Μια εικόνα είναι χίλιες λέξεις λένε (λέγανε μάλλον)... Από τότε που επεβλήθη, στη δυτική σκέψη, το μοντέλο του σχετικισμού και της αποδόμησης της ουσιοκρατίας, απότοκο του οποίου είναι η νέα αγγλοσαξονικού τύπου σοσιαλδημοκρατία και στη χώρα μας, ακόμα και η «εικόνα» θεωρείται ως μέσο αφήγησης που επιδέχεται πολλαπλών και ισοτίμων αναγνώσεων.
Προσοχή: δε μιλάμε για τα instantanes, που στην εποχή του PhotoShop επιδέχονται παραποιήσεων, αλλά για το αδιάβλητο μέσο που αποτυπώνει γεγονότα. Δε μιλάμε για τη φωτογραφική τέχνη, αλλά για τη φωτογραφία ως μέσο τυπικού δημοσιογραφικού ρεπορτάζ.
Η περιβόητη θεωρητικός της φωτογραφίας Susan Sontag μάς είπε ότι μια εικόνα είναι μια συλλογή pixels, την οποία ο εγκέφαλός μας τη διαβάζει κατά τον τρόπο συλλειτουργίας των νευρώνων του. Πολύ ωραία όλα αυτά, πλην επαρκή για τα αμφιθέατρα του Παντείου, π.χ., εν ώρα μαθήματος του κ. Βέλτσου, π.χ.. Στον καθημερινό κόσμο της πενίας, των συγκρούσεων και της πολιτικής πράξης, οι φωτογραφίες δεν είναι pixels προς νευρωνική επεξεργασία. Και κάπου εδώ τελειώνει το παίγνιο της επικοινωνιακής αξιοποίησης των εικόνων, που έτεινε να υποκαταστήσει την πλήρη έκφραση της ιδεολογικής παρέμβασης στην κοινωνία.
Ας δούμε δύο εικόνες, όχι φωτογραφίες, από τα videos που προέβαλαν τα κανάλια το προπερασμένο Σαββατοκύριακο:
Εικόνα πρώτη: Σάββατο 13/3/2010. Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού. Εκδήλωση βράβευσης των εκπαιδευτικών και μαθητών-προτύπων καινοτομίας και αριστείας, στα ελληνικά δημόσια σχολεία. Στόχος: η απόδειξη του προτύπου καλής πρακτικής και η ανάδειξή του από την υπουργό κ. Διαμαντοπούλου. Σωστά; Άριστα! Πλην όμως, «μπούκαραν» στην εκδήλωση «απείθαρχοι» ή «ανατρεπτικοί» ωρομίσθιοι καθηγητές - των παιδιών μας - και το ‘καναν λαμπόγυαλο. Επεχείρησαν, μάλιστα, να αφοπλίσουν αστυνομικό της ασφάλειας της υπουργού, ώστε να κατασκευασθεί στη συνέχεια και κάποιο εκ των αναμενόμενων σήριαλ περί της «αστυνομοκρατίας του κράτους» κ.λπ.. Η κ. Υπουργός; Ταραγμένη - ατάραχη, συνέχισε να μιλάει, με πανό πίσω της και συνθήματα... Πού πήγε το πρότυπο της αριστείας, ο κόπος, το μεράκι και οι ελπίδες των βραβευόμενων καθηγητών και μαθητών, στα Μ.Μ.Ε.; Άγνωστον...
Εικόνα δεύτερη: Κυριακή 14/3/2010. Πρωινή ενημερωτική εκπομπή της «ΝΕΤ». Συνομιλούν ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Παιδείας, κ. Κουλάιδης, και ο πρωτοστατήσας στον αφοπλισμό του αστυνομικού ωρομίσθιος καθηγητής.
Απίστευτο μείγμα πληροφορίας και επικοινωνιακής πολιτικής.
Δεν έχει καμμία σημασία το τι ελέχθη. Σημασία έχει η απόλυτος κατάρρευση του Κράτους Δικαίου, το οποίο επικαλούνται ως ιδεολογικό πρόταγμα σειρά υπουργών της κυβερνήσεως και βουλευτών της αντιπολίτευσης. Στη δική τους λογική, γιατί δε συνελήφθη βγαίνοντας από το στούντιο ο βιαιοπραγήσας συνδικαλιστής; Δεν υπέπεσε, άραγε, σε σωρεία αδικημάτων; Πού ήταν ο εισαγγελέας; Ήταν μήπως πολύ πρωινή η εκπομπή, ώστε να έχει αναλάβει υπηρεσία; Γιατί ο κ. Γενικός Γραμματέας δεν είπε, έναντι των κατηγοριών του εκπροσώπου περί «απολύσεων ωρομισθίων», ότι απόλυση δε νοείται σε περίπτωση ωρομισθίου, διότι απλώς είναι ωρομίσθιος;
Όλα τα ανωτέρω αναφέρονται για ένα λόγο. Διότι τα τελευταία χρόνια έχει παιχθεί ένα πολύ άσκημο επικοινωνιακό παιχνίδι εις βάρος των δημόσιων ΑΕΙ, των πρυτανικών αρχών και των συγκλήτων. Τώρα που η κ. Υπουργός εβίωσε στο πετσί της αυτό που βιώνουμε, ανά την Ελλάδα, σε κάθε συνεδρίαση της Συγκλήτου, θα συνεχίσει την αφ’ υψηλού υποστήριξη των Μ.Μ.Ε. που προβάλλουν το μοντέλο των «ψοφοδεών» ή «ανθρωπακίων» πρυτάνεων, ενώ το ζήτημα ήταν και είναι η εμπέδωση του διαλόγου ως απόλυτης ακαδημαϊκής λειτουργίας; Το άθλιο μοντέλο που ήθελε «ιδιοτελείς και με έλλειμμα προσόντων ηγεσίας πρυτανικές αρχές, εκλεγόμενες μέσω και λόγω της εκτεταμένης συναλλαγής με φοιτητικές παρατάξεις και οργανωμένα καθηγητικά συμφέροντα, που αποδέχονται ή αδιαφορούν για τη βία μειοψηφικών ομάδων, που εκπέμπουν ξύλινο - δηλαδή πολιτικώς ορθό - λόγο, που διακρίνονται στη σπατάλη πόρων και την αναποτελεσματικότητα του σχεδιασμού κ.λπ.» μήπως αποδεικνύεται μια επικοινωνιακή μπαρούφα, την οποία οφείλει άμεσα να αποκηρύξει, ως μείζον πολιτικό σφάλμα και ιδεολογική παρεκτροπή; Και βεβαίως να πράξει αναλόγως, αναστοχεύοντας στον πυρήνα του πολιτικού Λόγου που την κατέστησε υπουργό;
Περιμένουμε, ως ηθικώς τεθνεώτες, τη δικαίωση μιας ακαδημαϊκής ζωής. Και το αίτημα είναι πολύ μεγάλο, ώστε να παρακαμφθεί στους μαιάνδρους της νεοελληνικής πολιτικής...

* Ο καθηγητής Ανδρέας Ι. Τρούμπης είναι πρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου.