Σοβαρότατες αλλαγές θα επιφέρει ειδικά στο Νομό Λέσβου η έκδοση του προωθούμενου Προεδρικού Διατάγματος για τους μικρούς νησιωτικούς υδροβιότοπους, αφού οι περιορισμοί και οι απαγορεύσεις της δόμησης θα επηρεάσουν τις χρήσεις γης σε πολλές περιοχές του Νομού.
της ΜΑΡΙΝΑΣ ΠΟΛΛΑΤΟΥ
Σοβαρότατες αλλαγές θα επιφέρει ειδικά στο Νομό Λέσβου η έκδοση του προωθούμενου Προεδρικού Διατάγματος για τους μικρούς νησιωτικούς υδροβιότοπους, αφού οι περιορισμοί και οι απαγορεύσεις της δόμησης που περιλαμβάνονται σε αυτό θα επηρεάσουν τις χρήσεις γης σε πολλές περιοχές της Λέσβου, της Λήμνου και του Αγίου Ευστρατίου. Είναι χαρακτηριστικό πως απ’ τις 369 περιοχές που θα χαρακτηριστούν σε ελληνικά νησιά ως μικροί υγρότοποι, οι 68 (ο ένας στους πέντε δηλαδή) βρίσκονται στο Νομό Λέσβου.
Σε δημόσια διαβούλευση στο www.opengov.gr βρίσκεται απ’ την Τετάρτη το Προεδρικό Διάταγμα με τίτλο «Καταγραφή των μικρών νησιωτικών υγροτόπων της χώρας και καθορισμός μέτρων για την προστασία και διατήρησή τους» του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Σύμφωνα με την υπουργό, Τίνα Μπιρμπίλη, σκοπός του Διατάγματος είναι η καταγραφή και οριοθέτηση των μικρών νησιωτικών υγροτόπων της χώρας ως οικοσυστημάτων μεγάλης σημασίας για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, αλλά και η προστασία και διαχείριση των υδάτων και ο καθορισμός των αναγκαίων μέτρων και διαδικασιών, ώστε να καθίσταται αποτελεσματική η προστασία και η διατήρηση του οικολογικού τους χαρακτήρα.
Οι υγρότοποι αυτοί αφορούν σε περιοχές υδάτων φυσικής ή τεχνητής προέλευσης, μόνιμες ή πρόσκαιρες, όπου το νερό, γλυκό, υφάλμυρο ή αλμυρό, ρέει ή είναι στατικό, περιλαμβανομένων και εκτάσεων που καλύπτονται από θαλάσσιο νερό, βάθους όχι μεγαλύτερο των έξι μέτρων στην άμπωτη.
Μικροί υγρότοποι
Στο πλαίσιο της διεθνούς Σύμβασης Ραμσάρ, η χώρα μας έχει την υποχρέωση να διαμορφώσει και να εφαρμόσει πολιτικές διατήρησης των υγροτόπων. Όσον αφορά στους μεγάλους υγροτόπους και κυρίως αυτούς που έχουν χαρακτηριστεί ως υγρότοποι διεθνούς σημασίας βάσει της Συνθήκης Ραμσάρ, έχει γίνει η καταγραφή των ορίων τους και έχουν καθοριστεί μέτρα για τη διαχείριση και διατήρησή τους. Το ίδιο επιχειρεί το ΥΠΕΚΑ να κάνει και για τους μικρούς υδροβιότοπους, όσους δηλαδή είναι σε έκταση μικρότεροι των 80 στρεμμάτων. Η δημόσια διαβούλευση θα διαρκέσει μία εβδομάδα, έως την Τετάρτη 1η Ιουνίου, προκειμένου οι ενδιαφερόμενοι φορείς να υποβάλουν τις προτάσεις τους.
Σύμφωνα με το Σχέδιο, στο Νομό Λέσβου συνολικά προτείνεται να χαρακτηριστούν ως υγρότοποι 68 περιοχές, έκτασης από ενός έως 71 στρεμμάτων, εκ των οποίων οι τέσσερις στον Άγιο Ευστράτιο, οι 16 στη Λήμνο και οι 48 στη Λέσβο (αναλυτικά στον πίνακα).
Stop στην οικοδομή
Απ’ την ανάγνωση και μόνο του Σχεδίου γίνεται σαφές ότι ο βασικός περιορισμός, με οριζόντια μάλιστα εφαρμογή δίχως εξαιρέσεις, για κανένα υδροβιότοπο, αφορά στην απαγόρευση της δόμησης σε όσους υγροτόπους θα χαρακτηριστούν ως τέτοιοι, είτε ανήκουν είτε όχι σε περιοχές Natura. Έτσι όπως έγινε και για τις περιοχές Natura, προβλέπεται να υπάρξει μια μεταβατική περίοδος κατά την οποία θα εκτελεστούν οι οικοδομικές άδειες που θα είχαν εκδοθεί πριν τη δημοσίευση του Διατάγματος, ενώ δεν περιλαμβάνονται αναφορές για το τι θα γίνει με υφιστάμενες αυθαίρετες κατασκευές.
Στα βασικά σημεία του Προεδρικού Διατάγματος αναφέρουμε τη θέσπιση κανόνων για τις εκτάσεις που ήδη καλλιεργούνται, στις οποίες και θα χρησιμοποιούνται υποχρεωτικώς λιπάσματα και φυτοφάρμακα φιλικά προς το περιβάλλον. Οι περιοχές σε διάστημα διετίας θα χαρτογραφηθούν, ενώ δε θα γίνονται σε αυτές ψεκασμοί παρά μόνο με την έκδοση σχετικής άδειας απ’ τις αρμόδιες υπηρεσίες.
