Οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» ξεκίνησαν τη δράση τους στη Λέσβο το 2008, παρέχοντας ιατρική και ανθρωπιστική βοήθεια σε σημεία εισόδου μεταναστών και στο κέντρο κράτησης του νησιού μέχρι το 2010.

Σε συνέχεια κάποιων σύντομων παρεμβάσεων το 2012 και το 2013 σε διάφορα σημεία του νησιού, σήμερα συνεχίζουν τη δράση τους για να καλύψουν τις ανάγκες των προσφύγων και των μεταναστών που φτάνουν στη Λέσβο. Παρότι στο νησί υπάρχουν δομές φιλοξενίας, αυτές δεν ήταν αρκετές για να καλύψουν τις ανάγκες λόγω του υπέρμετρου αριθμού των αφίξεων (περισσότεροι από 466.000 το 2015).

Στο πλαίσιο αυτό, οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» έστειλαν ομάδα στη Λέσβο για να παρέχει πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και να μετριάσει τις επιπτώσεις της εισροής στις δομές του νησιού και την τοπική κοινωνία. Το «Ε» στο σημερινό του ρεπορτάζ περιγράφει το μέχρι τώρα έργο τους, αλλά και τα σχέδιά τους μακροπρόθεσμα.

Οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» απασχολούν 30 άτομα διεθνές προσωπικό και 101 Έλληνες στη Λέσβο. Το προσωπικό τους δεν αποτελείται μόνο από γιατρούς, αλλά και από νοσηλευτές, ψυχολόγους, τεχνικούς, ειδικούς σε θέματα ύδρευσης και υγιεινής, μεταφραστές, πολιτιστικούς διαμεσολαβητές, καθαριστές, διοικητικό προσωπικό, συντονιστές και οδηγούς.

Συνολικά, οι ομάδες της Οργάνωσης έχουν προσφέρει ιατρική φροντίδα σε περισσότερους από 10.169 ανθρώπους. Μόνο μέσα στους δύο τελευταίους μήνες, προσέφεραν βοήθεια σε 6.154 ανθρώπους.

Η δράση αυτή έχει συμβάλλει στην αποσυμφόρηση των τοπικών δομών υγείας, αφού πλέον μόνο τα σοβαρά περιστατικά μεταφέρονται στην κλινική του ΠΕΔΥ και τα επείγοντα στο Γενικό Νοσοκομείο της Μυτιλήνης, στο οποίο δώρισαν το Νοέμβριο φάρμακα και ιατρικό εξοπλισμό. Επίσης, έχουν ακόμη αποκαταστήσει δωρεάν τις μηχανές τριών κρατικών ασθενοφόρων, τα οποία υπό την εποπτεία των αρμόδιων τοπικών φορέων είναι πλέον στη διάθεση των κατοίκων αλλά και των προσφυγών που φτάνουν στη βόρεια πλευρά του νησιού.

Είναι σημαντική η δημιουργία του Κέντρου διέλευσης στο Μανταμάδο, το οποίο δημιούργησε η οργάνωση, όπου όσοι άνθρωποι καταφτάνουν με ξύλινες βάρκες και φουσκωτές λέμβους μπορούν να ξαποστάσουν, να πάρουν στεγνά ρούχα, να έχουν πρόσβαση σε τρόφιμα και νερό και να φορτίσουν τις κινητές τηλεφωνικές συσκευές τους, ώστε να επικοινωνήσουν με τις οικογένειές τους μέχρι να μεταφερθούν στο κέντρο υποδοχής στη Μόρια, η οποία απέχει 63 χιλιόμετρα.

Προσφάτως, τοποθετήθηκαν μεγάλες σκηνές με αυτόνομη θέρμανση ώστε οι άνθρωποι να προστατεύονται από το κρύο κατά τους χειμωνιάτικους μήνες. Πολλοί φορείς και εθελοντές συμβάλλουν στις δράσεις αυτές.

Παράλληλα, με μισθωμένα μέσα μεταφέρουν πρόσφυγες από τα σημεία άφιξης στη βόρεια πλευρά του νησιού στα διάφορα κέντρα καταγραφής. Συγκεκριμένα, στη Μόρια, συμβάλλουν με έργα βελτιστοποίησης των εγκαταστάσεων παροχής πόσιμου νερού και εγκαταστάσεων υγιεινής και φροντίζουν για τον τακτικό καθαρισμό τους, όχι μόνο για την αποφυγή μετάδοσης ασθενειών αλλά και για τη διασφάλιση της αξιοπρέπειας των προσφύγων και των μεταναστών.

Διαπραγμάτευση για το λιμάνι
Τους τελευταίους μήνες η Οργάνωση διαπραγματεύεται με τις Αρχές για την παροχή χώρου κοντά στο Λιμάνι της Μυτιλήνης, με στόχο τη δημιουργία χώρου αναμονής με αυτόνομη θέρμανση, όπου ευάλωτα άτομα, κυρίως γυναίκες και παιδιά, να μπορούν να παραμένουν προστατευμένα όσο περιμένουν το νυχτερινό δρομολόγιο για Πειραιά.

