ΑΡΘΡΟ

Στο δημόσιο διάλογο αλλά και στις προσωπικές συζητήσεις αυτών των ημερών μπορεί εύκολα κανείς να διακρίνει δυο ακραίες προσεγγίσεις πάνω σε όλα τα θέματα. Η πρώτη έχει να κάνει με τη σύγκριση αριθμών και η δεύτερη έχει να κάνει με την απλή παρατήρηση του τι συμβαίνει γύρω μας. Σπάνια βλέπουμε ανθρώπους να προσπαθούν να αναλύσουν ορθολογικά και να εμβαθύνουν σε αυτά που παρατηρούν ή ακόμα και να κοιτάζουν πίσω από τους αριθμούς με κριτική σκέψη, αποβάλλοντας συνωμοσιολογίες για οικονομικά και πολιτικά «Ελοχίμ» και «Νεφελίμ».
Γι’ αυτούς που έμαθαν ή μαθαίνουν τώρα την παρατήρηση των ποσοστών, τα νέα είναι ιδιαίτερα ευχάριστα. Το πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων (PSI) φαίνεται ότι θα ολοκληρωθεί με επιτυχία. Το ποσοστό του κουρέματος θα κυμανθεί γύρω στο 70%, ίσως να ξεπεράσει και το 80%, καθώς η Τρόικα γνωρίζει πλέον πως το αρχικό ποσοστό δεν ήταν επ’ ουδενί αρκετό. Το επιτόκιο αποπληρωμής του υπόλοιπου χρέους ίσως κυμανθεί στο 4%, ενώ θα υπάρξει περίοδος χάριτος 10 - 15 χρόνων κατά τη διάρκεια των οποίων η Ελλάδα θα αποπληρώνει μόνο το κεφάλαιο και όχι τους τόκους. Τέλος, όπως όλα δείχνουν, η επαχθέστατη δημοσιονομική πολιτική θα οδηγήσει πιθανότατα το δεύτερο εξάμηνο του 2012 στο πολυπόθητο πρωτογενές πλεόνασμα, το οποίο θα είναι της τάξεως του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ.
Οι παραπάνω γραμμές με αριθμούς και ποσοστά δείχνουν ένα μικρό «ποσοστό» αισιοδοξίας για την ευχαρίστηση των αριθμολάγνων. Αυτό όμως που στην ουσία περιγράφουν, είναι ότι απλά στο τέλος του χρόνου θα ζούμε με αυτά που παράγουμε. Αφού λοιπόν ευημέρησαν οι αριθμοί, το πρόβλημά μας λύθηκε; Η απάντηση είναι κατηγορηματικά αρνητική. Τα κράτη δεν οικοδομούνται και δεν ευημερούν με τον ίδιο τρόπο που θα κερδοφορούσε μια ανώνυμη εταιρεία. Το διεθνές σύστημα επιτρέπει την ευημερία μόνο σε αυτούς που έχουν το όραμα και είναι έτοιμοι να το διεκδικήσουν. Η πραγματική ευημερία και ανάπτυξη δεν έρχεται μόνο μέσα από τις ιδιωτικές επενδύσεις, αλλά κυρίως από την πολιτική βούληση και την εκμετάλλευση των συγκυριών της εποχής. Οι εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο είναι καταιγιστικές και η Ελλάδα δεν πρέπει να βλέπει «τα τραίνα να περνούν».

Η Ευρωπαϊκή Ένωση στο σύνολό της είναι απρόθυμη να περιορίσει το γερμανικό ηγεμονισμό. Η βρετανική προετοιμασία για την επόμενη μέρα και η γαλλική διστακτικότητα δεν είναι ικανές να εξισορροπήσουν το γερμανικό παράγοντα. Το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης δε χρειάζεται μόνο καλή πίστη, αλλά και δυνατή πολιτική βούληση, η οποία σε ευρωπαϊκό επίπεδο δεν υφίσταται. Η έλλειψη αυτή ενέχει τον κίνδυνο της σταδιακής μεταμόρφωσης της Ένωσης σε μία βορειοευρωπαϊκή συμμαχία με κοινή αγορά. Το γεγονός αυτό δεν πρέπει να τρομάζει ούτε και να εκπλήσσει κανέναν, καθώς στη διεθνή πολιτική τίποτε δε διαρκεί παντοτινά. Οι συμμαχίες και οι διακρατικές ενώσεις διαρκούν όσο τα εθνικά συμφέροντα συγκλίνουν.
Συνεπώς, οι εθνικές προσπάθειες δεν πρέπει να αναλώνονται μόνο στην επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος ή οικονομικής ανάπτυξης. Αυτά είναι άμεσα επακόλουθα πολιτικών και διπλωματικών κινήσεων στο διεθνές σύστημα. Τέτοιες κινήσεις θα μπορούσαν να είναι η δημιουργία ενός άξονα συμμαχιών των χωρών της νότιας Ευρώπης (Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα). Με τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου μάς ενώνουν περισσότερα από ό,τι μάς χωρίζουν και είναι μια κίνηση πολλαπλής ωφέλειας, τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά, καθώς ο συνασπισμός αυτός διαθέτει το momentum να συμπαρασύρει και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Επίσης πολλές προοπτικές θα μπορούσε να δώσει η εκ νέου προσέγγιση τόσο των ΗΠΑ και της Ρωσίας, αλλά και των νέων δυνάμεων Βραζιλίας, Κίνας και Ινδίας. Σημαντικό επίσης είναι να διατηρηθεί η καλή σχέση που έχει ήδη δημιουργηθεί με το Ισραήλ.
Η ευημερία και η ανάπτυξη μέσα σε ένα ανταγωνιστικό διεθνές σύστημα έρχονται κυρίως μέσω της ανάπτυξης μέσων αυτοβοήθειας. Το ελληνικό κράτος πέρασε χρόνια υπό διεθνή επιτροπεία και καθοδήγηση και είναι η στιγμή να σταθεί στα δικά του πόδια. Είναι σωστή και θεμιτή η ευημερία των αριθμών, όμως πρέπει να τονίσουμε ότι οι οικονομικές εξελίξεις είναι κυρίως παράγωγο πολιτικών χειρισμών.

* Ο Μάριος Π. Ανδριώτης είναι απόφοιτος Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. MSc στις Διεθνείς Σπουδές με ειδίκευση στις Στρατηγικές Σπουδές και τη Διεθνή Πολιτική.