Σε ό,τι αφορά στη δόμηση, προβλέπεται η πλήρης κατάργηση των οικοδομών, ακόμη και προσωρινών εγκαταστάσεων, με εξαίρεση μόνο εκείνων που έχουν σχέση με την προστασία των βιοτόπων και την επιστημονική έρευνα. Στις ίδιες εκτάσεις των υδροβιοτόπων θα απαγορεύεται και η διάνοιξη καινούργιων δρόμων, αφού η εξυπηρέτηση θα γίνεται από τους αγροτικούς που υπάρχουν.
Ομοίως θα απαγορεύεται και η κατασκευή δημόσιων έργων με εξαίρεση όσα θα είναι εθνικής σημασίας. Τέλος, στις βασικές διατάξεις του Σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος περιλαμβάνεται η μέριμνα για τη δημιουργία σύγχρονου αποχετευτικού δικτύου στους υγροτόπους, απ’ τους οικείους δήμους, ενώ την αρμοδιότητα φύλαξής τους θα έχουν το Λιμενικό, τα δασαρχεία και οι αστυνομικές αρχές.
Ο χάρτης της Λήμνου με τους 16 υγροτόπους
της ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΣΠΥΡΙΔΑΚΗ
Δεκαέξι περιοχές της Λήμνου, μικροί υγρότοποι, χείμαρροι και ρέματα, συμπεριλαμβάνονται στο χάρτη των μικρών νησιωτικών υγροτόπων.
Πρόκειται για μικρές κοίτες μικρών χειμάρρων και ρεμάτων, καθώς και μικρούς υγροτόπους σε 16 περιοχές του νησιού.
Το WWF είχε προχωρήσει πριν από αρκετά χρόνια και συγκεκριμένα το 1998 σε μια πλήρη καταγραφή όλων των μικρών υγροτόπων της Λήμνου. Προσφάτως και συγκεκριμένα τον προηγούμενο Μάρτιο, κλιμάκιο είχε επισκεφτεί το νησί όπου και επικαιροποίησε το χάρτη με τους μικρούς υγροτόπους. Ο υπεύθυνος του Κέντρου Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης του Δήμου Λήμνου, Νάσος Παπαστυλιανού, που είχε βοηθήσει το κλιμάκιο του WWF, δήλωσε στο «Ε»: «Αυτό το προεδρικό διάταγμα είναι μια θετική δράση για την προστασία του περιβάλλοντος, χωρίς ιδιαίτερες επιπτώσεις στην τοπική κοινωνία.»
Λόγω της εμπειρίας από τη διαχείριση των υγροτόπων της Αλυκής και της Χορταρόλιμνης, ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Λήμνου, Κώστας Αδαμίδης, δήλωσε για το συγκεκριμένο προεδρικό διάταγμα: «Επειδή πρόκειται για μικρές και σημειακές δεσμεύσεις, πιστεύω ότι βρίσκεται στη σωστή κατεύθυνση. Μερικοί μικροί υγρότοποι είναι και προσιτοί στον κόσμο και καλό είναι να υπάρχει πλαίσιο στήριξης. Σ’ ό,τι αφορά σε νέους χαρακτηρισμούς για τους μεγάλους υγροτόπους, θα πρέπει να γίνονται με ιδιαίτερη προσοχή, καθώς η Λήμνος καλύπτεται κατά ένα μεγάλο τμήμα της από προστατευόμενες περιοχές.»
Οι μικροί υδροβιότοποι του Νομού Λέσβου
Α/Α
|
Ονομασία υδροβιότοπου
|
Έκταση
σε στρέμματα
|
ΑΓΙΟΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ
|
1
|
Εκβολή όρμου Φράγκου
|
3
|
2
|
Εκβολή όρμου Φιτλιό
|
11
|
3
|
Εκβολή Φραγκούλη Ράχη
|
14
|
4
|
Εκβολή όρμου Μουρούλια
|
2
|
ΛΗΜΝΟΣ
|
5
|
Εκβολή ρύακα Ραγκαβά
|
6
|
6
|
Εκβολή ανώνυμου χειμάρρου (Κότσινας)
|
9
|
7
|
Μετόχι Φακού 1
|
21
|
8
|
Έλος ακρωτηρίου Ασπρόκαβος 1
|
21
|
9
|
Εκβολή Χανδριά
|
45
|
10
|
Εκβολή Ζεματά
|
4
|
11
|
Εκβολή Γομάτι
|
17
|
12
|
Νεροβγάλτης
|
9
|
13
|
Άγνωστος 2
|
18
|
14
|
Χαβούλι
|
50
|
15
|
Λιβάδια
|
61
|
16
|
Ανώνυμος όρμου Παπιάς
|
12
|
17
|
Εκβολή ρύακα Αυλώνα
|
15
|
18
|
Παρανησιά
|
14
|
19
|
Έλος Αγίου Αντωνίου
|
12
|
20
|
Έλος ακρωτηρίου Ασπρόκαβος 2
|
42
|
ΛΕΣΒΟΣ
|
21
|
Έλος Αχλαδερής
|
15
|
22
|
Εκβολή Μακάρων
|
13
|
23
|
Κούκουμος
|
71
|
24
|
Εκβολή Ταξιάρχη Παρακοίλων
|
|