Ο Ηλίας Μαραβάς, μιλώντας στο eleftheriaonline.gr, αναφέρεται στο μεγάλο θέμα των προσφύγων, που σε καθημερινή βάση καλύπτει δημοσιογραφικά, μιλά ακόμα για το τοπίο που έχει διαμορφώσει η οικονομική κρίση στα μέσα ενημέρωσης της Λέσβου, ενώ με λίγα λόγια διηγείται και την προσωπική του πορεία στο χώρο της ενημέρωσης.

- Είσαι Καλαματιανός, συμπατριώτης μας. Πώς βρέθηκες στη Λέσβο και πώς... κατέληξες δημοσιογράφος;

“Η ιστορία είναι μικρή και όχι ιδιαίτερα πρωτότυπη. Βρέθηκα στη Μυτιλήνη το 2001 για σπουδές στο Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Το πρόγραμμα σπουδών της σχολής περιελάμβανε και πρακτική άσκηση και ένας από τους διαθέσιμους φορείς ήταν και η ΕΡΤ. Eτσι ξεκίνησα την πρακτική στην ΕΡΑ Καλαμάτας, την συνέχισα στην ΕΡΑ Αιγαίου, όπου κατέληξε σε συνεργασία που κρατά 14 κοντά χρόνια. Παράλληλα, συνέχισα τις προπτυχιακές σπουδές μου και στη συνέχεια ολοκλήρωσα το μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Τμήματος Κοινωνιολογίας με θέμα την Εφαρμοσμένη Κοινωνιολογική Ερευνα. Δεν είχα όνειρο από μικρός να γίνω δημοσιογράφος. Μάλλον με επέλεξε η δημοσιογραφία, παρά την επέλεξα εγώ”.

- Ποιο είναι το τοπίο της ενημέρωσης στη Μυτιλήνη και τη Λέσβο γενικότερα, πόσο έχει επηρεάσει τα τοπικά μέσα ενημέρωσης η... αέναη κρίση στη χώρα μας;

“Πριν την κρίση, στη Λέσβο υπήρχαν δύο τηλεοπτικά κανάλια (το ένα μάλιστα περιφερειακό), τέσσερις ημερήσιες εφημερίδες και από ενημερωτικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς μόνο η ΕΡΑ Αιγαίου. Σήμερα υπάρχει ένα μόνο κανάλι που απασχολεί ένα δημοσιογράφο και τρεις ημερήσιες εφημερίδες, που ευτυχώς, παρά τα όποια οικονομικά προβλήματα, επιβιώνουν ακόμα. Η κατάσταση είναι σαφώς καλύτερη από άλλες περιοχές της χώρας, όπου έχουν κλείσει δεκάδες μέσα, αλλά και εδώ συνάδελφοι έχουν υποστεί μειώσεις μισθών και οι πληρωμές δεν γίνονται πάντα στην ώρα τους. Το χειρότερο όμως είναι η ανασφάλεια που υπάρχει για το πόσο θα συνεχίσουν να επιβιώνουν τα εδώ τοπικά μέσα, σε ένα τόσο ασφυκτικό οικονομικό περιβάλλον”.

- Ζεις εκ του σύνεγγυς το δράμα των προσφύγων που φθάνουν (και) στη Λέσβο, σε έχουμε ακούσει συχνά να αναφέρεσαι σε αυτό σε τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά δελτία ειδήσεων. Πώς θα περιέγραφες την κατάσταση στο νησί;

“Η Λέσβος βιώνει ένα κοσμοϊστορικό γεγονός. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μετακίνηση πληθυσμού μεταπολεμικά. Πάνω από 500.000 συνάνθρωποί μας έχουν περάσει στο νησί από τα απέναντι τουρκικά παράλια, μέσα σε ένα χρόνο.

