Στις αρχές του 2013 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Αιολίδα» το βιβλίο του Πάντα Στρατή, «ΓΙΑΤΙ; (Η τραγική ιστορία μιας προσφυγικής οικογένειας και ειδικότερα του Ευέλπιδα μονοχογιού της)».

Το Στρατή τον γνώρισα πριν από έξι χρόνια, όταν ζητούσα πληροφορίες για τον εκτελεσμένο, στη διάρκεια της κατοχής στα «Μπλόκια», συγχωριανό του, Πολιχνιάτη - Ψάνη Παναγιώτη και με βοήθησε αμέσως και με κάθε τρόπο. Στη συνέχεια δε έπραξε το ίδιο στην τρέχουσα έρευνά μου για τους Πολιχνιάτες πατριώτες που έχασαν τη ζωή τους στο νησί μας ή έξω απ’ αυτό την περίοδο της Γερμανο-ιταλο-βουλγαρικής κατοχής. Ανάμεσά τους και ο Εύελπις Κουβελίδης Γεώργιος.

Το βιβλίο τούτο πραγματεύεται την τραγική ιστορία της μικρασιάτικης οικογένειας Κουβελίδη, που ξεριζωμένη από τις προγονικές εστίες, θα εγκατασταθεί στον Πολιχνίτο με μόνη παρηγοριά το μονάκριβο, μόλις 10 μηνών παιδί τους, Γιώργο.

Ο πόλεμος της αρβανιτιάς θα βρει το Γιώργο, μόλις λίγων ημερών πρωτοετή, της Σχολής Ευελπίδων. Με την συνθηκολόγηση, τον Απρίλη του ΄41, «ως μη όφειλε» με τους υπόλοιπους Ευέλπιδες θα διεκπεραιωθούν μέσω Πελοποννήσου στα Χανιά. Εκεί χωρίς καμιά εκπαίδευση, θα δώσουν το «παρών» στην έναρξη της μάχης της Κρήτης, στις 20 Μαΐου 1941, αντιμετωπίζοντας τις επίλεκτες και άρτια εξοπλισμένες αερομεταφερόμενες γερμανικές δυνάμεις. Την ίδια μέρα στην πρωτόλεια πολεμική του μάχη, ο Γιώργος θα χάσει τη ζωή του κοντά στο Κολυμπάρι Χανίων. Κι αν το ιστορικό της 1ης μέρας ήταν καταγραμμένο, όπως και ο θάνατος των δυο Ευέλπιδων, η μεγάλη προσφορά της έρευνας του Στρατή είναι η «αποκάλυψη» της μεγάλης, μα και μοναχικής μάχης του πατέρα να βρει και να φέρει τα οστά του μοναχογιού του στον Πολιχνίτο, εννέα χρόνια μετά το θάνατο του στα 1950.

Μιας μοναχικής πορείας για την αποκατάσταση της υστεροφημίας του 18χρονου μοναχογιού του στην έρημο της μεταπολεμικής δημόσιας λησμονιάς, που επιβλήθηκε για όλους σχεδόν τους νεκρούς του αντιστασιακού αγώνα 1941-1944.

Η μετά από 70 χρόνια δημόσια παράθεση της ιστορίας του Ευέλπιδος Κουβελίδη Γιώργου, μας αποκαλύπτει ότι ποτέ δεν είναι αργά για ν’ αποκαλύψουμε και ν’ αποτινάξουμε τη λήθη για τα εκατοντάδες θύματα, Λέσβιους συμπατριώτες μας την περίοδο της Γερμανο-ιταλο-βουλγαρικής κατοχής. Είναι καθήκον της γενιάς μας να ξαναθυμηθεί, να ξαναγνωριστεί και ν’ ανακαλύψει ξανά εποποιία της Εθνικής Αντίστασης την τελευταία μεγάλη στιγμή του Ελληνικού Έθνους. Θα διδαχτούμε πολλά και ίσως ανακαλύψουμε ότι το σημερινό πολιτικό-κοινωνικό-οικονομικό μας αδιέξοδο έχει τις ρίζες του και έμμεση σχέση με τη διαχείριση της περιόδου αυτής τόσο ατομικά όσο και συλλογικά.