Η μεγάλη είδηση των ημερών, που αν δεν υπήρχε ενδιάμεσα η ηχηρή ανακοίνωση της διατήρησης των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, θα ετύγχανε σίγουρα ήδη διαφορετικής αξιολόγησης, ήταν η εκτόξευση του… επόμενου ΕΣΠΑ της Περιφέρειας Β. Αιγαίου στα 660 εκ. ευρώ. Και η οποία μάλιστα προκάλεσε μία πρώτη… «δημιουργική» θα λέγαμε αντιπαράθεση σε πολιτικό επίπεδο στο νησί, με τη νομαρχιακή του ΣΥΡΙΖΑ στη Λέσβο να κρούει -έστω και άκομψα προς την Περιφέρεια- τον κώδωνα του κινδύνου να μην χαθούν οι μεγάλες αναπτυξιακές ευκαιρίες. Εξάλλου ανεξάρτητα από αυτούς τους πόρους που θα έρθουν από το 2021, η τοπική αυτοδιοίκηση έχει ήδη στα χέρια της την πρόκληση του ενισχυμένου ΠΔΕ αλλά και του Ειδικού Αναπτυξιακού, που όμως πρέπει μέσα σε διάστημα ενός έτους να την αρπάξει και να δώσει στον τόπο έναν αριθμό έργων που η αλήθεια είναι πως δεν τον είχε ούτε σε βάθος… δεκαετίας. Την κρισιμότητα της συγκυρίας όμως, φαίνεται ότι την έχουν καταλάβει εδώ και καιρό και οι δύο καθ΄ ύλην αρμόδιοι να κυνηγήσουν τις παραπάνω αναπτυξιακές προοπτικές. Με τον αντιπεριφερειάρχη Θεόδωρο Βαλσαμίδη και τον αντιδήμαρχο Κώστα Κατσαρό να εκπληρώνουν έστω και καθυστερημένα την αυτονόητη συνεργασία Περιφέρειας και δήμου και τις τελευταίες ημέρες με διαδοχικές τους συναντήσεις, κατέληξαν στον προγραμματισμό της κοινής τους δράσης, προκειμένου να φτάσουν μέσα στο 2018 και στο 2019 έως και σε 12 δημοπρατήσεις έργων, (κυρίως αθλητικών υποδομών) και να «καταπιούν» όλο το διαθέσιμο ΠΔΕ που τους δόθηκε. Το στοίχημα και για τους δύο, αλλά και για τις τεχνικές υπηρεσίες και προγραμματισμού των δύο βαθμών της αυτοδιοίκησης, είναι μεγάλο, όπως και αρκετά υψηλός είναι και ο συντελεστής δυσκολίας για να τα καταφέρουν. Παρ΄ όλα αυτά, αμφότεροι, παρά το ότι παραδέχονται τις δυσκολίες (και γραφειοκρατικές) που υπάρχουν, παραδέχονται ακόμη και ότι δεν υπάρχουν περιθώρια αστοχιών…

Το καλοκαίρι που ήδη διανύουμε, αναμένεται να αποδειχθεί το πιο θερμό  για τη δημοτική αρχή και την περιφερειακή αρχή, καθώς θα κρίνει σε έναν πολύ μεγάλο βαθμό την αποτελεσματικότητά τους στο… πραγματικό τους «αντικείμενο». Τον σχεδιασμό, την επιμονή, την ικανότητα άντλησης χρηματοδοτικών ευκαιριών και στην τελική, τη δυνατότητά τους παραγωγής έργου, που θα κρίνει με αντικειμενικά κριτήρια και το θετικό ή αρνητικό πρόσημο της εποχής της Χριστιάνας Καλογήρου και του Σπύρου Γαληνού στο… τιμόνι της αυτοδιοίκησης της Λέσβου.

