*Γράφει ο Στρατής Κοκκινέλλης

Η εργασία θεωρείται πολύ σημαντική στη ζωή ενός ανθρώπου. Είναι, λοιπόν, εξίσου σημαντική και για τους νέους, καθώς μέσω αυτής εισέρχονται ουσιαστικά στην ενήλικη ζωή. Μιας και βρισκόμαστε ήδη στο δεύτερο μισό του τελευταίου μήνα της Άνοιξης, και δύο εβδομάδες πριν από την έναρξη των πανελλαδικών εξετάσεων - στις οποίες οι μαθητές καλούνται, ανάλογα με τη βαθμολογία τους -τι σύστημα κι αυτό!-, να επιλέξουν σχολές προτίμησης και, κατ’ επέκταση, τα αυριανά επαγγέλματά τους.

Αυτόματα μου έρχονται στη μνήμη τα λόγια της καθηγήτριας της Έκθεσης. Στην ενότητα «Εργασία» τόνιζε την κρισιμότητά της και, για να αποδείξει τη σπουδαιότητά της, έλεγε «Ακόμα και οι πλούσιοι εργάζονται. Δεν κάθονται! Εργάζονται, γιατί η δουλειά τους δίνει ζωή και τους καθιστά δημιουργικούς». Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, το 46,3% των μισθωτών - περίπου 1,1 εκατομμύριο άνθρωποι - έχουν μισθό έως 1.000 ευρώ μεικτά. Το 16,2%, δηλαδή 463.000 μισθωτοί, έχουν μισθό από 1.000 έως 1.200 ευρώ μεικτά. Τα 1.200 ευρώ μεικτά αντιστοιχούν σε 956 ευρώ καθαρά, ενώ τα 1.000 ευρώ μεικτά σε 824 ευρώ καθαρά. Δηλαδή, με αυτούς τους μισθούς, περίπου 1,5 εκατομμύριο νέοι άνθρωποι καλούνται να καλύψουν βασικές ανάγκες όπως το στεγαστικό, τη διατροφή, τους λογαριασμούς και να δημιουργήσουν τις δικές τους οικογένειες. Βγαίνουν τα νούμερα; Φυσικά και όχι. Αρκούν, στην καλύτερη περίπτωση, και μόνο αν ακολουθείται μια «στενή» οικονομική πολιτική για τα 2/3 του μήνα.

Για του λόγου το αληθές, σε πρόσφατη έρευνα κοινής γνώμης της Qed, και στην ερώτηση «Θα επιλέγατε να εργαστείτε αν είχατε την οικονομική δυνατότητα να ζήσετε χωρίς να δουλεύετε;», τα αποτελέσματα δεν επιδέχονται αμφισβήτησης. Αναλυτικά, η γενιά Gen X (1965-1980) απάντησε σε ποσοστό 52% ότι δεν θα εργάζονταν. Οι Millennials (1981-1996) απάντησαν ότι δεν θα εργάζονταν σε ποσοστό 58%, ενώ οι γεννηθέντες την περίοδο 1997-2012, Gen Z, δεν θα εργάζονταν σε ποσοστό 63%.

Όσον αφορά την κατάσταση που επικρατεί στο νησί μας και, γενικότερα, στα νησιά του Βορείου Αιγαίου, αυτή δεν είναι καλύτερη. Ίσως είναι και χειρότερη. Δυστυχώς, η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου φέρει τον τίτλο της φτωχότερης περιφέρειας της χώρας και κατατάσσεται στην προτελευταία θέση μεταξύ των περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κοινώς, η Περιφέρειά μας δεν είναι ανταγωνιστική και παράγει όλο και λιγότερα αγαθά και υπηρεσίες σε σύγκριση με τις υπόλοιπες.

Στο πρώτο τρίμηνο του 2025, οι επίσημα άνεργοι ανέρχονται στους 15.451 πολίτες. Ένας ιδιαίτερα υψηλός αριθμός, αν αναλογιστεί κανείς ότι - ιδίως οι νέοι - μετά την ενηλικίωση και την ολοκλήρωση των σπουδών τους στα πανεπιστήμια της ενδοχώρας εγκαταλείπουν τα νησιά μας και δεν επιστρέφουν. Η ανεργία θα ήταν ακόμη υψηλότερη, αν δεν υπήρχαν ανάγκες για την πλήρωση θέσεων στις Ένοπλες Δυνάμεις, στα Σώματα Ασφαλείας και σε υπηρεσίες σχετικές με τη μεταναστευτική κρίση.

Η Λέσβος, για παράδειγμα, που ήταν και είναι ξακουστή για τον πρωτογενή της τομέα - και ειδικότερα για την παραγωγή λαδιού, ούζου, τυροκομικών προϊόντων, για την αλιεία της, καθώς και για τους δημοσιογράφους της - πλέον αποτελεί βασική δεξαμενή επαγγελματιών οπλιτών, στρατιωτικών βραχείας ανακατατάξεως και συνοριοφυλάκων. Γίνεται αντιληπτό πως όλα αυτά τα χρόνια κάποιοι δεν έκαναν τη δουλειά τους σωστά και, κατ’ επέκταση, ο τόπος - και ιδίως οι νέοι - οδηγούνται σε τέλμα. Μπορεί να συνεχιστεί αυτή η κατάσταση; Σίγουρα όχι. Τι πρέπει να γίνει ώστε να σταματήσει η κατρακύλα; Ποιοι θα σώσουν την παρτίδα, καλύτερα την πατρίδα και τα παιδιά της;

Ερωτήματα που απαιτούν απαντήσεις και λύσεις. Η κυβέρνηση, σε συνεργασία με την αυτοδιοίκηση, τους φορείς και τους συλλόγους, οφείλει να καταρτίσει ένα πρόγραμμα περιφερειακής ανάπτυξης. Το οφείλει στα παιδιά της και για την επιβίωση του έθνους…

*Ο Στρατής Κοκκινέλλης είναι φιλόλογος - δημοσιογράφος