Οδοιπορικό στις ρίζες τους και στην παράδοσή τους πραγματοποίησαν στη Λέσβο τα μέλη του Εκπολιτιστικού Συλλόγου Μυτιληνιών Σάμου το τριήμερο 23 έως 25 Αυγούστου. Επρόκειτο ουσιαστικά για ένα «προσκύνημα» στον τόπο που ιστορικά αναφέρεται ως η περιοχή απ’ όπου ξεκίνησαν έποικοι για τη Σάμο και ίδρυσαν την κωμόπολη στην οποία έδωσαν και το όνομα του νησιού της καταγωγής τους. «Μυτιληνιοί» λέγεται το χωριό της Σάμου, ένα όνομα που ίσως περνούσε απαρατήρητο, όπως τόσα και τόσα άλλα χωριά του νησιού, που ίδρυσαν νέοι έποικοι μετά το 1560, με τα προνόμια που είχε εξασφαλίσει ο Κιλίτζ Πασσάς απ’ το Σουλτάνο. Ωστόσο, η κωμόπολη των Μυτιληνιών ήταν και εξακολουθεί να είναι μια πολυπληθής κοινότητα, που συνέβαλε αναμφίβολα στη διαμόρφωση της κοινωνικής και πολιτιστικής παράδοσης της νεώτερης Σάμου.

Έχουν περάσει 13 χρόνια από τότε που η κοινότητα Μυτιληνιών το 1996 ήλθε σε επαφή με την κοινότητα Βρίσας της Λέσβου, ανταλλάσσοντας τις πληροφορίες τους για να διαπιστώσουν ότι έχουν κοινό τόπο καταγωγής την Αιγίδα (> Νιγίδα, ή Ν’γίδα κατά την τοπική διάλεκτο). Είναι η περιοχή που ερημώθηκε μετά από επιδρομή των κουρσάρων γύρω στα 1550 και όσοι γλύτωσαν το μαχαίρι και την αιχμαλωσία, έχτισαν τη σημερινή Βρίσα στην περιοχή Πολιχνίτου. Οι υπόλοιποι έφθασαν στη Σάμο.
Οι πρώτες επαφές έμελλε να «παγώσουν» μετά τη συνένωση των κοινοτήτων σε δήμους, τα νέα διοικητικά όργανα αποδείχθηκαν πιο ψυχρά σε τέτοιου είδους επαφές και αναζητήσεις. Την αναθέρμανση των σχέσεων επεδίωξε ο Εκπολιτιστικός Σύλλογος Μυτιληνιών, απ’ την άνοιξη του 2007, με προσωπική τηλεφωνική επαφή του προέδρου με τις τοπικές και δημοτικές αρχές, αλλά και τον Πολιτιστικό Σύλλογο της Βρίσας. Αυτή η επαφή έμελλε να εξελιχθεί τον περασμένο Ιούνιο με την παρουσία του προέδρου του Τοπικού Συμβουλίου της Βρίσας, Γιώργου Μαργαρίτη, στη γιορτή του Κλήδονα στους Μυτιληνιούς.


Όλα τα υπόλοιπα έγιναν γρήγορα. «Σπάσανε οι πάγοι» και μέσα σε δυο μήνες έγινε πράξη η πρόταση του κ. Μαργαρίτη για μια κοινή εκδήλωση στη Βρίσα.
«Στο χαρτί δεν είναι εύκολο να περιγραφούν όλα εκείνα που συνέβαλαν στην πραγματοποίηση αυτής της ιδέας, μπορούμε να πούμε όμως ότι ιθύνων νους ήταν ο Γιώργος Μαργαρίτης, ο νέος αυτός άνθρωπος της αυτοδιοίκησης, ο δάσκαλος που έχει όλα τα στοιχεία του οραματιστή, της πολιτικής βούλησης, της ευθύνης, της επιμονής και της εργατικότητας, αλλά και της διείσδυσης μέσα στην τοπική κοινωνία για να φέρει σε πέρας με επιτυχία τους στόχους ενός τέτοιου προγράμματος», αναφέρουν χαρακτηριστικά οι Μυτιληνιοί Σάμου στο ιστολόγιό τους.