Η πρόσφατη εξάλλου ανακοίνωση εκ μέρους του Υπουργείου Οικονομίας με τις 16 νέες εντάξεις έργων ύψους 7 εκ. ευρώ που καρπώνεται η Λέσβος από τη φετινή πίστωση στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων της Περιφέρειας Β. Αιγαίου, έκανε και τους δύο βαθμούς της αυτοδιοίκησης να σηκώσουν μανίκια για να φτάσουν ως την πολυπόθητη δημοπράτηση όλων των παραπάνω προοπτικών. Από τη στιγμή μάλιστα που ο «βραχνάς» που άκουγε στο όνομα «αύξηση ΦΠΑ» εξαφανίστηκε και γλίτωσε και από τον δήμο και από την περιφέρεια από τον μπελά του επαναπρογραμματισμού με βάση τα νέα… κόστη, Κώστας Κατσαρός και Θεόδωρος Βαλσαμίδης, κάθισαν ξανά στο ίδιο τραπέζι για να προχωρήσουν όλες τις προαναφερθείσες εντάξεις, να τρέξουν τις διαδικασίες υπογραφής προγραμματικών συμβάσεων και να φτάσουν έγκαιρα ως την δημοπράτηση.

Ο προγραμματισμός της συνέργειας δήμου και περιφέρειας

Τα έργα είναι γνωστά που πρόκειται να χρηματοδοτηθούν από το ΠΔΕ και έχει αξία πλέον να δούμε όχι απλά ποια είναι, αλλά τον προγραμματισμό που έχει αποφασιστεί να «τρέξει» μέσα στο καλοκαίρι, προκειμένου να ξεκινήσουν πράγματι να… γίνονται.

-Ξεκινώντας από τη γνωστή περίπτωση της αναβάθμισης του δεύτερου μεγαλύτερου σταδίου στο νησί, εκείνου του Πολιχνίτου (1 εκ. ευρώ). Όπου αναμένεται σήμερα να ολοκληρωθεί ο προϋπολογισμός του, με ολοκληρωμένες πια τις σχετικές του μελέτες, για να σταλεί πια έως τέλος του Ιούλη το σχέδιο προγραμματικής σύμβασης (μεταξύ δήμου, περιφέρειας και ΝΠΔΔ Αθλητισμού) για έγκριση από το περιφερειακό συμβούλιο.

-Μέσα στον Ιούλη ωστόσο, θα κριθεί αποφασιστικά η ταχύτητα εξέλιξης και ενός ακόμη χαρακτηριστικού έργου σύμπραξης περιφέρειας και δήμου Λέσβου. Και αναφερόμαστε στο κλειστό Γυμναστήριο της Καλλονής (2,1 εκ. ευρώ) για το οποίο αναμένεται μία ακόμη έγκριση «σκοπιμότητας» της μελέτης του, από την αρμόδια Γενική Γραμματείας Αθλητισμού. Αυτή σύμφωνα με τον προγραμματισμό του δήμου, πρόκειται να φύγει στην Αθήνα έως τις 15 του Ιούλη και το μόνο «γραφειοκρατικό» που θα απομένει προκειμένου να φτάσουν Περιφέρεια και δήμος στο «πραγματικό» αντικείμενο του έργου, είναι η επικαιροποίηση της μελέτης ως προς τα στατικά της κομμάτια και η οποία θα ανατεθεί σε εξωτερικό συνεργάτη.

-Με αντίστοιχη διαδικασία με αυτή που απαιτείται για το στάδιο Πολιχνίτου, μέχρι τέλος Αυγούστου θα πρέπει να έχει εκπονηθεί η (σχετικά εύκολη) μελέτη από τον δήμο Λέσβου για την ανακατασκευή των ταρτάν στο στάδιο της Μυτιλήνης και σε εκείνο της Καλλονής (700.000 ευρώ). Προκειμένου ακολούθως να μπορέσει να φτάσει το προσχέδιο προγραμματικής σύμβασης (μεταξύ δήμου και περιφέρειας) στο περιφερειακό συμβούλιο για έγκριση.

