Έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που άρχισα την σταδιοδρομία μου ως επαγγελματίας ιστορικός και ασχολήθηκα σε διάφορα Προγράμματα του Κέντρου Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, αλλά πάντα το ενδιαφέρον μου για την τοπική ιστορία, δηλαδή την ιστορία της Λέσβου, παρέμεινε και παραμένει ζωηρό, όπως συμβαίνει άλλωστε και με κάθε ιστορικό και τη σχέση του με τη μικρή πατρίδα. Μάλιστα εξειδικεύοντας ακόμα περισσότερο, ως Μανταμαδιώτης είχα πάντα την επιστημονική περιέργεια να γνωρίσω την περιφέρεια όπου ανήκει το χωριό μου, δηλαδή την επικράτεια της Ιεράς Μητρόπολης Μηθύμνης: εννοώ βέβαια την ιστορία της καθώς, όπως γνωρίζουμε, η μητρόπολη αυτή είναι μια από τις παλαιότερες μητροπόλεις της ορθόδοξης Εκκλησίας, και κατά καιρούς ασχολήθηκαν με την ιστορία της μεγάλες φυσιογνωμίες της ελληνικής λογιοσύνης (Αθ. Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, Μανουήλ Γεδεών κτλ).

Είναι αλήθεια ότι κάποια δημοσιεύματα για την περιοχή, κι εγώ και άλλοι Λέσβιοι και μη ιστορικοί έχουμε κάνει, αλλά πάντα εκκρεμεί ένα σοβαρό αίτημα στη συνείδησή μου: η γνωριμία με τις ιστορικές πηγές της επαρχίας αυτής. Αναλογίζομαι προς την κατεύθυνση αυτή ότι, με εξαίρεση τις προσπάθειες του Μητροπολίτη Διονυσίου Μηνά για τη συγκέντρωση ιστορικών εγγράφων και τη δημοσίευσή τους στο Δελτίο της Ι. Μ. Μηθύμνης, και τα όσα γνωρίζουμε για τη Μονή Λειμώνος και τα σχετικά με αυτήν, λ.χ. το Λειμωνιακό ζήτημα, τη βιβλιοθήκη, το αρχείο, τις εικόνες της και όσα σημαντικά ανέλαβε και διεκπεραίωσε ο ηγούμενός της, Νικόδημος Παυλόπουλος, αλλά και το βιβλίο του Σταύρου Καρυδώνη για την ιστορία της Μονής, πολλά πράγματα μάς διαφεύγουν.

Βέβαια κατά καιρούς δημοσιεύονται ιστορίες των χωριών που ανήκουν στην επικράτεια της Μητροπόλεως Μηθύμνης, ιστορίες που κυρίως αναδεικνύουν την παρουσία των χωριών τον 18ο και 19ο αιώνα, αλλά μας λείπει ένα καλό επιστημονικό εργαλείο, όπως λ.χ. είναι η Mytilena Sacra, του αείμνηστου Μητροπολίτη Μυτιλήνης, Ιάκωβου Κλεόμβροτου, με βάση το οποίο θα είχαμε τη δυνατότητα να προσεγγίσουμε καλύτερα τα πράγματα, όπως συμβαίνει με την άλλη μητρόπολη του νησιού.
Με άλλα λόγια, εκκρεμεί μια ανάλογη καταγραφή των εγγράφων, των εικόνων, των κωδίκων και κάθε πολύτιμου αντικειμένου των πολλών ναών και εξωκκλησίων της Μητροπόλεως Μηθύμνης. Προς αυτή την κατεύθυνση έχω και εγώ τις ευθύνες μου, που τόσα χρόνια τώρα δεν έχω καταφέρει να εκδώσω τον παλαιότερο λεσβιακό κώδικα που απόκειται στο ναό του Αγίου Παντελεήμονος Μολύβου, που θα έδινε, πιστεύω, μια ώθηση για παρόμοιες πρωτοβουλίες, μολονότι η εργασία έχει φθάσει κοντά 80%.

Ωστόσο, μετρώντας τις ευθύνες του ενός και του άλλου, δεν καταλήγουμε πουθενά και ούτε έχει κανένα νόημα μια τέτοια πράξη. Σκέπτομαι όμως ότι τώρα πια, δηλαδή την εποχή της προχωρημένης τεχνολογίας, τα πράγματα έχουν γίνει τόσο απλά, που ένα συνεργείο από δύο μόλις ανθρώπους, εκ των οποίων ο ένας θα χειρίζεται έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή και ο άλλος θα ξέρει το αντικείμενο, δηλαδή θα διαθέτει γνώσεις παλαιογραφίας, ταξαρχειονομίας και κυρίως ερευνητική διάθεση, θα μπορούσε σε λογικό χρόνο να επιτελέσει ένα έργο που θα ονομαζόταν, ας πούμε, Mithymna Sacra.
Γνωρίζω τις αντιρρήσεις, οι οποίες τώρα υπό την επίδραση της οικονομικής κρίσης θα είναι πιο έντονες και ίσως να έχουν και κάποιο βάρος. Όμως σκέπτομαι ότι οι οικονομικές κρίσεις ποτέ δεν ξεπερνιούνται μόνο με οικονομικές λύσεις. Απαιτείται και ένα νέο αφήγημα, μια νέα ιστορική αφήγηση και αναστοχασμός, και προς αυτή την κατεύθυνση η ανάληψη ενός παρόμοιου έργου, που δεν κοστίζει άλλωστε εκατομμύρια, θα συνέβαλε αποφασιστικά στη γνωριμία με το παρελθόν με τους όρους του παρόντος, πράξη που σίγουρα ωθεί σε ένα πιο ελπιδοφόρο και κυρίως ισορροπημένο μέλλον.