Με δεδομένο ότι εξαντλείται ακόμη και η «σιωπηρή παράταση» που έχει πάρει η Ελλάδα απ’ την Ευρωπαϊκή Ένωση για να κλείσει τις χωματερές, αρχίζουν εκτεταμένοι έλεγχοι για το κατά πόσον έχουν συμμορφωθεί ή όχι όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς. Το αρμόδιο Υπουργείο Περιβάλλοντος προειδοποιεί, μάλιστα, τους δήμους πως επιστρατεύονται για τους ΧΑΔΑ σε όλη την επικράτεια και οι επιθεωρητές Περιβάλλοντος. Σε επίπεδο Λέσβου δεν υπάρχει ελεγκτικός μηχανισμός να εξετάσει τι κατάσταση επικρατεί, αν και επισήμως στα χαρτιά φαίνεται να έχουν πλέον κλείσει όλες οι χωματερές. Πάντως στην πράξη είναι παρηγορητικό το γεγονός ότι δημοπρατούνται τρεις βασικοί σταθμοί μεταφόρτωσης των απορριμμάτων, σε Άντισσα, Γέρα - Πλωμάρι και Πολιχνίτο, έργα που με την ολοκλήρωσή τους δε θα υφίσταται πλέον λόγος να λειτουργούν άλλο οι ΧΑΔΑ.

Έως το τέλος Δεκεμβρίου 2010 η χώρα μας είχε την υποχρέωση να κλείσει όλες τις χωματερές. Παρ’ όλα αυτά, εννιά μήνες μετά, έστω και ατύπως, γιατί επισήμως στο νησί της Λέσβου δε λειτουργεί κανένας Χώρος Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ), οι χωματερές σε αρκετές περιπτώσεις καλά κρατούν.

Έρχονται έλεγχοι
Την προηγούμενη βδομάδα για το θέμα των ΧΑΔΑ και την ανάγκη άμεσης παύσης της λειτουργίας όλων των ενεργών χωματερών, όπως και για την υλοποίηση των έργων αποκατάστασης όλων των ανενεργών ΧΑΔΑ, υπήρξε σύσκεψη του υπουργού Περιβάλλοντος, Γιώργου Παπακωνσταντίνου, με τον υφυπουργό Εσωτερικών Πάρι Κουκουλόπουλο, όπου και έγινε σαφές ότι το άμεσο κλείσιμο των ΧΑΔΑ και η αποκατάστασή τους δεν μπορεί πλέον να επηρεάζεται από τοπικές δυνατότητες και αδυναμίες των εμπλεκόμενων φορέων. Κι αυτό γιατί ελλοχεύει ο κίνδυνος βαρύτατων προστίμων από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αν δεν υπάρξει συμμόρφωση της χώρας στο συγκεκριμένο θέμα. Στην ίδια σύσκεψη κρίθηκε απαραίτητο να διενεργηθούν και οι απαιτούμενες νομικές διαδικασίες, προκειμένου οι δήμοι που διαθέτουν αδικαιολογήτως τα απορρίμματά τους σε ΧΑΔΑ να βρεθούν άμεσα αντιμέτωποι με τις κυρώσεις. Τέλος, αποφασίστηκε η επιστράτευση των επιθεωρητών Περιβάλλοντος ώστε να πιστοποιηθεί η παύση και των τελευταίων χωματερών, όπου ακόμη δεν έχει σταματήσει η λειτουργία τους.

Και με κοντέινερ…
Σε επίπεδο Λέσβου, την ευθύνη των χωματερών έχει ο Δήμος, ενώ δεν υπάρχει κάποιος ελεγκτικός μηχανισμός να παρακολουθεί τι ακριβώς συμβαίνει κι αν ρίχνονται ή όχι σκουπίδια στις ανενεργές, «τυπικά» τουλάχιστον, χωματερές. Θυμίζουμε πως η τέως νομαρχιακή αυτοδιοίκηση Λέσβου, διά των αρμόδιων υπηρεσιών της, είχε ολοκληρώσει τη λήψη αποφάσεων παύσης των ΧΑΔΑ έως το τέλος Δεκεμβρίου 2010, ενώ το μεγαλύτερο τμήμα των χωματερών σε επίπεδο νησιού, που πλησίαζαν τις 100, έχει ενταχθεί σε προγράμματα αποκατάστασης. Προσφάτως, μάλιστα, ο Δήμος Λέσβου δημοπράτησε αντίστοιχα έργα αποκατάστασης μεγάλων ΧΑΔΑ, ενώ κάποια τέτοια έργα έχουν ήδη ολοκληρωθεί.
Με δεδομένο ότι ήδη λειτουργεί ο κεντρικός ΧΥΤΑ, δε θα υπήρχε καμμία απολύτως ανάγκη να «ανοίγουν» οι κλειστές χωματερές αν υπήρχαν Σταθμοί Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ), οι ενδιάμεσοι δηλαδή σταθμοί «παρκαρίσματος» των σκουπιδιών, απ’ την περιοχή παραγωγής τους μέχρι το κέντρο του νησιού, την Κλεφτόβιγλα. Στον εγκεκριμένο σχεδιασμό για τους ΣΜΑ που απαιτούνται για την εξυπηρέτηση της Λέσβου, προβλέπονται πέντε συνολικά ΣΜΑ, σε Μυτιλήνη, Πέτρα, Άντισσα, Γέρα και Πολιχνίτο. Απ’ αυτούς λειτουργεί μόνο της Μυτιλήνης.
Όπως μας είπε το μέλος της διοίκησης της Διαδημοτικής Επιχείρησης Διαχείρισης Απορριμμάτων και Περιβαλλοντικής Ανάπτυξης Λέσβου (ΔΕΔΑΠΑΛ) Α.Ε. Γιάννης Τσιαμπάνης, έως ότου γίνουν και οι άλλοι ΣΜΑ η επιχείρηση που έχει την ευθύνη της διαχείρισης των σκουπιδιών απ’ τη μεταφόρτωση και μετά, λειτουργεί άτυπα συστήματα με κοντέινερ, στα οποία και συγκεντρώνονται τα σκουπίδια. Ένα τέτοιο κοντέινερ υπάρχει στη Στύψη και πραγματικά έχει αποδειχθεί σωτήριο για την όλη διαχείριση των σκουπιδιών της ευρύτερης περιοχής, που λόγω τουρισμού δέχθηκε αμέτρητες ποσότητες απορριμμάτων όλο το προηγούμενο διάστημα.


