Οι αφορμές των πολέμων είναι συνήθως η μεγαλομανία και η εκδικητικότητα των δικτατόρων και οι εμμονές τους με τα μεγάλα συμφέροντα. 

Οι μεγάλες φυσιογνωμίες παίζουν αδιαμφισβήτητα έναν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της ιστορίας (που εξεταστέον αν είναι πάντοτε θετικός ...), αλλά βέβαια βρίσκονται πάντα στον αντίποδα μιας υγιούς δημοκρατίας. 

Υπάρχει μια υποθεωρία της ψυχολογίας που λέει ότι «ουδείς σώφρων άνθρωπος τα βάζει με τις μάζες». 

Εγώ θα πρόσθετα ότι όχι μόνο δεν τα βάζει, αλλά δεν μπαίνει και στον πειρασμό να τις χειραγωγήσει και να τις ξεσηκώσει. 

Ο Χίτλερ ήταν μια τέτοια ακραία περίπτωση μη σώφρονος: μεγαλομανής, παράφρων, κυνικός και μέγας λαοπλάνος. Συγχρόνως βέβαια στρατηγική ιδιοφυία, αλλά με μεγάλα ψυχολογικά και αφροδισιακά προβλήματα. 

Λατρεύτηκε παράφορα και κατάφερε να ξεσηκώσει ένα ολόκληρο έθνος και να το κάνει πολεμική κρεατομηχανή χωρίς όρια και χωρίς σκοπό. 

Είχε εμποτίσει τα μυαλά των Γερμανών όλων των ηλικιών με την υπεράνθρωπη ιδέα ότι είναι ανώτερη φυλή και λαός περιούσιος. 

Τους είχε πείσει (κάτι που φάνηκε στη σκληρότητα της ρωσικής εκστρατείας) ότι οι Ρώσοι και γενικά όλοι οι Σλαύοι είναι υπάνθρωποι, σχεδόν αρουραίοι, και πρέπει να εξαφανιστούν. 

Τα ίδια πίστευε και ο μέντοράς του ο Νίτσε για τους Εβραίους και τους χριστιανούς, και ήταν αυτός που προετοίμασε ιδεολογικά δύο ολέθριους και αχρείαστους παγκόσμιους πολέμους. 

Και γεννάται το τεράστιο ιστορικό ερώτημα: 

Πώς κατάφερε να οδηγήσει ένα προηγμένο έθνος σε γενοκτονίες και αιματοχυσία; 

Δεν μπορούσε άραγε με πολιτικές διεργασίες αυτό το έθνος να αποτρέψει έναν άνθρωπο; 

Και εδώ μπαίνει το μεγάλο θέμα της δημοκρατίας όπως τη συνέλαβαν και την άσκησαν, ιδανικά κατά διαστήματα, οι αρχαίοι Αθηναίοι. 

Ο κάθε Αθηναίος είχε λόγο συμμετοχής στη δημοκρατία. 

Εκείνοι δεν δίσταζαν να καταδικάσουν στρατιωτικούς και ηγέτες και μεγάλα πολιτικά πρόσωπα, συχνά για υποτυπώδεις λόγους, αρκεί να το «εδόκει τη βουλή και τω δήμω». 

Μόνο στον τολμητία Αλκιβιάδη ενέδωσαν, πράγμα που το πλήρωσαν ακριβά, και αυτοί και ολόκληρη η Ελλάδα. 

Ο «πολιτικός» άνθρωπος διαμορφώνεται και εξελίσσεται με την παιδεία και τον τρόπο ζωής, και όλα γι αυτόν γίνονται, γιατί αυτός είναι «το μέτρο πάντων των χρημάτων» (πραγμάτων). 

Η δημοκρατία, παρά το ότι και τότε δεν την ενστερνίσθηκαν όλοι οι διανοούμενοι, ήταν η υπέροχη συνθήκη που εξασφάλιζε τη λειτουργία και τα όρια της δικαιοδοσίας των θεσμών, την προστασία της κοινωνίας από υπερβολές και τη βελτίωση και μετεξέλιξη του ανθρωπίνου γένους. 

Να θυμηθούμε ότι και τότε -κατ’ αντιστοιχία με τις ακραίες γερμανικές αντιλήψεις- οι Έλληνες θεωρούσαν υπηρέτες τους τους ξανθούς και γαλανομάτες «βορείους», που μάλιστα τους είχαν βαφτίσει με το χαρακτηριστικό όνομα «Ξανθίας». 

Ωστόσο συνυπήρξαν αρμονικά μαζί τους και στη Φρυγία, και στη Θράκη, και στη Σκυθία και παντού, και ουδέποτε διανοήθηκαν τις γενοκτονίες και τον αφανισμό τους. 

Να σκεφτούμε ότι αν βάλουμε από τη μια της ζυγαριάς την Ελλάδα κι από την άλλη όλον τον κόσμο, η ζυγαριά θα γείρει προς το μέρος της Ελλαδας. 

Και όμως. Οι Έλληνες δεν προσπαθήσαμε ποτέ να κατακτήσουμε τον κόσμο καίγοντες, σφάζοντες και βιάζοντες, αλλά φωτίζοντες και καλλιεργούντες. 

Ένα παράδειγμα για την προσφορά και τη δράση της Ελλάδας είναι η περίπτωση του Ακραγαντίνου φιλοσόφου Εμπεδοκλή, μιας των υψίστων διανοιών που ανέδειξε η ανθρωπότητα. 

Πρόδρομος όλων των θεωριών της γένεσης και της εξέλιξης του κόσμου, προσπαθεί ακόμα μέχρι σήμερα η φυσική επιστήμη να τον ερμηνεύσει και να τον επαληθεύσει (Ο νους είναι προϊόν τής υλικής ουσίας, όπως και η ψυχή, ο θεός είναι Σφαίρος άπειρος, η ύλη έχει ανεκδήλωτη δύναμη, τα πάντα δημιουργούνται από την πάλη της φιλότητας και του νείκους κλπ). 

Αυτός λοιπόν ο γίγαντας, όντας αριστοκρατικής καταγωγής, μόλις πέθανε ο ηγεμόνας πατέρας του Μέτων, κινήθηκε με τους πολιτικούς και εγκατέστησε στον Ακράγαντα δημοκρατία. 

Εντούτοις, μετά από χρόνια αυτή η δημοκρατία τον έθεσε σε δυσμένεια και τον ανάγκασε να εκπατρισθεί στην Πελοπόννησο, όπου και πέθανε.  

Η δημοκρατία, όπως και όλη η αρχαία ελληνική ιστορία πρέπει να διδάσκονται σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες όλου του κόσμου, ιδιαίτερα σήμερα, που παρά την επικοινωνία και την τεχνολογική αφύπνιση (...) της ανθρωπότητας, έχουμε πάλι επιτρέψει να δρουν και να απειλούν αμόρφωτοι παράφρονες, και κάποιοι άλλοι ίσως να σκέφτονται το τρις εξαμαρτείν, αγνοώντας ότι ο Εμπεδοκλής ήταν αυτός που τους ξύπνησε, και σίγουρα δεν ήταν ξανθός ούτε γαλανομάτης ....