-Μέχρι τέλος Ιούλη αναμένεται να έχει σταλεί πάλι προς την Περιφέρεια από τον δήμο, το προσχέδιο προγραμματικής σύμβασης και για το 5Χ5 στις Εργατικές Κατοικίες στη Μυτιλήνη (50.000 ευρώ), για έγκριση από το Περιφερειακό συμβούλιο. Για να απομένει μέσα στο καλοκαίρι, η ολοκλήρωση άλλης μίας προπαρασκευαστικής διαδικασίας για τη δημοπράτηση για τα έργα αναβάθμισης των αθλητικών εγκαταστάσεων στα γήπεδα της Ανεμότιας και της Σκάλας Καλλονής (700.000 ευρώ). Για την περίπτωση αυτή όπως λέγεται από τον δήμο, υπάρχουν ολοκληρωμένες μελέτες και απαιτείται πια μόνο μελέτη για τον ηλεκτροφωτισμό του γηπέδου της Ανεμότιας, αλλά εκτιμάται πως μέχρι τέλος Αυγούστου θα έχει φτάσει και αυτό το προσχέδιο προγραμματικής σύμβασης, προς έγκριση του Περιφερειακού συμβουλίου.

-Τον Σεπτέμβρη τώρα, θα πάρουν τη σκυτάλη ο εκσυγχρονισμός του κλειστού της Νεάπολης (350.000 ευρώ), με τη σχετική μελέτη να αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέσα στο καλοκαίρι προκειμένου ως τα τέλη του πρώτου μήνα του φθινοπώρου να εγκριθεί από το Περιφερειακό συμβούλιο η αντίστοιχη προγραμματική σύμβαση. Από τον δήμο Λέσβου, αναμένεται ακόμα και η ολοκλήρωση της μελέτης για την αναβάθμιση των αθλητικών εγκαταστάσεων του γηπέδου της Ερεσού, για να εγκριθεί τον Σεπτέμβρη από το περιφερειακό συμβούλιο και αυτή η προγραμματική σύμβαση.

Το «κανάλι» της Περιφέρειας

Με την Περιφέρεια να καλείται μέσα στο φθινόπωρο να ολοκληρώσει τη μελέτη για την κατασκευή του γηπέδου Άγρας (750.000 ευρώ). Εξάλλου η Περιφέρεια από τη μεριά της, προγραμματίζει την ενεργοποίηση των προοπτικών για το Οβριόκαστρου Άντισσας (350.000 ευρώ) και την έκθεση αρχιτεκτονικών μελών στον αρχαιολογικό χώρο της Κλοπεδής (100.000 ευρώ), για να ακολουθήσει ο άξονας «εκκλησία» με αφορμή φυσικά το σεισμό. Αλλά και η διαμόρφωση υπαίθριου θεάτρου (και εκπόνηση μελετών αποκατάστασης) του επιβλητικού μεσαιωνικού κάστρου Μήθυμνας (450.000 ευρώ). Ως γνωστόν δε, τα δύο μεγαλύτερα σε κόστος έργα που εντάχθηκαν φέτος στο ΠΔΕ και αποτελούν «πρόκληση» είναι εκείνο που αφορά στη συντήρηση και αποκατάσταση στεγών και όψεων του «σήματος κατατεθέν» της πόλης, του ναού του Αγ. Θεράποντα με προϋπολογισμό 1,8 εκ. ευρώ και εκείνο της αποκατάστασης της Ιεράς Μονής Λειμώνος 1,1 εκ. ευρώ. Για να ακολουθήσουν οι αποκαταστάσεις των ζημιών των σεισμόπληκτων ναών της Λέσβου: Αγ. Τριάδα (127.000 ευρώ), Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου στα Μυστεγνά (167.000 ευρώ), Ζωοδόχου Πηγής Καλλονής (αντικατάσταση κωδοναστασίου 157.000 ευρώ), Μονή Αγίων Ακινδύνων στα Μυστεγνά (132.000 ευρώ).

