Με πρόσφατη απόφασή του το Συμβούλιο Επικρατείας ακύρωσε τις αποφάσεις του τ. Υπουργού της Παιδείας Κ. Γαβρόγλου, σχετικά με το μάθημα των Θρησκευτικών και αποφάνθηκε ότι «το μάθημα των Θρησκευτικών απευθύνεται στους ορθόδοξους μαθητές, για τους οποίους πρέπει να επιδιώκεται η ανάπτυξη της ορθόδοξης χριστιανικής πίστης».

Και όσον αφορά τους ετερόδοξους, αλλόθρησκους ή άθρησκους (άθεους, αγνωστικιστές) μαθητές, αναγνωρίζει «το δικαίωμα της πλήρους απαλλαγής τους από το μάθημα των Θρησκευτικών με την υποβολή σχετικής δήλωσης, με την οποίαν θα επικαλούνται λόγους θρησκευτικής συνείδησης».

Σε συνέχεια προηγούμενου άρθρου μου, σχετικού με τις παιδαγωγικές, ηθικές και πολιτικές διαστάσεις της διδασκαλίας ή μη του μαθήματος των Θρησκευτικών -που δημοσιεύτηκε στο ΕΜΠΡΟΣ της Μυτιλήνης στις 14/9/2019- και μετά την παραπάνω απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας, το πρόβλημα της διδασκαλίας των Θρησκευτικών διαμορφώνεται ως εξής: Το ΣτΕ ερμηνεύοντας την διάταξη του άρθρου 16,2 του Συντάγματος για την ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης, προσδιορίζει τον σκοπό του διδασκόμενου μαθήματος των Θρησκευτικών ως «κατήχηση στο Ορθόδοξο χριστιανικό δόγμα».

Με αυτή την απόφασή του το ΣτΕ. 1. Αντικρούει την άποψη τα Θρησκευτικά -ως «μάθημα» εναρμονισμένο με τις παιδαγωγικές αρχές- να παρέχουν τις βασικές γνώσεις, χωρίς τον προσηλυτισμό και την αντιπαιδαγωγική και ανελεύθερη «ένταξη» των μαθητών στην … «παράταξη» των Ορθοδόξων Χριστιανών, η οποία, εκτός των άλλων, έρχεται σε αντίθεση με τον βασικό σκοπό της Παιδείας «την διάπλαση ελεύθερων και υπεύθυνων πολιτών»!

2. Με την παραπάνω απόφαση του ΣτΕ αποκλείεται η ευρεία ερμηνεία του άρθρου 16 του Συντάγματος, κατά την οποίαν η θρησκευτική συνείδηση μπορεί να αναπτύσσεται και με ένα μάθημα Θρησκειολογίας, με την διδασκαλία του οποίου ο μαθητής θα γνωρίζει την διαχρονική και πανανθρώπινη εναγώνια αναζήτηση της Υπέρτατης Δύναμης, που «δημιούργησε» τον γνωστό κόσμο μας και το άγνωστό μας σύμπαν, και θα αναγνωρίζει -με την απόκτηση αυτής της γνώσης- την συγκλίνουσα άποψη των περισσότερων θρησκειών για την σημασία των ηθικών αξιών στην ανθρώπινη ζωή.
3. Αναγνωρίζοντας το ΣτΕ το δικαίωμα των αλλόθρησκων και των άθρησκων μαθητών να απαλλάσσονται -με δήλωση του κηδεμόνα τους- από την διδασκαλία των Θρησκευτικών, επισημαίνει τις αρνητικές συνέπειες που θα έχει η «ελεύθερη ώρα» για εκείνους τους μαθητές που δεν θα συμμετέχουν στο μάθημα των Θρησκευτικών (η οποία «ελεύθερη ώρα», στην πραγματικότητα θα είναι αποκοπή από την σχολική κοινότητα και «περιθωριοποίηση» των παιδιών, με συνέπεια να αναπτύσσονται, ακόμα, και συναισθήματα αντίθεσης και εχθρότητας ανάμεσα στους μαθητές που συμμετέχουν και σε αυτούς που δεν συμμετέχουν στο μάθημα των Θρησκευτικών). Για την αποτροπή, μάλιστα, των παραπάνω αρνητικών συνεπειών της… «ελεύθερης ώρας» το ΣτΕ συνιστά την διδασκαλία «ισότιμου μαθήματος», «εφόσον συγκεντρώνεται ικανός αριθμός μαθητών οι οποίοι απαλλάσσονται από το μάθημα των Θρησκευτικών».

