Έχουν περάσει τέσσερα χρόνια από την ...έκρηξη της προσφυγικής κρίσης, με τους χιλιάδες κυρίως Σύρους πρόσφυγες, να καταφθάνουν στη Λέσβο, με προορισμό τη Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Οι μαζικές τότε αφίξεις, χιλιάδες κατέφθαναν κάθε μέρα, δημιούργησαν μια πραγματική κόλαση στην πόλη της Μυτιλήνης και στις γύρω περιοχές, όπου συνωστιζόταν οι δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες που αναζητούσαν τρόπο να φύγουν από το νησί για να φθάσουν στους προορισμούς τους. Η περιοχή του λιμανιού και η προκυμαία ασφυκτιούσε από το ...ανθρωπομάνι που το κατέκλυσε, ξαφνιάζοντας αρχές και τοπική κοινωνία για τις πρωτόγνωρες αυτές εικόνες, που έμειναν χαραγμένες στη μνήμη μας και επανέρχονται κάθε τόσο, όταν το προσφυγικό επανέρχεται στο προσκήνιο με ...βίαιο τρόπο, όπως συνέβη με αφορμή και τα πρόσφατα τραγικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν στη Μόρια. Όμως το 2015, παρά το γεγονός ότι πέρασαν από το νησί μας εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες, δεν έχει καμιά σχέση με την τωρινή φάση του μεταναστευτικού, αυτήν που βιώνουμε μετά την κοινή δήλωση Ε.Ε.-Τουρκίας, η οποία μπορεί να μείωσε τις ροές από απέναντι, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν αποσυμφόρησε τα νησιά και κυρίως τη Λέσβο από τους χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες που παρέμειναν εγκλωβισμένοι εκεί.

Δυστυχώς η συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας μπορεί να μείωσε τις αφίξεις σε σχέση με τις αντίστοιχες τεράστιες του 2015, όταν τα σύνορα προς την Ευρώπη ήταν ανοιχτά, αλλά η συμφωνία δεν λειτούργησε ως προς τα άλλα σκέλη της, αυτό των επαναπροωθήσεων προς την Τουρκία, αλλά και στην γρήγορη εξέταση των αιτήσεων ασύλου. Έτσι η συσσώρευση στα ΚΥΤ χιλιάδων ανθρώπων ήταν φυσική συνέπεια αυτής της εξέλιξης, αφού οι αφιχθέντες στα νησιά έφθαναν με πολύ εύκολο τρόπο, αλλά δεν μπορούσαν να φύγουν από αυτά αν δεν περνούσαν μήνες. Και αυτό γιατί η διαδικασία εξέτασης των αιτήσεων ασύλου καθυστερούσε πάρα πολύ και με δεδομένο ότι υπήρχε γεωγραφικός περιορισμός να παραμένουν στα νησιά μέχρι την τελεσιδικία για το άσυλο, λόγω της συμφωνίας, τα κέντρα υποδοχής από χώροι προσωρινής φιλοξενίας κατάντησαν χώροι μόνιμης διαμονής χιλιάδων ανθρώπων, χωρίς να έχουν τις αναγκαίες υποδομές για κάτι τέτοιο.

Οι φωτιές στη Μόρια επανέφεραν στο προσκήνιο για άλλη μια φορά τη δυσάρεστη εικόνα που βιώνουμε χρόνια τώρα στο νησί. Φωτιές δεν είχαμε μόνο προχθές, αλλά και άλλες φορές με μεγάλες υλικές καταστροφές, αλλά χωρίς ανθρώπινα θύματα, εξ αυτού του λόγου. Δεν είναι η πρώτη φορά λοιπόν που είχαμε τέτοια γεγονότα που έκαναν αίσθηση και πήραν δημοσιότητα και είναι φρόνιμο να μην υπάρχει επιλεκτική μνήμη, αν θέλουμε πράγματι να βγάλουμε τα αναγκαία συμπεράσματα και να αναζητηθούν λύσεις από όλους τους εμπλεκόμενους. Η Μόρια είχε τα... σκαμπανεβάσματα της κατά καιρούς, που όταν τα πράγματα έφθαναν σε ασφυξία γινόταν οι εκ των υστέρων κινήσεις εκτόνωσης με τις μεγάλες μετακινήσεις στην ενδοχώρα. Και η προηγούμενη κυβέρνηση βρέθηκε μπροστά σε πολύ δύσκολες καταστάσεις που κλήθηκε να διαχειριστεί, για να αποσυμφορήσει τη Μόρια και μάλιστα χωρίς να έχει τον απρόβλεπτο παράγοντα των σημερινών μεγάλων μεταναστευτικών ροών, που δεν επιτρέπουν να σταθεροποιηθεί κάπως η πληθυσμιακή σύνθεση του ΚΥΤ, προκειμένου να είναι πιο διαχειρίσιμη και η όποια αποσυμφόρηση. Δυστυχώς η σημερινή κυβέρνηση κινήθηκε πολύ αργά σε μέτρα για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού-προσφυγικού, σε αντίθεση με άλλες κινήσεις της που έδειξε να έχει σχέδιο και ετοιμότητα. Και η υποτίμηση της κατάστασης υπήρξε, ενώ διαφαινόταν ότι η τακτική Ερντογάν με το προσφυγικό θα δυσκόλευε τα πράγματα με τις αυξητικές ροές που έφθαναν στα νησιά, δημιουργώντας εκρηκτικές καταστάσεις στα κέντρα υποδοχής, όπως της Μόριας.

