Η συναλλαγή με τους άλλους ανθρώπους είναι μία σύνθετη διαπροσωπική λειτουργία. Ξεκινά, εκφράζεται, εξελίσσεται ή τελειώνει με σύνθετους μηχανισμούς, στους οποίους συμμετέχουν όλες οι ανθρώπινες ψυχικές λειτουργίες. Αυτό που λέμε συμπάθεια, αντιπάθεια, ταίριασμα ή ανομοιογένεια και που οι νέοι απλά και με τη γλώσσα της ευτυχίας τους εκφράζουν με φράσεις «κολλητός», «δεν τον πάω», «δικέ μου» κ.τ.λ. αποτελεί μια πολύπλοκη επικοινωνιακή λειτουργία. Οι ρίζες της συμπάθειας ή αντιπάθειας βρίσκονται στις ασυνείδητες καταχωρήσεις του παρελθόντος σε πρότυπα και αρχέτυπα ή σε συμπλέγματα απωθημένα της ζωής μας. Ταυτίσεις, εξαρτήσεις, απραγματοποίητες φαντασιώσεις, όλα συμμετέχουν σ’ αυτό το δαιδαλώδες σύστημα του ψυχισμού μας όπου το τελικό προϊόν είναι η δυνατότητα «διαπλοκής» μας, να ζήσουμε μαζί με τους άλλους, να τους αγαπήσουμε, να τους μισήσουμε ή να τους αρνηθούμε.
Ο χειρισμός των σχέσεων είναι εννοιολογικά μια «διαπλοκή». Το να στηρίξεις, να βοηθήσεις ή να προσφέρεις στον άλλο βοήθεια, να του κάνεις «ρουσφέτι» ή να τον αγνοήσεις είναι μια κοινή λειτουργία σε όλους. Νομιμοποιημένη μέσα στα πλαίσια της ευρύτερης οικογένειας, θεωρείται απόλυτα φυσιολογική. Η προτεραιότητα που έχουν οι συγγενείς μας, οι φίλοι, οι γνωστοί, οι γείτονες στην εξυπηρέτηση όταν προσφέρονται δημοσιοϋπαλληλικές υπηρεσίες, είναι λογικά και ηθικά αποδεκτή. Φυσικά δεν παύει να είναι άδικη και προνομιακή. Αποτελεί μία επιλογή μέσω της «κοινωνικής διαπλοκής». Η ανακούφιση που νιώθει κανείς όταν συναντάει σε κάποια υπηρεσία ένα φίλο, γνωστό ή συγγενή είναι μεγάλη. Έχει την ελπίδα ότι λύθηκε το πρόβλημά του, ότι ένα οικείο πρόσωπο θα τον δει «σαν δικό του» και θα τον βοηθήσει. Σπάει τον απρόσωπο χαρακτήρα της γραφειοκρατίας, των αριθμών προτεραιότητας και διαλύει τη μοναξιά που νιώθει κανείς ανάμεσα στους ξένους. Είναι η καθημερινή ζεστή, ευχάριστη ατμόσφαιρα, το κλίμα ανθρωπιάς στα χωριά και τις μικρές πόλεις. Είναι το ανθρώπινο πρόσωπο της «διαπλοκής». Αποτελεί αυθόρμητη και αυθεντική εκδήλωση των συναισθημάτων οικειότητας. Και η προώθηση του αιτήματός μας, η εξυπηρέτηση από το συγγενή, το φίλο, το γείτονα δε θα πάψει να υπάρχει σε πείσμα των ηλεκτρονικών αρχειοθετήσεων, της ψυχρότητας του υπολογιστή και της λογικής απαίτησης των πολλών για αξιοκρατία και ισοτιμία.
Όμως η συναλλαγή, όπως συμβαίνει συχνά στην ανθρώπινη συμπεριφορά, περνά τα όρια. Γίνεται συναλλαγή και διαπλοκή κομματική, αδελφοτήτων και δογμάτων. Και στο απόγειο της παρανομίας δένεται με όρκους και τελικά γίνεται «μαφιόζικη». Ταυτόχρονα, οικονομικά οφέλη δημιουργούν κάστες συμφερόντων, κυβερνητικές ή επιχειρηματικές και ενίοτε συμμοριακές ομάδες εμπόρων ναρκωτικών κ.τ.λ. και δρουν εγκληματικά αποτελώντας κίνητρο ένταξης ατόμων σ’ αυτές τις παράνομες ομάδες με άνομους σκοπούς κι οφέλη.
Ταυτόχρονα, η εγκληματική «διαπλοκή», ντυμένη με το μανδύα της «ιερότητας», της πίστης στον κοινό σκοπό, των όρκων σιωπής και εχεμύθειας, της συγκατάβασης, της αλληλοκάλυψης των νονών της νύχτας με δικό της ηθικό, κοινωνικό κώδικα και άγραφο «δίκαιο». Η παράβαση του όρκου της αδελφότητας οδηγεί συχνά στη φυσική και ηθική εξόντωση του παραβάτη.
Πού είναι τα όρια του ανθρώπινου από το εγκληματικό; Πότε το τηλεφωνικό μας καρνέ είναι εργαλείο επικοινωνίας των ανθρώπων και πότε γίνεται παράνομη λίστα διαπλοκής; Με ποια σκοπιμότητα ζητάς το τηλέφωνο εκείνου που γνωρίστηκες; Για να τον ξανασυναντήσεις και να τον χαρείς περισσότερο ή να τον χρησιμοποιήσεις; Πότε η ανθοδέσμη που στέλνεις στη γιορτή κάποιου είναι εκδήλωση αγάπης ή μέσο διαφθοράς και «υποχρέωσης για εξυπηρέτηση»; Πότε το δώρο στον υπάλληλο έχει το χαρακτήρα ευγνωμοσύνης ή συμπάθειας και πότε είναι εκμαυλιστική μεθοδολογία για μελλοντική χρήση;
Η ανηθικότητα και η αθωότητα των πράξεών μας είναι διάφανη και γνωστή μόνο στη συνείδησή μας. Αυτή και μόνο μπορεί να γνωρίζει πότε η συμπεριφορά μας απέναντι στον άλλον είναι συμπάθεια, αγάπη, κατανόηση ή αποτελεί θεατρική πράξη πρόσβασης για αγοραία μελλοντική χρήση, εκδούλευση της «υστερόβουλης διαπλοκής».