Με συνέντευξή του στο περιοδικό «Agricola» της «Καθημερινής», ο αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Γιάννης Τσιρώνης άνοιξε τη συζήτηση για την κατάργηση των ιστορικών δικαιωμάτων επιδότησης των αγροτών. Έσπευσε βέβαια να εξηγήσει ότι δεν μπορεί μια τέτοια απόφαση να ληφθεί από τη μια ημέρα στην άλλη και πολύ περισσότερο να εφαρμοστεί. Επίσης, είναι απολύτως βέβαιο ότι τα όσα ανέφερε ο κ. Τσιρώνης δεν μπορούν να εφαρμοστούν πριν από το 2020. Ουσιαστικά δηλαδή αφορούν την Κοινή Αγροτική Πολιτική όπως αυτή θα διαμορφωθεί κατά τη νέα προγραμματική περίοδο.

Όπως γράφαμε σε προηγούμενο ρεπορτάζ στο «Ε», η μείωση του προϋπολογισμού της ΚΑΠ θα οδηγήσει σε μείωση των άμεσων αγροτικών επιδοτήσεων, πρώτα απ’ όλα με περικοπή αυτών που καταλήγουν στους μικρούς παραγωγούς. Κι είναι πολύ πιθανό να καταργηθούν οι επιδοτήσεις που λαμβάνουν οι μη κατά κύριο επάγγελμα αγρότες. Φαίνεται πως στον σχεδιασμό των κοινοτικών οργάνων τίθεται ένα ακόμη στοιχείο, αυτό της ανακατανομής των επιδοτήσεων μεταξύ των παραγωγών με το επιχείρημα ότι πρέπει να διορθωθούν αδικίες που δημιούργησε το προηγούμενο σύστημα. Η ίδια ακριβώς επιχειρηματολογία είχε χρησιμοποιηθεί και πριν από τη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ το 2003, όταν δηλαδή σταμάτησαν να δίνονται οι επιδοτήσεις με βάση τη δηλωμένη παραγωγή και θεσπίστηκαν τα ιστορικά δικαιώματα. Διότι και τότε είχαν δημιουργηθεί μεγάλες αδικίες.

Είναι αλήθεια πως το σύστημα των ιστορικών δικαιωμάτων επιδότησης δημιούργησε νέες αδικίες στην κατανομή των επιδοτήσεων χωρίς να αντιμετωπίσει τα παλαιά προβλήματα. Ωστόσο, στην προκειμένη περίπτωση δεν έχουμε να κάνουμε με μια προσπάθεια της κοινοτικής γραφειοκρατίας να αντιμετωπίσει αυτά τα προβλήματα. Άλλωστε αν ήθελε να το κάνει μπορούσε να το είχε δρομολογήσει εδώ και χρόνια. Αυτό που πραγματικά θα συμβεί είναι ένα μέρος των επιδοτήσεων που θα χαθεί από τις τσέπες των αγροτών να καλυφθεί πίσω από τη διαδικασία της ανακατανομής.

Επιπρόσθετα, μέσα από τη διαδικασία δίνεται η δυνατότητα στην κυβέρνηση που θα διαχειριστεί το ζήτημα να δώσει μεγαλύτερες επιδοτήσεις σε ορισμένες κατηγορίες παραγωγών από άλλους.

Η ιστορία των ιστορικών δικαιωμάτων

Σύμφωνα με τα όσα είπε ο κ. Τσιρώνης, «τα ιστορικά δικαιώματα υπήρξαν μια επιλογή της προηγούμενης κυβέρνησης στη διαπραγμάτευση της ΚΑΠ το 2014 και είναι καθαρά εθνική επιλογή της χώρας μας. Δεν απορρέουν δηλαδή από κανονισμούς της ΚΑΠ που αφορούν σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες».

