Φθινόπωρο του 1984 παρακολουθώ στο Δημοτικό Θέατρο Μυτιλήνης, θεατρική παράσταση – κωμωδία - με τον αείμνηστο Γιάννη Πασπάτη σε πρωταγωνιστικό ρόλο.

Αίφνης ξεσπά δυνατή βροχή, ο θόρυβος επί της στέγης εκκωφαντικός, ήταν αδύνατον να ακουστούν οι διάλογοι των ηθοποιών, η παράσταση για περίπου δέκα λεπτά σταμάτησε, και ξεκίνησε όταν κόπασε η μπόρα.

Από το ελάχιστο αρχείο που έχω στοιχειοθετώ εν συντομία το ιστορικό του έργου:

Αρχές του 1985, συγκαλώ σύσκεψη στην Νομαρχία, και ο τότε Διευθυντής τεχνικών υπηρεσιών Π. Παναγιώτου μου γνώρισε ότι η στέγη είναι από σιδηροκατασκευή και επικάλυψη από λαμαρίνα αλλά και ελενίτ.

Έχουν αρχίσει οι εργασίες καθαίρεσης εσωτερικά και εξωτερικά - Διακρίνεται η σιδηροκατασκευή της στέγης και η κάλυψη από λαμαρίνα και ελενίτ

Με τον τότε Δήμαρχο Στρατή Πάλλη, και τον Διευθυντή του Δήμου, - άνθρωπο του Πολιτισμού-, αείμνηστο Νίκο Δανδούμη, συζητήσαμε λεπτομερώς, τα προβλήματα του θεάτρου που ήταν πολλά.

Είχα ενημερωθεί εντωμεταξύ για το ιστορικό του θεάτρου, ότι κατασκευάστηκε με δωρεά του Γ. Ρουσσέλη, η μελέτη έγινε από την τοπική τεχνική υπηρεσία, για τους αγώνες που έδωσε ο αείμνηστος Δήμαρχος Απόστολος Αποστόλου από το 1956 για να αποκτήσει η πόλη θέατρο, ότι εγκαινιάστηκε το 1968, με την παράσταση του Εθνικού Θεάτρου ‘’Ο Ταρτούφος’’ του Μολιέρου.

Ο αείμνηστος Γιώργος Σκούφος μου είχε δείξει φύλλα της εφημερίδας ‘’Δημοκράτης’’ της εποχής, με την αυστηρή κριτική που δέχθηκε ο Α. Αποστόλου γιατί θυσίασε μέρος του ωραιότατου Δημοτικού Κήπου για την ανέγερσή του.

Απρίλιος του 1989 σε συνάντηση με τον Α. Αποστόλου, μου εξιστόρησε αναλυτικά την περιπέτεια του θεάτρου, που 18 χρόνια μετά έχριζε ανακατασκευής.

Ο Α. Αποστόλου υπήρξε ο πρώτος υπογράφων με άλλους περίπου 40 Δημάρχους και Κοινοτάρχες, που με επιστολή τους προς τον Α. Παπανδρέου του ζητούσαν να με συμπεριλάβει υποψήφιο Βουλευτή στο ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές του Ιουνίου 1989, και διατηρώ το κειμήλιο αυτό ως κόρη οφθαλμού.

Μετά από συσκέψεις και ενημέρωση που είχαμε από τις υπηρεσίες ότι υπήρχαν σημαντικά προβλήματα όπως ότι: ο εξώστης δεν πρέπει πλέον να χρησιμοποιείται λόγω στατικών προβλημάτων, μη ύπαρξη κλίμακας ασφαλείας διαφυγής, κ.α.

Συμφωνήσαμε μετά από πολλές συναντήσεις και με τους μηχανικούς της Νομαρχίας στην ανάγκη ανακαίνισης του, όμως αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι αυτό σήμαινε κατεδάφιση και νέα κατασκευή.