Οι κίνδυνοι και οι δυσκολίες

Η καταγραφή των διαδικασιών που πρέπει να γίνουν βέβαια, δεν είναι «ευαγγέλιο». Πάντα ελλοχεύει ο κίνδυνος να παρουσιαστεί ένας αστάθμητος παράγοντας, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε, πως οι υπηρεσίες του δήμου και της περιφέρειας ότι είναι ήδη επιβαρυμένες από άλλες παράλληλες υποθέσεις που τρέχουν όπως από το Ειδικό Αναπτυξιακό. Ο δήμος Λέσβου μάλιστα, μπαίνει στην τελική ευθεία μέσα στο καλοκαίρι και για τη δημοπράτηση του κολυμβητηρίου στα Θέρμα (5 εκ. ευρώ), αναμένοντας πια την οικοδομική άδεια για να μπει στα… σπουδαία. Για τα έργα όμως (του ΠΔΕ) που θα γίνουν τριμερείς προγραμματικές συμβάσεις (δήμου, περιφέρειας και ΝΠΔΔ Αθλητισμού) απαιτούνται και κάποιες έξτρα ενέργειες/εγκρίσεις. Χαρακτηριστικά όλες οι μαζεμένες προγραμματικές συμβάσεις (έξι) που ελπίζεται πως θα υπογραφούν ως τον Σεπτέμβρη, πρέπει όσες είναι για έργα άνω των 500.000 ευρώ, να περάσουν από το Ελεγκτικό Συνέδριο στην Αθήνα. Που απαιτεί κάτι παραπάνω από έναν μήνα για να αποφανθεί. Αν ολοκληρωθεί και αυτό το στάδιο, η Περιφέρεια θα γυρίσει πίσω τις διαδικασίες στον δήμο Λέσβου που είναι ο τελικός δικαιούχους των έργων, για να προχωρήσει στις πολυπόθητες συμβάσεις.

Κ. Κατσαρός: «Η αυτοδιοίκηση αλλάζει, πρέπει να αλλάξουμε κι εμείς»

«Έχουμε πλήρη συνείδηση της αποστολής μας, όπως και πλήρη συναίσθηση πως καλούμαστε να δώσουμε μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, μόνο από το ΠΔΕ, πολλά και σημαντικά έργα. Αυτή η συγκυρία θα πρέπει να πούμε ότι είναι πρωτόγνωρη και για εμάς τους αιρετούς, αλλά και για τις υπηρεσίες, αλλά ξέρουμε πως αποτελεί πρόκληση. Γιατί η ολοκλήρωση όλων των έργων, θα επιβραβεύσει συνολικά την καλή ή κακή δουλειά μας. Μέχρι τώρα, σχεδιάσαμε και προγραμματίσαμε ικανοποιητικά προκειμένου να απορροφήσουμε πόρους. Τώρα πρέπει να δημοπρατήσουμε και αυτό το γνωρίζουμε καλά τόσο εμείς στον δήμο όσο και στην περιφέρεια με την οποία έχουμε κορυφώσει τις επαφές μας για να τρέξουμε καταρχήν τα έργα του ΠΔΕ», είπε ο αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων και Προγραμματισμού κ. Κατσαρός στο «Ε». «Δεν είναι φυσικά μόνο το ΠΔΕ. Έχουμε πολλά ανοικτά μέτωπα και στόχος πια είναι οι δημοπρατήσεις. Θεωρώ ότι τα περισσότερα έργα θα έχουν δημοπρατηθεί μέσα στο 2018, προκειμένου το 2019 να είναι όλα σε φάση εκτέλεσης και γιατί όχι, κάποια και τελειωμένα», πρόσθεσε ακόμη πριν μιλήσει και γενικότερα για μία… επόμενη πρόκληση, που ακούει στο όνομα «νέα προγραμματική περίοδος». «Πρέπει να καταλάβουμε όλοι την κρισιμότητα της εποχής για την αυτοδιοίκηση. Έχουμε μπροστά μας 660 εκ. ευρώ για το ΠΕΠ Βορείου Αιγαίου τα οποία θα ενεργοποιηθούν επί των ημερών των επόμενων δημοτικών και περιφερειακών αρχών. Ειδικά ο δήμος Λέσβου εξελίσσεται σε ένα πολύ μεγάλο «παίκτη» στο παιχνίδι της ανάπτυξης και απαιτείται σχέδιο, αποτελεσματικότητα αλλά και μια τεχνοκρατική προσέγγιση. Δεν θέλω να μιλήσω σε προεκλογικό τόνο. Μιλώ αυτοδιοικητικά. Η καλή η δουλειά η δική μας μέχρι το τέλος της θητείας μας, θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό και την εκκίνηση που θα δοθεί για την επόμενη δημοτική αρχή, όποια κι αν είναι αυτή. Και τα περιθώρια λαθών ή κωλυσιεργιών τόσο για εμάς, όσο για την επόμενη δημοτική αρχή, έχουν ελαχιστοποιηθεί…», κατέληξε με νόημα.