Παναγιώτης Σκορδάς (κείμενα - επιμέλεια): Πνευματικό Κέντρο Αναγνωστήριο Αγιάσου «Η Ανάπτυξη». 1894 - 2024. 130 χρόνια ζωής, δράσης, προσφοράς. Οι εκδηλώσεις εορτασμού των 130 χρόνων, Έκδοση Αναγνωστηρίου Αγιάσου, 2025, σελ. 84 (περιέχει ψηφιακό δίσκο (cd) με τα Σαντούρια του Αναγνωστηρίου Αγιάσου).

Το Πνευματικό Κέντρο Αναγνωστήριο Αγιάσου «Η Ανάπτυξη» ιδρύθηκε το 1894. Πέρυσι, με αφορμή τη συμπλήρωση 130 χρόνων Ζωής, Δράσης. Προσφοράς έγιναν εκδηλώσεις Εορτασμού, και φέτος, στις 21 Νοεμβρίου, είχαμε τη χαρά να δούμε από κοντά την αντανάκλαση της λάμψης του στην Αθήνα και συγκεκριμένα στο Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών, στην εκδήλωση που διοργάνωσε για τον ζωγράφο Σπύρο Παπαλουκά και το πέρασμά του από τη Λέσβο το 1925. Ο παρών αφιερωματικός τόμος, ο οποίος έγινε με την επιμέλεια του Αντιπροέδρου του Αναγνωστηρίου Παναγιώτη Σκορδά, του ακούραστου φιλολόγου και εκπαιδευτικού και επί χρόνια δημιουργού και επιμελητή του «Λεσβιακού Ημερολογίου. Γράμματα - Τέχνες - Πολιτισμός», είναι ένα εκδοτικό κόσμημα.

Σ’ αυτό λοιπόν το επιμελημένο επετειακό βιβλίο, απευθύνουν χαιρετισμό οι: Στέφανος Γκίκας, Υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, ο οποίος στήριξε οικονομικά την έκδοση και πρόβαλε τη συμβολή του Αναγνωστηρίου στην πολιτιστική κληρονομιά του τόπου. Ο Μανώλης Κουτουλάκης, Γενικός Γραμματέας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, ο οποίος, ανάμεσα σε άλλα, μιλά για τη διαχρονική στήριξη του Αναγνωστηρίου, για τη φλόγα της μόρφωσης, της λαϊκής δημιουργίας και της συλλογικής μνήμης. Ο Κλεάνθης Κορομηλάς, Πρόεδρος του Αναγνωστηρίου, αφού αδρομερώς κάνει λόγο για τις περιπέτειες του Αναγνωστηρίου, ευτυχής ανακοινώνει την εξασφάλιση της χρηματοδότησης για την αποκατάσταση του θεάτρου. Φυσικά αναφέρεται στη μεγάλη επίδραση του Αναγνωστηρίου στα πολιτιστικά του τόπου, τα οποία εκτίθενται στις μέσα σελίδες του αφιερώματος.

Συγκεκριμένα, στις μέσα σελίδες θα βρούμε μήνα - μήνα σειρά βιβλιοπαρουσιάσεων,θεατρικών, μουσικών, χορευτικών, εικαστικών εκδηλώσεων από τα τμήματα του Αναγνωστηρίου, ανάμεσά τα περίφημα Σαντούρια, που μαγεύουν σε κάθε εμφάνισή τους. Από τα πιο σημαντικά γεγονότα η παράδοση στο Αναγνωστήριο του αρχείου του Κώστα Μίσσιου, του ακούραστου Λέσβιου ερευνητή, βιβλιογράφου, καταγραφέα κάθε βιβλίου, μελέτης, δημοσιεύματος που αφορούσε τη Λέσβο. Το ανεκτίμητης αξίας Αρχείο παρέδωσαν στον Παναγιώτη Σκορδά η χήρα του εκλιπόντος Χριστίνα και η κόρη του Μάρω.

Η έκδοση συνοδεύεται μ’ ένα CD με τους ήχους και τους ρυθμούς των σαντουριών, όπου τα όμορφα και ταλαντούχα παιδιά παίζουν και θέλεις να σηκωθείς και να χορέψεις, αφού μπορέσεις πρώτα και συγκρατήσεις τα δάκρυά σου από τη συγκίνηση.

Ο Πρόεδρος Κλεάνθης Κορομηλάς με κείμενό του αναπτύσσει τη σημασία της παραδοσιακής μουσικής, με ιδιαίτερη μνεία στα Σαντούρια και στον δάσκαλο που εκπαίδευσε γενιές μουσικόφιλων νέων, τον Κώστα Ευρ. Ζαφειρίου ή Καζίνο. Τα παιδιά, οι γενιές των παιδιών έχουν ένα πλούσιο πρόγραμμα με τραγούδια της Λέσβου και της Μικράς Ασίας και το CD τους ταξιδεύει σε όλον τον κόσμο.

Τι να προλάβει να πει κανείς και να παρουσιάσει: χειρόγραφα σημειώματα από το Ημερολόγιο Επισκέψεων του Αναγνωστηρίου, με εγκωμιαστικές αναφορές, ανάμεσά τους η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, εξώφυλλά βιβλίων … και ποιον να συγχαρεί και να πρωτοευχαριστήσει: Τι άλλο να πούμε πέρα από ένα μεγάλο ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ και ΜΠΡΑΒΟ στο Αναγνωστήριο της Αγιάσου και να ευχηθούμε με το καλό και στον εορτασμό της επόμενης δεκαετίας.