Συνέπεσαν οι απόψεις μας, με τον Δήμαρχο, ότι η μελέτη έπρεπε να ανατεθεί στον σημαντικότερο Έλληνα αρχιτέκτονα με ειδίκευση στα θέατρα, στον Μάνο Περράκη, που υπήρξε μελετητής σημαντικών θεάτρων την Αθήνας, όπως του θεάτρου Καρόλου Κουν, του REX, του Μεγάρου Μουσικής. Τον Μ. Περράκη  τον γνώριζα, έχοντας συνεργαστεί μαζί του στα χρόνια που υπήρξα συνεργάτης του Υπουργείου Πολιτισμού.

Μέσα του 1985, σε σύσκεψη στη Νομαρχία αποφασίσαμε ότι για να αποφευχθούν οι χρονοβόρες διαδικασίες ανάθεσης μελέτης, να χρηματοδοτήσει η Νομαρχία έναν ιδιωτικό φορέα, και αυτός να αναθέσει απευθείας στον Μ. Περράκη την εκπόνηση της μελέτης.

Πράγματι όλοι πρότειναν να χρηματοδοτηθεί  ο θεατρικός όμιλος ‘’Το Μπουρίνι’’, και μετά από συνεννόηση με τον Ν. Δανδούμη, τον Μίκο Πεσματζόγλου, τον Πρόεδρό του, υπέγραψα την απόφαση χρηματοδότησης στο ‘’Μπουρίνι’’. Έτσι εκπονήθηκε η μελέτη η οποία στη συνέχεια παραχωρήθηκε δωρεάν στον Δήμο Μυτιλήνης.

Από την πρώτη επίσκεψη – αυτοψία της ομάδας του Μ. Περράκη επί το έργο, έγινε κατανοητό ότι είναι σε πλήρη αποσάθρωση οι φέροντες περιμετρικοί τοίχοι από τούβλα με σενάζ 20 εκατοστά ανά 3,5 μέτρα ύψους, και ότι απαιτείται νέα στατική μελέτη, μελέτη θεμελίωσης, λόγω της υψηλής στάθμης των υδάτων της θάλασσας, κ.α.

Αποχώρησα από την Νομαρχία, και η διετία 1987 – 1988  με βρίσκει Γενικό Διευθυντή της ΕΡΤ.

Μετέβαινα στο γραφείο του Μ. Περράκη στους Αέρηδες στην Πλάκα, και παρακολουθούσα την πρόοδο των μελετών, πείστηκα ότι πράγματι δεν μπορεί να υπάρξει μελέτη ανακαίνισης του υπάρχοντος θεάτρου με έναν υπό κατάρρευση φέροντα οργανισμό, αλλά κατασκευή ενός νέου θεάτρου.

1989 – 1993 Βουλευτής πλέον της Αντιπολίτευσης, είχε παραδοθεί η Γ’ φάση της μελέτης, αλλά δεν χρηματοδοτείται το έργο. Μόνη εκκρεμότητα η ολοκλήρωση της μελέτης της περιστρεφόμενης κυκλικής σκηνής, για την οποία δεν υπήρχε εγκεκριμένη πίστωση.

Το 1994 ο Α. Παπανδρέου ξανά Πρωθυπουργός, τοποθετούμαι Υφυπουργός Πολιτισμού με ευθύνη τα έργα του Υπουργείου.

Συγκαλώ την πρώτη συνάντηση με την μελετητική ομάδα, η οποία παρουσιάζει λεπτομερώς τις εργασίες που θα πρέπει να γίνουν για την ανέγερση ενός νέου, τεχνολογικά άρτια εξοπλισμένου θεάτρου, και μεταξύ των εργασιών προτείνονται:

• Καθαίρεση όλων των εσωτερικών κατασκευών του κτηρίου, ήτοι ολοσχερής κούφωση του
• Νέος φέρων οργανισμός από οπλισμένο σκυρόδεμα, σιδηροκατασκευές, και νέες οπτοπλινθοδομές
• Εκσκαφή όλου του δαπέδου έως το μείον 2,30μ για νέα θεμελίωση (το δάπεδο ισογείου του θεάτρου βρίσκεται στο συν 1.70 από την στάθμη 0,00)
• Ειδικές κατασκευές προστασίας και μόνωσης των τοιχωμάτων 

