Για τις Μ.Κ.Ο.
Πέρασαν έξι χρόνια ακτιβισμού για να επιβεβαιώσω μια πικρή υποψία που αφορά στις Μ.Κ.Ο.. Δε μιλώ για αυτές που διασπάθισαν δημόσιο χρήμα. Εκεί μιλάμε για έγκλημα και τα πράγματα είναι απλούστατα. Μιλώ για όλες τις Μ.Κ.Ο., που με το κεφάλι ψηλά κάνουν «ό,τι μπορούν». Πολλές φορές αυτό το «ό,τι μπορεί κανείς», είναι αρκετά σημαντικό. Όμως πόσο «αντισυστημική» είναι η δράση των Μ.Κ.Ο.; Πόσο τελικά πίσω από το δικό μας εθελοντισμό ταμπουρώνονται οι πραγματικά υπεύθυνοι και βολεύονται;

Πόσα γλυτώνουν αυτοί που θα έπρεπε να κάνουν κάτι, επαναπαυόμενοι σε παχυλές δηλώσεις και σε δικά μας ξενύχτια, δικές μας ανησυχίες και το δικό κόπο; Πολλές φορές έχω την εντύπωση πως και εμείς είμαστε μέρος του σχεδίου τους, πως μας εκμεταλλεύονται για να πετύχουν αυτά που θέλουν. Για να μην ξεσηκώνεται η κοινωνία, για να κρατούν σε κάποια καταστολή μεγάλα προβλήματα, «βοηθούν» τόσο ώστε να μη χαλούν οι υπολογισμοί τους. Ακόμα και όσοι παλεύουμε δίχως να έχουμε δει ούτε ένα ευρώ από «το κράτος», έχει ώρες που νιώθουμε ανόητοι: πως με την ύπαρξή μας δικαιολογούν κάποιοι την αναλγησία τους. Η Dambisa Moyo το έχει διαλαλήσει καιρό τώρα με τρόπο ιδιαίτερα εμφατικό στο βιβλίο της «Dead Aid».

Και φτάνουμε στο σημείο που ρωτάμε: ωραία, παίζουμε το παιχνίδι τους. Τι να κάνουμε, να τα παρατήσουμε; Να αφήσουμε να πεινάσει, να πεθάνει ο άλλος; Εκεί στηρίζονται. Στη γνώση ότι μερικοί από εμάς δε θα τα παρατήσουμε. Για αυτό λοιπόν κάθε Μ.Κ.Ο. πρέπει να έχει ένα πρόσωπό της στραμμένο σε ένα πολυπόθητο τέλος: στην αυτοακύρωσή της. Σε ένα είδους ακτιβισμού που απαιτεί να μην υπάρχουν Μ.Κ.Ο., αλλά μια σωστή κοινωνία. Κάθε Μ.Κ.Ο., να το πω έτσι, θα πρέπει να είναι και αυτοκαταστροφική, προβάλλοντας την άποψη ότι θεωρεί τον εαυτό της μέρος τους προβλήματος και όχι μέρος της λύσης και μετέχοντας στις ενέργειες που φέρνουν τους υπευθύνους προ των ευθυνών τους: ευθύνη που σημαίνει όχι να βοηθήσουν τις Μ.Κ.Ο., αλλά να δομήσουν σωστά τα κοινωνικά μέτρα που θα οδηγήσουν στην αχρηστία τους.

Κύπρος
Ρώσοι και Εκκλησία στην Κύπρο: πάρτε παραδείγματα μάρκετινγκ και κρατήστε πολλές, πολλές σημειώσεις για μελλοντικές σας έρευνες σε ό,τι αφορά στις αντιδράσεις της μάζας. Πάντως, αν έχετε ανάγκη για μια κάποια εκτόνωση και για χαράς ευαγγέλια, η ευκαιρία είναι μοναδική: χαρείτε και νιώστε υπερήφανοι. Όπως εκεί, το ‘55 - ‘59... Τα χέρια κάτω από το τραπέζι ήδη σφίγγονται σε συμφωνίες που είτε δε θέλετε, είτε δεν μπορείτε να υποπτευθείτε. Ειδικά με την πρόταση του ταγού της Κυπριακής Εκκλησίας να παραχωρήσει όλη την περιουσία της στη διάθεση του κράτους, έχω μείνει άφωνος.

Άφωνος από το πόσο σπουδαία στρατηγική επένδυση θα αποτελέσει κάτι τέτοιο. Δεν πρόκειται για δωρεά, αλλά για επένδυση. Ας το καταλάβουμε αυτό. Δωρεά σημαίνει δίνω κάτι δίχως αντάλλαγμα. Τα ομόλογα εμπίπτουν στην κατηγορία «αντάλλαγμα μηδέν»; Δε νομίζω. Όλες οι μητροπόλεις, οι ενορίες, τα μοναστήρια θα κατέχουν ομόλογα του κράτους. Κρατική δηλαδή εγγύηση, που μπορεί να παιχτεί στο χρηματιστήριο και να «ανεβοκατέβει», να πουληθεί, να αγοραστεί ξανά και ξανά.

Ας υποθέσουμε όμως ότι κάνω λάθος και ότι πραγματικά δεν υπάρχει αντάλλαγμα χρηματικό. Μακροπρόθεσμα, όμως, είναι προφανές το αντίτιμο: Άντε μετά να πεις στην Εκκλησία της Κύπρου να μην εκφέρει πολιτικό λόγο. Άντε μετά να μιλήσεις για διαχωρισμό Εκκλησίας και Κράτους. Άντε να μιλήσεις για οτιδήποτε θα μπορεί να θίξει την Εκκλησία τη στιγμή που αυτή, μάλιστα αυτή, και πέραν από κάθε αμφιβολία, στη δύσκολη στιγμή, σαν από μηχανής θεός, παραχώρησε την (κατά τα λεγόμενα του Χρυσόστομου) τεράστια περιουσία της (την οποία μάζευε τόσο καιρό για μια δύσκολη ώρα σαν και αυτή;).

Αμέσως ο Αρχιεπίσκοπος, για άλλη μια φορά, γίνεται και πολιτικός άρχοντας, οι εκκλησίες, οι ενορίες και τα μοναστήρια αποκτούν και πολιτική χροιά. Μπορείτε να σκεφτείτε μια καλύτερη επένδυση από μέρους της Κυπριακής Εκκλησίας; Χειροκρότημα θερμό για τους ανθρώπους, πάντως, που το σκέφτηκαν. Τους βγάζω το καπέλο. Υπό την προβιά του σωτήρα και μάλιστα του μεγαλόκαρδου, τα κερδίζουν όλα.