Στην πρώτη ομάδα των νομών της χώρας, σε ό,τι αφορά στις επιδόσεις στην τυπική εκπαίδευση, σκαρφάλωσε ο Νομός Λέσβου το 2010, σύμφωνα με τη μελέτη του Κέντρου Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΚΑΝΕΠ) τής ΓΣΕΕ, που δημοσιοποιήθηκε σε ειδική εκδήλωση στην Αθήνα. Στην ετήσια έκθεση του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ περιγράφονται, καταλαμβάνοντας δύο τόμους, όλα τα στοιχεία βάσει των οποίων εξήχθησαν χρήσιμα συμπεράσματα για την κατάσταση της εκπαίδευσης στη χώρα μας, ενώ φαίνεται πως τόσο ο Νομός Λέσβου, όσο και ο γειτονικός της Χίου, είναι μεταξύ των 11 απ’ τους 54 της χώρας που δίνουν προτεραιότητα στην εκπαίδευση.

Ο εκπαιδευτικός, επιστημονικός και ερευνητικός σκοπός τού ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ στο χώρο της τυπικής εκπαίδευσης υλοποιείται με την ετήσια δημοσιοποίηση εκθέσεων για την εκπαίδευση, στις οποίες αποτυπώνονται τα βασικά μεγέθη της όπως ανακοινώνονται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.) και ως προς τη χρηματοδότηση από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (δαπάνες πληρωθείσες για την εκπαίδευση ανά οικονομικό έτος). Με τις ετήσιες εκθέσεις για την τυπική εκπαίδευση, το ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ επιχειρεί πολλαπλές αναγνώσεις προκειμένου να διευκολύνει τους ερευνητές διαφόρων ειδικοτήτων για την εκπαίδευση, αλλά και τους υπευθύνους χάραξης της εκπαιδευτικής πολιτικής σε ευρωπαϊκό, εθνικό και τοπικό επίπεδο.
Όπως κάθε χρόνο, το Κέντρο αναδεικνύει τις μεγάλες διαφορές που υφίστανται από περιοχή σε περιοχή, ενώ έχει ζητήσει απ’ την Ελληνική Στατιστική Αρχή από το 2012 να δημοσιοποιεί στοιχεία για την εκπαίδευση σε επίπεδο δήμων, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους ερευνητές του να προσεγγίζουν και να επεξεργάζονται διαστάσεις - επομένως και πιθανές ανισότητες - ακόμη και στη μικροκλίμακα των τοπικών κοινωνιών, κι όχι σε επίπεδο νομών. Ειδικά για το νησιωτικό Νομό Λέσβου, έχουμε και στο παρελθόν επισημάνει ότι υπάρχουν μεγάλες διαφορές από νησί σε νησί, που δεν εμφανίζονται με τη συνολική προσέγγιση που επιχειρείται σε επίπεδο Νομού.
Ο στόχος, δε, που τέθηκε απ’ το Κέντρο με την ανακοίνωση της ετήσιας έκθεσης για το 2010, είναι «μια ποιοτική εκπαίδευση με ευαισθησία, έγνοια και φροντίδα για τις υπαρκτές κοινωνικές και εκπαιδευτικές ανισότητες. Ένα αποτελεσματικό εκπαιδευτικό σύστημα διασφαλισμένης ποιότητας, με πολλαπλές επιλογές και δυνατότητες, τόσο για την τυπική εκπαίδευση, όσο και για τη διά βίου εκπαίδευση. Ένα δημοκρατικό και ανθρώπινο σχολείο σε κάθε γωνιά της χώρας, προσβάσιμο από κάθε πολίτη.».


Περίπου 5,2 δισ. ευρώ διέθεσαν τα ελληνικά νοικοκυριά για την παραπαιδεία, αλλά και γενικά για ιδιωτικές δαπάνες για τη φροντίδα των παιδιών τους...