• Στο ισόγειο δημιουργείται μεγάλος χώρος υποδοχής, οι δύο είσοδοι προς το αμφιθέατρο, η κλίμακα προς το φουαγιέ του ορόφου και προς το υπόγειο, χώρος bar, κ.α.
• Στον όροφο δημιουργείται μεγάλο φουαγιέ, ήτοι ένας νέος χώρος πολλαπλών χρήσεων για ομιλίες, εκθέσεις, εκδηλώσεις κ.α.
• Πλήρης θερμομόνωση της στέγης και των περιμετρικών τοίχων, έξοδοι κινδύνου,
  νέα σύγχρονη περιστρεφόμενη κυκλική σκηνή, σύγχρονος κλιματισμός ψύξης – θέρμανσης, νέες ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις, μεταφραστικές καμπίνες για διεξαγωγή συνεδρίων, μεγάλα καμαρίνια, κ.α.

Αποφασίστηκε επίσης να μην αλλοιωθεί και να παραμείνει ως έχει μόνο η κεντρική όψη του θεάτρου, με το ‘’Προστύλιο’’, και τους δύο Αιολικούς Κίονες. (φωτο 3)

Γενάρη του 1995 συγκαλούμε με τον νέο Δήμαρχο Θ. Χοχλάκα στο Δημαρχείο σύσκεψη, με την παρουσία του μελετητή Μάνου Περράκη και της ομάδας του, οι οποίοι παρουσίασαν το σύνολο των ριζικών παρεμβάσεων, και τον ενδεικτικό προϋπολογισμό του έργου 500 εκατ. δρχ., μεγάλο ποσό για την εποχή. 

Ανακοινώνω ότι το έργο του Νέου Θεάτρου θα χρηματοδοτηθεί από πρόγραμμα ‘’Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Πολιτισμού’’ με φορέα εκτέλεσης τον Δήμο Μυτιλήνης.

Στις 13 Ιουνίου 1995, έχοντας τη διαβεβαίωση ότι ήταν εγκεκριμένα και τα τεύχη δημοπράτησης του έργου, απέστειλα στον Αναπληρωτή Υπουργό Εθν. Οικονομίας Γ. Ρωμαίο, το αριθμ. 2215/Ν.Σ./ικ  έγγραφο, ζητώντας του ένταξη του έργου στη ΣΑΕ/14/1 του Υπουργείου Πολιτισμού, προϋπολογισμού 500 εκατ. δρχ. (έγγραφο Α1)

Με το ίδιο έγγραφο ζήτησα επιπρόσθετα χρηματοδότηση για το Μουσείο Απολιθωμένου Δάσους στο Σίγρι.

Εννέα μέρες μετά, και ύστερα από συνάντηση μας που προηγήθηκε, ο Γ. Ρωμαίος κατανόησε ότι δεν μπορεί να υπάρξει μείωση του προϋπολογισμού, και με την αριθμ. 43474/Δ.Ε.2307/22/6/1995 απόφασή του ενέκρινε την ένταξη του έργου στο πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων εκτέλεσης του ΥΠΠΟ ύψους 500 εκατ. δρχ. 

Το Νέο Δημοτικό Θέατρο Μυτιλήνης είχε πλέον δρομολογηθεί οριστικά.

Το έργο δημοπρατήθηκε, ορίστηκαν οι επιβλέποντες μηχανικοί μεταξύ των οποίων η αείμνηστη αρχιτέκτονας Μαρία Δανιά που υπήρξε και η πρώτη Διευθύντρια της 7^ης Εφορείας Νεοτέρων Μνημείων Λέσβου, που ίδρυσα την ίδια χρονιά με απόφασή μου, όπως και την Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.