2,85 εκατ. ευρώ για τρεις Σταθμούς Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων
Θα αλλάξουν το τοπίο

Στις αρχές του χρόνου εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ και δημοπρατείται τις επόμενες μέρες με 2,85 εκατ. ευρώ το έργο των τριών Σταθμών Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ), που αφορά στην κατασκευή ενός δικτύου - μαζί με τον υφιστάμενο της Μυτιλήνης και της Πέτρας που πρόκειται να κατασκευαστεί - τέτοιων υποδομών πάνω στο νησί της Λέσβου.
Οι τρεις ΣΜΑ που θα κατασκευαστούν είναι οι εξής:
- Ερεσού - Αντίσσης στη θέση «Σκαμιούδα», που θα εξυπηρετεί την ανάγκη μεταφόρτωσης των παραγόμενων απορριμμάτων της Δημοτικής Ενότητας Ερεσού - Αντίσσης,
- Γέρας - Πλωμαρίου στη θέση «Πευκάρα», που θα εξυπηρετεί την ανάγκη μεταφόρτωσης των παραγόμενων απορριμμάτων των Δημοτικών Ενοτήτων Γέρας και Πλωμαρίου και
- Πολιχνίτου στη θέση «Οξύς», που θα εξυπηρετεί την ανάγκη μεταφόρτωσης των παραγόμενων απορριμμάτων της Δημοτικής Ενότητας Πολιχνίτου.
Σε περίπου 10 μήνες απ’ την ανάθεση των έργων, θα παραδοθούν τρεις λειτουργικοί Σταθμοί Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων, καθένας εκ των οποίων, όπως προβλέπεται στο πλαίσιο του έργου, θα περιλαμβάνει τις αναγκαίες υποδομές και τον απαραίτητο εξοπλισμό για τη συγκέντρωση των σκουπιδιών μέχρι τη μεταφορά τους στην Κλεφτόβιγλα.
Όπως ανέφερε ο αρμόδιος αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος Λέσβου και πρόεδρος της ΔΕΔΑΠΑΛ, Γιάννης Βατός, «μόλις ξεπεραστούν τα οικοπεδικά προβλήματα που έχουν ανακύψει στην περιοχή όπου και προβλέπεται να γίνει ο σταθμός της Πέτρας, τότε θα δημιουργηθεί ένα δίκτυο πέντε ΣΜΑ που θα καλύπτουν όλη τη Λέσβο, οπότε και αναμένεται να αλλάξει εντελώς το τοπίο στη διαχείριση των σκουπιδιών και να αντιμετωπιστούν όλα τα προβλήματα που σήμερα υπάρχουν.».


Και μπάζα στην «κλειστή» χωματερή
Ερπυστριοφόρο στο Πλωμάρι

Απόδειξη πόσο… κλειστές είναι οι χωματερές αποτελεί η περίπτωση του Πλωμαρίου, που όχι μόνο εξακολουθεί να δέχεται κάποια σκουπίδια, αλλά κατακλύζεται και από ατέλειωτες ποσότητες αδρανών - μπάζα - που απαιτούν ερπυστριοφόρο για να πατηθούν.
Με καταγγελία του, ο τέως αντιδήμαρχος Πλωμαρίου Γιάννης Ξανθούλης επεσήμανε πως το τελευταίο διάστημα παρατηρούνται σοβαρές ζημιές στα τσιμεντοστρωμένα τμήματα του δρόμου Καρυώνας - Καρουλιά - ΧΑΔΑ Πλωμαρίου, εξ αιτίας ερπυστριοφόρου οχήματος που χρησιμοποιεί ο Δήμος Λέσβου για τις ανάγκες της χωματερής.
Ο κ. Ξανθούλης τόνισε πως είναι κρίμα ένας δρόμος που κόστισε ένα αρκετά σοβαρό ποσό, να καταστρέφεται από απερισκεψία επειδή κανείς δε φροντίζει να χρησιμοποιηθεί κάποιο άλλο όχημα πιο ελαφρού τύπου.
Απαντώντας ο κ. Βατός στη συγκεκριμένη καταγγελία, υπογράμμισε κατ’ αρχάς ότι για τις ανάγκες τού ΧΑΔΑ Πλωμαρίου δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί άλλο όχημα, γιατί μόνο με ερπυστριοφόρο μπορούν να γίνουν οι διαμορφώσεις των αδρανών. «Κάποιοι ασυνείδητοι», συνέχισε ο κ. Βατός, «συστηματικά ρίχνουν μπάζα στη χωματερή, με αποτέλεσμα η κατάσταση εκεί να είναι πραγματικά τραγική. Δυστυχώς δεν έχουμε και στο Πλωμάρι, όπως και σε άλλες χωματερές, τη δυνατότητα ελέγχου και έτσι μέχρι να ολοκληρωθεί το σύστημα διαχείρισης, επαφίεται στην ευσυνειδησία των πολιτών να μην επιβαρύνουν άλλο τις παλιές χωματερές.»