Ένα φεστιβάλ πολιτιστικής παράδοσης
Η εκδήλωση είχε τα στοιχεία ενός οργανωμένου φεστιβάλ πολιτιστικής παράδοσης, με έκφραση όλων των μορφών της τέχνης και της λαϊκής παράδοσης, με πρωτογενείς αυθεντικές μορφές και υλικά. Ήταν μια αναβάπτιση των παλαιοτέρων σ’ αυτό που γνώρισαν στην παιδική τους ηλικία και μια μοναδική εμπειρία και γνωριμία για τη νέα γενιά, συνδυάζοντας την πείρα της τρίτης ηλικίας με τα πολιτιστικά δρώμενα μιας εποχής που πέρασε, αλλά αποτελεί το σημείο αναφοράς της κάθε σύγχρονης πολιτιστικής παρέμβασης.
Στην αναβίωση των πολιτιστικών δρωμένων και των παραδοσιακών ασχολιών της περιοχής, συμμετείχαν όλες οι ηλικίες, αλλά την παράσταση την έκλεψε η τρίτη και λίγο πιο πάνω ηλικία, με τη ζεστασιά και τη ζωντάνια που παρουσίασαν τα δρώμενα, αλλά και με το χορό που συνέχισαν μέχρι αργά τη νύχτα.
Αξιοσημείωτη ήταν η δουλειά της 88χρονης αυτοδίδακτης ζωγράφου Μυρσίνης Βογιατζή, που χρόνια ζωγραφίζει και διακοσμεί όχι μόνο τα πήλινα αντικείμενα που κατασκευάζει ο σύζυγός της, αλλά και σε ό,τι άλλο υλικό προσφέρεται στη δουλειά της.
Το άνοιγμα και το καλωσόρισμα της συνάντησης αυτής έγινε απ’ τον πρόεδρο Γιώργο Μαργαρίτη για να το διαδεχθεί ο δήμαρχος Πολιχνίτου, Γιάννης Συκάς, μεταφέροντας και το χαιρετισμό του νομάρχη Λέσβου, Παύλου Βογιατζή. Χαιρετισμό απηύθυναν ακόμα ο αντιδήμαρχος Πυθαγορείου, Κωνσταντίνος Κούμας, που συμμετείχε στην αποστολή ως εκπρόσωπος του δήμου Πυθαγορείου, και ο πρόεδρος του Εκπολιτιστικού Συλλόγου Μυτιληνιών Σάμου, Χρήστος Αμουργιανός.
Οι χαιρετισμοί δεν έμειναν μόνο «στους τύπους», προχώρησαν και σε προτάσεις και υποσχέσεις αμφότερων των πλευρών, για συνέχιση των πολιτιστικών επαφών και δέσμευση για την αναστύλωση του ερειπωμένου εξωκκλησιού της Νιγίδας εκ μέρους του δήμου, αλλά και της εκκλησίας. Ο Εκπολιτιστικός Σύλλογος Μυτιληνιών Σάμου υποσχέθηκε να συμβάλει σε μια τέτοια προσπάθεια με όποιο μέσο μπορεί να διαθέσει, τονίζοντας ότι είναι απαραίτητο ένα τέτοιο έργο, ένα κοινό μνημείο και σημείο αναφοράς των Βρισαγωτών και των Μυτιληνιών της Σάμου.



Χορός μέχρι το πρωί
Από μια τέτοια εκδήλωση δεν έλειψε φυσικά ο χορός. Το χορευτικό τμήμα του Συλλόγου «Μπάλος του Πολιχνίτου» διαδέχθηκε ο τρίτος και τέταρτος κύκλος του χορευτικού τμήματος του Εκπολιτιστικού Συλλόγου Μυτιληνιών Λέσβου, με 30 εφήβους χορευτές που ενθουσίασαν και συγκίνησαν το πολυπληθές κοινό.
Η παρουσίαση των χορών έγινε απ’ τη γραμματέα του Εκπολιτιστικού Συλλόγου, Κούλα Καραμηνά. Το πανηγύρι συνεχίστηκε μέχρι τις τρεις τα ξημερώματα.
Αξίζει να αναφερθεί πως, αν και το γλέντι πραγματοποιήθηκε καθημερινή μέρα, και μάλιστα Δευτέρα, ο κόσμος είχε κατακλύσει ασφυχτικά τους χώρους των εκδηλώσεων και παρέμεινε εκεί μέχρι τα ξημερώματα.
Χορηγός των εκδηλώσεων ήταν ο δήμος Πολιχνίτου και η νομαρχία Λέσβου.