Η τελευταία λοιπόν τραγωδία στη Μόρια δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Ήταν σχεδόν αναπόφευκτο, ότι μπορούσε ανά πάσα στιγμή να συμβεί, αφού όλοι γνώριζαν ότι σε ένα καταυλισμό που μετά βίας προσφέρει στοιχειώδεις συνθήκες ανθρώπινης διαβίωσης για 3.000 ανθρώπους, ζουν σήμερα περισσότεροι από 13.000, μετά την τελευταία έκρηξη προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών, που προφανώς δεν ευθύνεται η σημερινή κυβέρνηση, αλλά η διεθνής συγκυρία και η εργαλειοποίηση του προβλήματος από τον Ερντογάν.

Μπορεί να είναι γεγονός ότι τα χρόνια της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, να αφέθηκε η κατάσταση να γίνει ανεξέλεγκτη στα κέντρα που βρίσκονται στα νησιά. Αλλά και η σημερινή κυβέρνηση βρέθηκε εντελώς απροετοίμαστη να διαχειριστεί την κατάσταση με την οποία ήρθε αντιμέτωπη από τις εξελίξεις. Με αποτέλεσμα τώρα να τρέχει για να προλάβει τα χειρότερα, ομολογουμένως από ότι φαίνεται με κάποιο σχέδιο, που μένει ωστόσο να αποδειχθεί αν θα είναι και αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση του μεταναστευτικού. Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν από το υπουργικό συμβούλιο σηματοδοτούν αλλαγή γραμμής με στόχο μια πιο συγκροτημένη και πιο «αυστηρή» διαχείριση. Αρκεί φυσικά οι αποφάσεις αυτές να λειτουργήσουν, να μη σκοντάψουν στη συνήθη ελληνική γραφειοκρατία ή ακόμα χειρότερα στους δαιδάλους των ευρωπαϊκών πολιτικών ισορροπιών. Γιατί είναι προφανές ότι δεν μπορεί η Ελλάδα να σηκώσει μόνη της το βάρος των προσφύγων και μεταναστών που αναζητούν σωτηρία. Γαλλία και Γερμανία, δυο χώρες με ιδιαίτερη βαρύτητα στα της Ε.Ε., δείχνουν μια διάθεση βοήθειας, με τους αρμόδιους υπουργούς τους να επισκέπτονται αυτές τις μέρες Ελλάδα και Τουρκία, αλλά δεν αρκούν οι καλές προθέσεις πια, όταν άλλες χώρες αρνούνται να δεχθούν έστω και λίγες εκατοντάδες πρόσφυγες και σφυρίζουν αδιάφορες.

Η Μόρια επιτέλους μετά από τέσσερα χρόνια πρέπει να αποφορτιστεί από το βάρος που σηκώνει, που την κατέστησαν συνώνυμη της δυστυχίας ταλαίπωρων ανθρώπων που αναζητούν τη «Γη της Επαγγελίας» για να ζήσουν. Και επειδή μέχρι τώρα στη Μόρια απέτυχαν όλες οι μέχρι τώρα κυβερνητικές πολιτικές διαχείρισης του μεταναστευτικού-προσφυγικού, καλό είναι να υπάρξει μια συναίνεση από όλες τις πολιτικές δυνάμεις με κοινό στόχο να ...κλείσει αυτή η πληγή που μας προσβάλει ως χώρα και κοινωνία, αναζητώντας λύσεις και μέτρα που μπορούν να εξομαλύνουν τα πράγματα, εξανθρωπίζοντας οριστικά την εικόνα του κέντρου της Μόριας που κάποια στιγμή θα πρέπει να λειτουργεί για το σκοπό που έγινε, ως κέντρο υποδοχής και ταυτοποίησης και όχι για να στεγάζει για μήνες αιτούντες άσυλου, που φθάνουν σε αυτό. Δεν ξέρω αν αυτό που περιγράφουμε είναι ουτοπικό για να συμβεί, πάντως ο λόγος που δημιουργήθηκε ήταν αυτός και όχι η σημερινή κατάληξη του, που αποτελεί μια συνεχή ντροπή για όλους, αρχές και κοινωνία!