Οσο όμως και να φαίνεται τεράστιος ένας τέτοιος αριθμός, δεν αρκεί, ούτε στο ελάχιστο, να περιγράψει αυτό που συμβαίνει. Η εικόνα μιας βάρκας που δεν ξεπερνά τα έξι μέτρα και πάνω της βρίσκονται 50 ψυχές σοκάρει. Στα πλαϊνά μέρη της βάρκας κάθονται οι άντρες και οι γυναίκες και στη μέση βάζουν τα μικρά παιδιά και τους ηλικιωμένους. Είναι κυριολεκτικά ο ένας πάνω στον άλλον. Πολλές φορές η βάρκα αυτή μπορεί να φτάσει γεμάτη με νερό. Υπάρχουν περιστατικά στα οποία μικρά παιδιά έχουν πνιγεί μέσα στις ίδιες τις βάρκες. Σκεφτείτε ότι 10.000 βάρκες έφτασαν με τέτοιες συνθήκες στη Λέσβο. Οι άνθρωποι έβγαιναν από αυτές τρομοκρατημένοι και ιδιαίτερα οι γυναίκες και τα μικρά παιδιά ξέσπαγαν σε κλάματα. Υπάρχει όμως και μια ακόμα, χειρότερη, πτυχή της υπόθεσης. Είναι οι εκατοντάδες νεκροί από τα ναυάγια στα νερά του Αιγαίου. Πρόκειται για ένα διαρκές έγκλημα με σκοπό το κέρδος. Οι διακινητές στέλνουν τους ανθρώπους αυτούς στο θάνατο και φυσικά, για μία ακόμα φορά, ολόκληρος ο δυτικός κόσμος μένει απλά θεατής. Ευθύνες για τις χαμένες ζωές έχει και η Ελλάδα και θα συνεχίσει να έχει όσο ο φράχτης παραμένει στον Εβρο”.

- Ποιες δομές της πολιτείας εξυπηρετούν τους ανθρώπους αυτούς και πόσο σημαντική είναι (αν είναι) η συνδρομή των μη κυβερνητικών οργανώσεων, ελληνικών και ξένων;

“Στο νησί δραστηριοποιούνται πάνω από 150 Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και εθελοντικές ομάδες. Δυστυχώς, το κράτος δεν έχει καταφέρει ακόμα να δημιουργήσει επαρκείς δομές υποδοχής και φιλοξενίας. Το κενό αυτό καλύπτουν, ως ένα βαθμό, οι ΜΚΟ και διάφορες πρωτοβουλίες εθελοντών.

Υπάρχει έλλειψη συντονισμού για τη διαχείριση του ζητήματος και ακόμα δεν έχει γίνει ούτε η καταγραφή των ΜΚΟ και των εθελοντικών ομάδων που βρίσκονται στη Λέσβο. Η άποψή μου είναι πως η υποδοχή, η φιλοξενία και η προστασία όσων φτάνουν είναι υπόθεση του κράτους. Ισως βολεύει η παραχώρηση στις ΜΚΟ ενός κομματιού των αρμοδιοτήτων και των υποχρεώσεων του κράτους, αλλά με αυτόν τον τρόπο κλείνουμε το μάτι στην εμπορευματοποίηση του δράματος που βιώνουν χιλιάδες συνάνθρωποί μας”.

- Τι σκέπτεσαι για το Νόμπελ Ειρήνης που προτάθηκε για τους ανθρώπους της Λέσβου;

“Οι ίδιοι λένε πως δεν έκαναν τίποτα παραπάνω από το αυτονόητο. 'Όταν κάποιος κινδυνεύει τον σώζουμε και όταν κάποιος έχει ανάγκη τον βοηθάμε' είναι η απάντηση και του ψαρά και των τριών ηλικιωμένων, που μεταξύ άλλων έχουν προταθεί για το Νόμπελ Ειρήνης. Αυτό που ζητούν είναι να σταματήσει ο πόλεμος και να πάψει να συμβαίνει αυτό που βιώνουν στην καθημερινότητά τους. Οταν είσαι μάρτυρας της δυστυχίας τόσων χιλιάδων ανθρώπων, αυτό δεν αντέχεται και δεν επουλώνεται από κανένα Νόμπελ. Οι κάτοικοι της Λέσβου -και των υπολοίπων νησιών- που στάθηκαν αλληλέγγυοι στους συνανθρώπους τους αποτελούν οι ίδιοι το καλύτερο βραβείο για την Ευρώπη της ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης”.