Δυστυχώς η εργολαβία διακόπηκε, το έργο επαναδημοπρατήθηκε, και το ανέλαβε νέος εργολάβος.

Γραφειοκρατικά θέματα, καθυστερήσεις στις εκταμιεύσεις των εγκεκριμένων πιστώσεων, -και λόγω αλλαγής υπουργών στο ΥΠΠΟ-, αλλά και λόγω των έργων των Ολυμπιακών Αγώνων που προτάσσονταν από την Κυβέρνηση, καθυστέρησαν τις εκταμιεύσεις, και κατά συνέπεια την ολοκλήρωση του έργου.

Δέχθηκα για αυτό κριτική όπως και ο αείμνηστος Δήμαρχος Θ. Χοχλάκας, δυστυχώς υπήρξε πολιτική εκμετάλλευση.

Η νέα Δημαρχική αρχή, αρχές 1999, του Νάσου Γιακαλή, και ο Αντιδήμαρχος Έργων Π. Πατερέλλης, όπως και εγώ, αναμέναμε την υπολειπόμενη επιπρόσθετη πίστωση, την οποία είχε υποσχεθεί το Υπουργείο Ανάπτυξης ότι θα κατέβαλε από το πρόγραμμα για Συνεδριακά Κέντρα, πράγμα που δεν υλοποιήθηκε τότε.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι βουλευτής το 1997, αναγκάστηκα να παρακαλέσω τον Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ Κ. Λαλιώτη να χρηματοδοτήσει το υπολειπόμενο μέρος της ολοκλήρωσης της Περιστρεφόμενης Κυκλικής Σκηνής, και μερικά έργα στον Περιβάλλοντα Χώρο, ύψους 18 εκατ. δρχ. 

Η ολοκλήρωση του έργου διήρκησε πέντε (5) χρόνια, η συνολική δαπάνη έφτασε περίπου το ένα δις δραχμές, και σημειώνω ότι δεν έγιναν ποτέ επίσημα εγκαίνια.

Τον Μάιο του 2023 ο Μάνος Περράκης 86 ετών τότε, με κάλεσε να είμαι μεταξύ των ομιλητών στην παρουσίαση στο Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών του βιβλίου του ‘’ARS THEATRALLIS’’, ενός τόμου που περιλαμβάνει τα 50 και πλέον θέατρα που μελέτησε και κατασκεύασε, στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο, στα οποία συμπεριλαμβάνεται και το Δημοτικό Θέατρο Μυτιλήνης. (Φωτο 5, 6, 7, 8)

Από το βιβλίο του Μάνου Περράκη ‘’ARS THEATRALIS’’

Στην τοποθέτησή μου αναφέρθηκα στην ωραία συνεργασία μας, και πως ένα μικρό έργο γίνεται Μεγάλο από έναν Μεγάλο Αρχιτέκτονα.

Αυτό το έργο σηματοδότησε στον εκσυγχρονισμό μιας από τις σημαντικότερες πολιτιστικές υποδομές της πόλης της Μυτιλήνης.

Σαράντα χρόνια μετά, το σύγχρονο Δημοτικό Θέατρο –πέραν των λεχθέντων- είναι από τα πλέον άρτια Δημοτικά Θέατρα της χώρας, και το μόνο θέατρο που η σκηνή του είναι κυκλική και περιστρεφόμενη Ιταλικής κατασκευής, την οποία εγκατέστησε ειδικό ιταλικό συνεργείο, και ανάλογη τεχνολογία είχε μόνο το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Την ίδια χρονιά το 1985, ανατέθηκαν και οι μελέτες μετατροπής σε Πολύκεντρα Πολιτισμού των Ελαιοτριβείων στην Αγία Παρασκευή, Μανταμάνο, Πολύχνιτο, και το Σαπωνοποιείο στο Πλωμάρι, για το ιστορικό των οποίων θα υπάρξει ειδική παρουσίαση.