Από το Δεκέμβριο του 2000 έως τον Απρίλιο του 2001, ο Βασίλης Καλογεράς και ο Παναγιώτης Κουτσκουδής δημοσίευσαν στην εβδομαδιαία εφημερίδα «Νέο Εμπρός» μια συνοπτική ιστορία του Δημοκρατικού Στρατού Λέσβου (Δ.Σ.Λ.) και επιχείρησαν μια καταγραφή των μελών του που έχασαν τη ζωή τους. Η εργασία τους αυτή, εμπλουτισμένη με παρατηρήσεις αναγνωστών και με επιπρόσθετο ιστορικό υλικό, κυκλοφόρησε σε βιβλίο το 2002 από τις εκδόσεις «Εντός» με τη χορηγία του Μιχάλη Λιαρούτσου.

10 χρόνια μετά, και αφού η πρώτη έκδοση εξαντλήθηκε και νέα στοιχεία προέκυψαν από τη συνεχιζόμενη έρευνα, οι δύο συγγραφείς προχώρησαν σε μια νέα συμπληρωμένη και επαυξημένη έκδοση «ως ένα φόρο τιμής στους ηρωικούς νεκρούς της Λέσβου που θυσίασαν τη ζωή τους στο βωμό των δημοκρατικών ιδανικών εντός και εκτός Λέσβου κατά την εμφυλιοπολεμική περίοδο», όπως σημειώνουν στον πρόλογό τους.

Το βιβλίο χωρίζεται σε τρία μέρη: Το πρώτο έχει τίτλο «Συνοπτική ιστορία του Δημοκρατικού Στρατού Λέσβου». Ξεκινά από το «Μεταδεκεμβριανό καθεστώς στη Λέσβο» και καταλήγει στη μάχη στα «Άντρια» και στο τέλος του αντάρτικου αγώνα. Το δεύτερο κεφάλαιο έχει τίτλο «Μαρτυρολόγιο». Περιλαμβάνει τους πεσόντες τού Δ.Σ.Λ., τους δολοφονηθέντες και θανόντες εντός Λέσβου την περίοδο του εμφυλίου. Το τρίτο κεφάλαιο έχει τίτλο «Τόποι μαρτυρίου» (Λέσβιοι Ακροναυπλιώτες, Μακρόνησος, Γυάρος, Άι-Στράτης, Οι γυναίκες της Λέσβου στην εξορία).

Το βιβλίο κλείνει με το «φόρο αίματος που πλήρωσε κάθε λεσβιακό χωριό στον αγώνα» και με ευρετήρια του φωτογραφικού και λοιπού αρχειακού υλικού.

Οι δύο συγγραφείς έχουν κάνει πολύ καλή ερευνητική δουλειά σε μια σημαντική και δύσκολη περίοδο της σύγχρονης ιστορίας μας, και μας προσέφεραν ένα βιβλίο χρήσιμο για αναγνώστες και ερευνητές.