Και σε αυτό το σημείο πρέπει να παρατηρήσουμε τα εξής: Α. Ότι ο «ικανός αριθμός» είναι γενικός και αόριστος και επαφίεται στην ευαισθησία των εκάστοτε υπευθύνων για την εκπαίδευση και την αγωγή των παιδιών, οι οποίοι πρέπει να εκτιμήσουν τις δυσμενείς συνέπειες του προβλήματος και να δώσουν την προσήκουσα λύση.

Β. Η διδασκαλία «ισότιμου μαθήματος», εάν σημαίνει ότι μαθητής που θα απαλλάσσεται από τα «Ορθόδοξα Θρησκευτικά» θα διδάσκεται τα Θρησκευτικά της δικής του προτίμησης ,είναι έξω και πέραν των δυνατοτήτων της εκπαιδευτικής πολιτικής, λόγω της πληθώρας των ιδιαίτερων πίστεων. Εκείνο που μπορεί και πρέπει να γίνει (μέχρι την μέρα που το Ελληνικό Σύνταγμα θα απαλλαγεί από τις αναχρονιστικές και αντιπαιδαγωγικές διατάξεις του) είναι τα Θρησκευτικά να διαχωριστούν σε δυο μαθήματα ελεύθερης επιλογής: Θρησκευτικά του ορθόδοξου χριστιανικού δόγματος και Θρησκευτικά με στοιχεία θρησκειολογίας. Με την καθιέρωση των δύο επιλογών στο μάθημα των Θρησκευτικών, οι μαθητές, χωρίς να εκτίθενται ως προς την προσωπική θρησκευτική πίστη τους και χωρίς να «περιθωριοποιούνται» στα πλαίσια της σχολικής κοινότητας παραμένοντας έξω από την τάξη και, ακόμα, χωρίς να προκαθορίζουν απόλυτα οι γονείς τους τον θρησκευτικό προσανατολισμό τους, θα επιλέγουν το μάθημα των Θρησκευτικών που ικανοποιεί τα ιδιαίτερα ψυχοπνευματικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους.

Εκείνο, λοιπόν, που επείγει και στο οποίο πρέπει να προχωρήσει σύντομα το Υπουργείο Παιδείας είναι, και αυτή την φορά «αυτονοήτως» να συμμορφωθεί και με αυτήν την επισήμανση του ΣτΕ ότι «η Πολιτεία οφείλει να προβλέψει την διδασκαλία ισότιμου μαθήματος», προκειμένου να αποτραπούν οι κίνδυνοι της «ελεύθερης ώρας» για τους απαλλασσόμενους μαθητές από την παρακολούθηση των Θρησκευτικών, εισάγοντας την διδασκαλία των δύο μαθημάτων επιλογής των Θρησκευτικών στα σχολεία της Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης.

Οι υπεύθυνοι της εκπαιδευτικής πολιτικής στην κυβέρνηση Κ. Μητσοτάκη καλούνται να αποδείξουν -και αυτή τη φορά- την ευαισθησία τους στις αρχές της παιδαγωγικής επιστήμης, καθώς και τον σεβασμό τους στις αρχές του Συντάγματος, διότι, ακόμα και ένα παιδί, εάν καταδικάζεται να μένει έξω από την τάξη, αυτό αποτελεί ευθεία παραβίαση του ελληνικού συντάγματος.