Παραπαιδείας το ανάγνωσμα
Μεγάλο μέρος της έρευνας και φέτος περιστράφηκε γύρω απ’ τα προβλήματα της παιδείας, τις αδικίες και τις ανισότητες, τις αδυναμίες, το έλλειμμα συγκεκριμένου στρατηγικού στόχου. Σοβαρό αντικείμενο προβληματισμού και για το 2010 αποτέλεσε το θέμα της παραπαιδείας, αφού σύμφωνα με τα συγκεντρωτικά στοιχεία που παρουσιάζονται στην έκθεση τα ελληνικά νοικοκυριά δαπάνησαν 5,2 δισ. ευρώ για παροχές εκπαίδευσης. Όπως εξήγησε μιλώντας στο «Ε» ο επιστημονικός σύμβουλος του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ Νίκος Παΐζης, «έως το τέλος του πρώτου εξαμήνου του χρόνου θα υπάρξουν επεξεργασμένα στοιχεία ανά νομό, όπου και θα αναλύεται πώς προκύπτει η ιδιωτική δαπάνη για την εκπαίδευση».
Γενικά, όμως, το εκπαιδευτικό σύστημα, όπως αναλύεται και στην έκθεση, «εμφανίζεται αναποτελεσματικό, αδύναμο και φοβικό. Κυρίως, όμως, το εκπαιδευτικό σύστημα, αγνοώντας τα “μικρά μεγέθη” της εκπαίδευσης, είναι άδικο, επειδή δεν εγγυάται και δε διασφαλίζει την ίδια ποιότητα προς όλους σε κάθε γωνιά της χώρας.».


Είναι ενδεικτικό ότι μόνο για ιδιαίτερα και φροντιστήρια μαθητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δαπανήθηκε κοντά ένα δισεκατομμύριο ευρώ μέσα σε ένα χρόνο

Επένδυση…
Μέσα, όμως, σε αυτές τις στρεβλότητες του συστήματος, βάσει της επεξεργασίας που έγινε, προέκυψαν κάποιοι νομοί που κατάφεραν και συνολικά, σε δημοτικό, γυμνάσιο, λύκειο και επαγγελματική εκπαίδευση, τα πήγαν από καλά έως άριστα. «Φέτος», εξήγησε ο κ. Παΐζης, «έγινε μια διαφορετική επεξεργασία των στοιχείων που αφορούν τους νομούς και δεν περιοριστήκαμε σε κατάταξη, για παράδειγμα μόνο βάσει των επιτυχιών τους στις πανελλαδικές εξετάσεις, αλλά αξιολογήσαμε όλα τα δεδομένα που αφορούν την τυπική εκπαίδευση, όπως επιτυχία στις εξετάσεις, πόσοι μαθητές για παράδειγμα εγκαταλείπουν το σχολείο, πόσοι εκπαιδευτικοί έχουν μεταπτυχιακές σπουδές κι αρκετούς ακόμη δείκτες ποιότητας, κατατάσσοντας σε έξι ομάδες τους 54 Νομούς της χώρας.»
Η 1η ομάδα περιλαμβάνει 11 νομούς: Πιερίας, Καστοριάς, Κοζάνης, Φλωρίνης, Καρδίτσας, Λαρίσης, Μαγνησίας, Τρικάλων, Αρκαδίας, Λέσβου και Χίου, όπου οι δείκτες εκροών, δηλαδή τα ικανοποιητικά εκπαιδευτικά αποτελέσματα σε γυμνάσιο, λύκειο και επαγγελματική εκπαίδευση, είναι ανάμεσα στους υψηλότερους της χώρας. Ένα χαρακτηριστικό των νομών της ομάδας αυτής είναι η γεωγραφική τους γειτνίαση, αφού πρόκειται για νομούς της Κεντρικής Μακεδονίας, της Δυτικής Μακεδονίας και της Θεσσαλίας, ενώ ταυτόχρονα εμφανίζονται στην ομάδα και οι δύο απ’ τους τρεις νομούς του Βορείου Αιγαίου, οι Νομοί Λέσβου και Χίου.
Με δεδομένο ότι οι δύο αυτοί νομοί είναι οι μόνοι νησιωτικοί με τόσο καλές επιδόσεις στην εκπαίδευση, είναι ξεκάθαρο ότι η πολύ καλή κατάταξή τους αποτελεί προϊόν προσπάθειας των ίδιων των τοπικών κοινωνιών, που εξακολουθούν να επενδύουν στην εκπαίδευση. Κάτι που ενδεχομένως να επιβεβαιωθεί περίτρανα με τα στοιχεία που θα ανακοινωθούν σε λίγους μήνες για την κατά νομό ιδιωτική δαπάνη στην εκπαίδευση.