Είναι αλήθεια πως η προηγούμενη κυβέρνηση που διαπραγματεύτηκε και συμφώνησε με την εφαρμοζόμενη ΚΑΠ είχε τη δυνατότητα να επιλέξει ανάμεσα στο σύστημα των ιστορικών δικαιωμάτων επιδότησης και αυτό της περιφερειοποίησης. Ωστόσο, η εφαρμοζόμενη ΚΑΠ είχε βάλει ορισμένες προϋποθέσεις που δεν επέτρεπαν την πλήρη κατάργηση των ιστορικών δικαιωμάτων. Θυμίζουμε τους κανόνες 60/90. Δηλαδή ότι κανένας αγρότης δεν μπορεί στο τέλος της προγραμματικής περιόδου να λαμβάνει επιδοτήσεις μεγαλύτερες του 90% των επιδοτήσεων που λάμβανε ως το 2014 και επίσης δεν μπορεί να λαμβάνει επιδοτήσεις λιγότερες από το 60% όσων λάμβανε το 2014. Αυτοί αλλά και άλλοι κανόνες έκαναν την περιφερειοποίηση μια άνευ περιεχομένου διαδικασία.

Όπως αναφέραμε πιο πάνω, τα ιστορικά δικαιώματα θεσπίστηκαν με τη συμφωνία του 2003 των κρατών μελών της Ε.Ε. και άρχισαν να εφαρμόζονται από το 2006. Για τη θέσπισή τους λήφθηκε υπόψη ο μέσος όρος των επιδοτήσεων που λάμβαναν οι παραγωγοί στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Κι είναι πραγματικά εξωφρενικό ένας παραγωγός το 2020 να λαμβάνει επιδοτήσεις με βάση την παραγωγή που είχε ή δήλωνε ότι είχε τα έτη 1999 - 2000. Επίσης είναι εξωφρενικό να συνεχίζονται επί 20 χρόνια κερδισμένοι να βγαίνουν όσοι με δόλιο τρόπο λάμβαναν μεγάλες επιδοτήσεις τη δεκαετία του 1990 είτε γιατί έκαναν «πανωγραψίματα» στην παραγωγή ελαιολάδου, είτε γιατί δήλωναν ανύπαρκτα κοπάδια ζώων, είτε γιατί παρέδιδαν στα εκκοκκιστήρια... βρεγμένο βαμβάκι.

Μεταβατικές διατάξεις

Με το άνοιγμα της συζήτησης ο κ. Τσιρώνης μίλησε για μεταβατικές διατάξεις, δηλαδή για μη άμεση κατάργηση των ιστορικών δικαιωμάτων, έστω και αν αυτό πρόκειται να συμβεί μετά το 2020. Το ερώτημα είναι αν τη διαδικασία σταδιακής προσαρμογής την υιοθετούν και τα άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Χαρακτηριστική είναι η ακόλουθη αναφορά τού κ. Τσιρώνη: «Δεν λέω αύριο το πρωί να κοπούν τα ιστορικά δικαιώματα, γιατί προφανώς κάποιοι άνθρωποι ζουν μ’ αυτά, δεν μπορείς να τους αλλάξεις τελείως τη ζωή από τη μια μέρα στην άλλη, δεν έχω τη φιλοσοφία του πέλεκυ, αλλά πρέπει κάποτε αυτός ο διάλογος ν’ ανοίξει και τμηματικά αυτά τα δικαιώματα να καταργηθούν.

Σίγουρα δηλαδή θα πρέπει να υπάρξουν μεταβατικές διατάξεις γιατί κάποιοι έχουν υπολογίσει σε αυτά τα έσοδα, αλλά επαναλαμβάνω ότι το σημερινό καθεστώς αδικεί τον πρωτογενή τομέα, γιατί δεν γίνεται κάποιοι άνθρωποι για το ίδιο ακριβώς αντικείμενο να έχουν διαφορετικές επιδοτήσεις. Πρέπει όλοι οι συντελεστές της αγοράς να έχουν ίδια αντιμετώπιση, ώστε να εξασφαλίζεται μέσα σε αυτήν υγιής ανταγωνισμός προς όφελος των πολλών».

