Hermann Bausinger
Μετάφραση: Μαριάνθη Καπλάνογλου, Αρετή Κοντογιώργη
Επιμέλεια: Μαριάνθη Καπλάνογλου
Πρόλογος: Μ.Γ. Μερακλή
Εκδόσεις Πατάκη
Αθήνα 2009, σελ. 271

Ο λαϊκός πολιτισμός αποτέλεσε για πολύ καιρό αντικείμενο μιας ρομαντικής αναζήτησης επιβιώσεων και κατάλοιπων. Με το παρόν βιβλίο, που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1961, ο Hermann Bausinger συνέβαλε καθοριστικά στον επαναπροσδιορισμό και στον προσανατολισμό εκ νέου της λαογραφίας, όχι μόνο στη Γερμανία αλλά και σε άλλες χώρες. Κατ’ αρχάς, ο συγγραφέας αντικρούει εδώ την αντίληψη σχετικά μ’ ένα λαϊκό πολιτισμό, ο οποίος παραμένει απρόσβλητος από την τεχνολογική πρόοδο στραμμένος αποκλειστικά στο παρελθόν. Με αυτόν τον τρόπο αφαιρεί από το λαϊκό πολιτισμό τη διάσταση της φαινομενικά πάντοτε ανέπαφης παράδοσης. Εξετάζοντος στην ιστορική τους εξέλιξη κοινωνικές ομάδες και μια σειρά πολιτισμικών μορφών, όπως αυτές εκδηλώνονται στην καθημερινή ζωή (πολιτισμός της μεγάλης πόλης, αναβίωση, μίμηση και εμπορευματοποίηση της παράδοσης, ποπ κουλτούρα και κιτς), αλλά και τις αντίστοιχες επιστημονικές θεωρήσεις, το βιβλίο βοηθάει να κατανοήσουμε τη θέση του λαϊκού πολιτισμού στη σύγχρονη κοινωνία ως ένα μείγμα προνεωτερικών και νεωτερικών στοιχείων. Κατά δεύτερο, καθώς οι παλαιότεροι γεωγραφικοί, χρονικοί και κοινωνικοί ορίζοντες συνεχώς διευρύνονται, οι άνθρωποι εξακολουθούν να διαφυλάσσουν στο βιόκοσμό τους ορίζοντες ταυτότητας. Η κοινωνία μας συμβιβάστηκε με τη διείσδυση της τεχνολογίας στη ζωή μας, έχοντας ωστόσο ως αντίβαρο ένα λαϊκό πολιτισμό ο οποίος αντιστοιχεί στην εικόνα ενός «ιδανικού» κόσμου και ενός συνόλου αξιών· αυτός ο κόσμος αποτελεί ακόμη και σήμερα σημείο αναφοράς.
Οι τίτλοι του Γερμανού φιλολόγου και συγγραφέα χωρίζονται σε τέσσερα κεφάλαια: Ο τεχνολογικός κόσμος ως «φυσικό» περιβάλλον, Διεύρυνση του χώρου, Χρονική διεύρυνση, Κοινωνική διεύρυνση.