που τους παρέχει το Ελληνικό Σχολείο. Η πλειονότητα των μαθητών που μετείχαν, πέτυχε σε πανεπιστημιακές σχολές σχετικές με το αντικείμενο που είχαν στην αποστολή. Η εργασία τους έγινε πανελληνίως, πανευρωπαϊκώς και διεθνώς γνωστή με τη συμμετοχή και τη διάκριση του Σχολείου στον 6ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Πρωτοπόρων Εκπαιδευτικών, στον 8ο Πανευρωπαϊκό Διαγωνισμό Πρωτοπόρων Εκπαιδευτικών και στο 8ο Παγκόσμιο Forum «Partners in Learning». Επίσης διακρίθηκε στην «Αριστεία και Πρωτοπορία» στην Εκπαίδευση.

Οι μαθητές παρουσίασαν την εργασία τους και τα επιστημονικά τους συμπεράσματα σε συνέδρια, ενώ έδωσαν πολλές συνεντεύξεις σε μέσα ενημέρωσης, αποτελώντας πρότυπο για τους μαθητές όλης της εκπαίδευσης, αλλά και της νεολαίας.

Οι ίδιοι μαθητές έλαβαν το 1ο Ευρωπαϊκό Βραβείο για το Icaromenippus CanSat στην κατηγορία Excelent Research Project στο Διαγωνισμό e-skills 2012. Οι μαθητές του Σχολείου που μετείχαν στο 2ο Ευρωπαϊκό Διαγωνισμό, χάρη στην άψογη προετοιμασία και τον εξαιρετικό τρόπο εκτέλεσης της αποστολής τους, πήραν το 2ο Ευρωπαϊκό Βραβείο.

Άλλες διακρίσεις

Το 2008 το 3ο ΓΕΛ Μυτιλήνης έλαβε την 1η Πανελλήνια Διάκριση στον 4ο Διαγωνισμό Πρωτοπόρων Δασκάλων, που διοργανώνεται από τη Microsoft Hellas με την υποστήριξη του Υπουργείου Παιδείας, για το εκπαιδευτικό παιχνίδι «Η δίκη του Γαλιλαίου», που είναι ένα 3D ηλεκτρονικό computer game, με θέμα τις διαφορές στη θεωρία κίνησης του Αριστοτέλη και του Γαλιλαίου. Την ίδια χρονιά έλαβαν την 1η πανευρωπαϊκή διάκριση στο 5ο Πανευρωπαϊκό Φόρουμ Πρωτοπόρων Δασκάλων (5th European Innovative Teachers Forum 2008), που έγινε στο Ζάγκρεμπ και διοργανώθηκε από τη Microsoft υπό την αιγίδα τής UNESCO, για τη «Δίκη του Γαλιλαίου».

Το Σχολείο, με ενέργειες του διευθυντή, Μιχάλη Καπιωτά, και των καθηγητών, διαθέτει πέντε πακέτα Εκπαιδευτικής Ρομποτικής, έτσι ώστε να λειτουργεί σε αυτό πλήρες εργαστήριο εκπαιδευτικής ρομποτικής, με πολλές συμμετοχές μαθητών στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Εκπαιδευτικής Ρομποτικής.