Η απόφαση να παραχωρηθεί στους «Γιατρούς Χωρίς Σύνορα», ως προσωρινή λύση, σημείο εντός του πάρκου στα Τσαμάκια, ενώ ήταν σε συμφωνία με το Δήμο, συνάντησε αντιδράσεις, τις οποίες κατέγραψε και η εφημερίδα μας.

Έτσι τα μέλη της οργάνωσης αποφάσισαν να αφαιρέσουν τις τέντες που είχαν τοποθετήσει και να καθαρίσουν το σημείο από τα χαλίκια. Ωστόσο, το πρόβλημα παραμένει και η ανάγκη άμεσης εξασφάλισης προστατευόμενου θερμαινόμενου χώρου για τους πρόσφυγες είναι περισσότερο επιτακτική από ποτέ.

Παροχή βοήθειας στη θάλασσα
Σε συνεργασία με τη «Greenpeace», τα μέλη των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα» ξεκίνησαν επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στις 28 Νοεμβρίου. Διαθέτουν τρεις φουσκωτές διασωστικές λέμβους και σχεδιάζουν να προσθέσουν δύο ακόμα, για να στηρίξουν τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης των Λιμενικών Αρχών - Ελληνικής Ακτοφυλακής, σώζοντας ανθρώπους που αναζητούν προστασία στην Ευρώπη.

Από τις 28 Νοεμβρίου, οι ομάδες των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα» και της «Greenpeace» έχουν βοηθήσει χιλιάδες ανθρώπους και έχουν συμβάλει στη διάσωση δεκάδων λέμβων. Τις επόμενες μέρες, μάλιστα, σχεδιάζουν να παρέχουν τρεις επιπλέον σωσίβιες λέμβους στα Δωδεκάνησα, όπου επίσης σημειώνονται πολλά ναυάγια.

Ποιοι είναι οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα»;
Οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» (Médecins Sans Frontières/MSF) είναι μια διεθνής, ανεξάρτητη, ιατρική ανθρωπιστική οργάνωση που παρέχει ιατρική φροντίδα σε ανθρώπους αποκλεισμένους από την υγειονομική περίθαλψη, σε θύματα βίας, φυσικών καταστροφών ή ενόπλων συγκρούσεων.

Δρα με μοναδικό κριτήριο τις ιατρικές ανάγκες, ανεξάρτητα από φυλετικά, θρησκευτικά ή πολιτικά κριτήρια με στόχο την ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου αλλά και την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για τις ανθρωπιστικές κρίσεις που μαίνονται στον πλανήτη.

Η δράση των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα» διέπεται από την ιατρική ηθική και τις αρχές της ανεξαρτησίας και της αμεροληψίας.
Οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» ιδρύθηκαν στο Παρίσι το 1971 από ομάδα γιατρών και δημοσιογράφων και σήμερα λειτουργούν 21 τμήματα σε ισάριθμες χώρες.

Περισσότεροι από 32.500 γιατροί, νοσηλευτές, ειδικοί ψυχικής υγείας, τεχνικοί και οικονομικοί διαχειριστές προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε προγράμματα ιατρικής και ανθρωπιστικής βοήθειας σε περισσότερες από 65 χώρες. Η πλειοψηφία των εργαζομένων στους «Γιατρούς Χωρίς Σύνορα» κατάγονται από τις χώρες όπου δραστηριοποιείται η οργάνωση.

Το Ελληνικό Τμήμα των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα» ιδρύθηκε το 1990. Από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα, μέλη του έχουν συμμετάσχει σε αποστολές σε όλο τον κόσμο αλλά και την Ελλάδα, με στόχο την παροχή ιατρικής φροντίδας αλλά και την ευαισθητοποίηση της ελληνικής κοινωνίας σε ζητήματα ιατρικής ηθικής και πρόσβασης στην υγεία.

Στη Λέσβο και αλλού
Εκτός από τη Λέσβο, οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» δραστηριοποιούνται στην Κω, τη Λέρο, τη Σάμο, την Αθήνα και την Ειδομένη, όπου παρέχουν πρόσβαση σε στέγη, νερό, εγκαταστάσεις υγιεινής, πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και ψυχικής υγείας και φροντίζουν για διανομή ειδών πρώτης ανάγκης, όπως κουβερτών, σε πρόσφυγες και μετανάστες.

Επίσης, παρέχουν υπηρεσίες υγείας σε πρόσφυγες και μετανάστες τόσο στις πατρίδες τους, όπως στη Συρία, στην Υεμένη, στο Σουδάν και στο Αφγανιστάν, όσο και σε διάφορες γειτονικές σε αυτές χώρες, όπου οι άνθρωποι αυτοί καταφεύγουν για προστασία: Ιορδανία, Λίβανος, Τουρκία, Κένυα, Αιθιοπία και άλλες χώρες διέλευσης ανά τον κόσμο.

Στην Ευρώπη, ειδικότερα, οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» υλοποιούν προγράμματα στη Σερβία, την Κροατία, τη Σλοβενία, την Αυστρία, τη Γαλλία και την Ιταλία, ενώ παράλληλα υλοποιούν επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Λιβύης και Ιταλίας στη Μεσόγειο.