ΑΝΘΟΥΛΑ ΔΑΝΙΗΛ

Δρ Νεοελληνικής Φιλολογίας, συγγραφέας

Πολύ ψηλά ο «Μάρκος Μπότσαρης» του Θεόφιλου στους Bonhams

Με συνολικό τζίρο που ξεπέρασε τα 3,65 εκατ. ευρώ και ποσοστό πωληθέντων 86%, η δημοπρασία του Bonhams στην Avenue Hoche, που έγινε στις 19 Νοεμβρίου 2025, έδειξε ότι οι Έλληνες δημιουργοί εξακολουθούν να έχουν πραγματικό βάρος. Ο Τσαρούχης βρέθηκε στην κορυφή, με τον «Εσατζή» να φτάνει τα 508.400 ευρώ· ο Μόραλης ακολούθησε με το «Επιθαλάμιο» στα 381.400 ευρώ· ενώ ο Γκίκας σημείωσε την έκπληξη της ημέρας, με το «Τοπίο της Ύδρας» να εξαπλασιάζει την εκτίμησή του. (330.000 ευρώ. ( από άρθρο του Γιώργου Μυλωνά στο Liberal. Gr)

Tο μνημειακό έργο του Θεόφιλου Χατζημιχαήλ, «Η νίκη των Ελλήνων στο Καρπενήσι και ο θάνατος του Μάρκου Μπότσαρη» (εκτίμηση €120.000-180.000), στο οποίο ο λαϊκός ζωγράφος υμνεί το ηρωικό πνεύμα της Επανάστασης του 1821 με τη χαρακτηριστική του αυθεντικότητα και αφηγηματική δύναμη. Ο πίνακας έφτασε τα 127.400 ευρώ, πέμπτος ακριβότερος στη δημοπρασία.

Νέο βιβλίο ετοιμάζει ο Ιάσωνας Πιπίνης

«Ιστορίες από την Λατινική Αμερική Από τον Πινοσέτ και τον Εσκομπάρ στις σύγχρονες δημοκρατίες» είναι ο τίτλος του υπό έκδοση βιβλίου του συμπατριώτη μας δημοσιογράφου και συγγραφέα Ιάσονα Πιπίνη (το βιβλίο θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις «Κέδρος»). Για το περιεχόμενο του βιβλίου διαβάζουμε: Η πολιτική, κοινωνική και οικονομική ζωή της Λατινικής Αμερικής κατά τα νεότερα χρόνια συχνά χαρακτηρίζεται από «μαγικό ρεαλισμό».
Ο Ιάσων Πιπίνης ταξίδεψε στην Κολομβία για να ερευνήσει τη δράση του διαβόητου αρχηγού του πανίσχυρου καρτέλ του Μεδεγίν Πάμπλο Εσκομπάρ, αλλά και το φαινόμενο της διακίνησης ναρκωτικών. Βρέθηκε στη Χιλή, στην Αργεντινή και στην Παραγουάη και κατέγραψε μοναδικά ντοκουμέντα και μαρτυρίες για τη μυστική Επιχείρηση Κόνδωρ, η οποία πραγματοποιήθηκε από τον δικτάτορα ΑουγούστοΠινοσέτ και πέντε ακόμη Λατινοαμερικάνους δικτάτορες, το 1975, για να εξοντώσουν χιλιάδες αντιφρονούντες.
Η Λατινική Αμερική έχει σημειώσει σημαντικά βήματα προόδου, τόσο στη θωράκιση της δημοκρατίας όσο και στην ανάπτυξη της οικονομίας. Ωστόσο, η αύξηση της εγκληματικότητας, η πολιτική βία σε ορισμένες χώρες, αλλά και η παρατεταμένη κρίση στη Βενεζουέλα αποτελούν ανοικτές πληγές για την καθημερινή ζωή στη μακρινή ήπειρο.
Το βιβλίο προλογίζει ο Νίκος Δένδιας, ο οποίος αναφέρεται στην προσέγγιση της Ελλάδας με τη Λατινική Αμερική, μια πολιτική που υπηρέτησε και ο ίδιος ως Υπουργός Εξωτερικών κατά την περίοδο 2019-2023.

ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ - ΒΙΒΛΙΑ

- Γιάννης Γιαννέλλης - Θεοδοσιάδης: Το σταυροδρόμι (μυθιστόρημα), Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2025, σελ. 304

- Μενέλαος Χαραλαμπίδης, Στράτος Ν. Δορδανάς (επιμέλεια): Η μακρά νύχτα της κατοχής. Ανθρώπινες απώλειες και υλικές καταστροφές στην κατεχόμενη Ελλάδα (1941-1944), Συλλογικό έργο, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2025, σελ. 472 (Περιλαμβάνει μελέτη του Δημήτρη Μάντζαρη με τίτλο: Κατακερματισμός και οικονομική κατάρρευση στον νησιωτικό χώρο στη διάρκεια της Κατοχής: Η περίπτωση της Λέσβου)

- Αριστείδης Καλάργαλης: Γράμματα απ’ το Αιγαίο (χρονογραφήματα, πρόλογος: Νικόλας Βουλέλης), Εκδόσεις Εύμαρος, Αθήνα 2025, σελ. 205

- Αθανασία Δαφιώτη: Η νύχτα των καλικάντζαρων στο βιβλιοπωλείο (εικονόγραφηση: Σπύρος Ζαχαρόπουλος), Εκδόσεις Μένανδρος, Αθήνα 2025, σελ. 31