Ο Τσιρώνης για τις νοθείες σε φέτα και λάδι

 

Υπέρ της αυστηροποίησης του θεσμικού πλαισίου για τη νοθεία και τις ελληνοποιήσεις, ιδίως στα εθνικά προϊόντα, αλλά και της ανάπτυξης ηλεκτρονικών βάσεων δεδομένων στις οποίες να καταγράφονται τα ισοζύγια εισροών - εκροών τάχθηκε ο αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Γιάννης Τσιρώνης στη συνέντευξη που παραχώρησε στο περιοδικό «Agricola».

«Δεν μπορεί να πωλείται φέτα 5 ευρώ, δεν στέκεται και μαθηματικά απλούστατα γιατί το γάλα κάνει 4 ευρώ (σ.σ. για ένα κιλό φέτα απαιτούνται 4 λίτρα αιγοπρόβειου γάλακτος). Αυτός που πουλάει τη φέτα 5 ευρώ το κιλό ή παραβιάζει τους νόμους πουλώντας κάτω του κόστους για να “σπάσει” την αγορά ή δεν χρησιμοποιεί αιγοπρόβειο γάλα ή δεν χρησιμοποιεί ελληνικό αιγοπρόβειο γάλα. Όπως δεν υπάρχει και ελληνικό μέλι με 4 ευρώ το κιλό», αναφέρει χαρακτηριστικά.

 

«Να κλείνει ο παραβάτης»

Ο κ. Τσιρώνης προτείνει ιδίως στα εθνικά προϊόντα την πρώτη φορά που θα διαπιστώνεται μια παράβαση πρόστιμο της τάξης των 200 χιλιάδων ευρώ και σε περίπτωση υποτροπής να κλείνει η επιχείρηση.

«Όταν βρω ταβέρνα να χρησιμοποιεί σπορέλαιο που παρουσιάζει για ελαιόλαδο και ρωτήσω τον ιδιοκτήτη “πού το βρήκες;” και μου πει “δεν θυμάμαι”, δεν θυμάσαι σημαίνει έκλεισες… Όποιος παρανομεί να κλείνει. Πώς θα ζήσει ο διπλανός επαγγελματίας που είναι εντάξει στις υποχρεώσεις του; Αυτού του είδους η παραβατικότητα σκοτώνει την οικονομία. Οι σοβαροί επιχειρηματίες το έχουν καταλάβει αυτό κι όλοι θέλουν τους ελέγχους», αναφέρει και προτείνει επίσης ηλεκτρονικά ισοζύγια σ’ όλα τα προϊόντα.

«Για παράδειγμα εισάγονται νόμιμα 6 τόνοι αιγοπρόβειου γάλακτος από τη Σαρδηνία, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί όχι στη φέτα, αλλά σε άλλα τυριά. Κατευθείαν να καταγράφεται ηλεκτρονικά από το τελωνείο σε ποια εταιρεία πηγαίνει. Παράγει η εταιρεία αυτή 8 τόνους φέτα. Πρέπει ηλεκτρονικά να αποδεικνύει από πού προμηθεύτηκε τους 32 τόνους ελληνικό αιγοπρόβειο γάλα που χρησιμοποίησε και σε ποια τυριά χρησιμοποίησε το γάλα από τη Σαρδηνία που προμηθεύτηκε», λέει χαρακτηριστικά.

Στην αναφορά του στο ελαιόλαδο είπε: «Το ελληνικό ελαιόλαδο όπου αναγνωρίζεται μπορεί να πωλείται έως και 40 ευρώ το λίτρο. Εμείς εδώ ασχολούμαστε αν ο φόρος στο πετρέλαιο θα είναι 20 ή 30 λεπτά το λίτρο. Σημαντική η διαφορά από τα 20 στα 30 λεπτά, δεν το αμφισβητώ, ωστόσο ξεχνάμε ότι αυτό το προϊόν εμείς φέτος το πουλάμε 4 με 4,5 ευρώ -είχε πέσει και στα 2 ευρώ το κιλό- όταν αυτό αξίζει 40 ευρώ στην πραγματικότητα».